Son Güncelleme: Pazartesi 11.04.2011 16:57
Dünyanın en büyük 4. gölüydü
Dünyanın 4. büyük gölü olarak bilinen Aral Gölü, son 50 yılda yüzde 90 küçülerek, yerini suların çekildiği bölümde oluşan, "dünyanın en genç çölü" Aralkum'a bırakıyor.
1960 yılında 68 bin 900 kilometrekare yüzölçümü ve 1083 kilometreküp su hacmine sahip Aral Gölü'nün uzunluğu 426 kilometreyi, eni 284 kilometreyi, en derin noktası 68 metreyken, 2010'da gölün yüzölçümü 12 bin 100 kilometrekareye, su hacmi 110 kilometrekübe, en derin noktası ise 24 metreye düştü.
Eski Sovyetler Birliği'nin, 1960-1990 yıllarında Orta Asya'da pamuk üretimini artırmak amacıyla sulanan tarım arazilerini 4,5 milyon hektardan 7 milyon hektara çıkarması ve böylece göle dökülen ırmak sularının azalması sonucu, 2010 yılına gelindiğinde gölün çekildiği 54 bin kilometrekarelik alanda, tuzlu kum tabakalarıyla kaplı "dünyanın en genç çölü" Aralkum oluştu.
Uzmanlar, Aral Gölü çevresinden her sene rüzgarla birlikte uçan yaklaşık 100 milyon ton tuzlu kum tozları da bölgeyi büyük bir çevre felaketiyle karşı karşıya bıraktı.
Kazakistan ve Özbekistan'da yaklaşık 2 milyonluk nüfusun yaşadığı Aral Gölü havzasındaki çevre felaketiyle, halk arasında çeşitli hastalıklar yaygınlaştı, bebek ölümlerinde de artış oldu.
1960'lı yıllarda Aral Gölü'ünün kıyısındaki balıkçı kasabası Moynak'ta, tarım arazilerinin büyük oranda tuzlanması ve gölün kıyılarının yüzlerce kilometre geri çekilmesi yüzünden tarım ve balıkçılık zarar gördü, halkın bir bölümü ülkenin diğer bölgelerine göç etti.
Aral Gölü havzasında 1960'lı yıllarda 300'den fazla bitki, 35 kuş, 23 diğer hayvan türü, Özbekistan'da ender görülen bitki ve hayvan türlerinin yer aldığı "Kırmızı Kitap"ta kayıt altına alınmıştı. 1960'ta 34 balık türünün bulunduğu gölde o dönemde yılda ortalama 60 bin ton balık avlanırken, bugün balıkların hemen hemen tamamı yok oldu. Moynak'taki balık konservesi fabrikası ise terk edildi ve harabeye döndü. Gölün eski kıyısında kalan balıkçı tekneleri buraları gemi hurdalığına çevirdi. Suyun geri çekildiği alanlarda oluşan Aralkum Çölü'nde artık develer geziyor.
Gölün ortasında bulunan ve 1954-1990 yıllarında Sovyetler Birliği tarafından 40'a yakın biyolojik silahın denendiği Vozrojdenie (Diriliş) Adası, suların çekilmesiyle karayla tamamen birleşti.
EN SON HABERLER
- 1 Afganistan'da sel felaketi: 3 günde 15 kişi öldü
- 2 Katil İsrail polisinden Al Jazeera ofisine baskın
- 3 İsrail basını yazdı! Türkiye’nin ambargo kararı sonrası panik arttı: Bizi zor günler bekliyor!
- 4 İSTANBUL ULAŞIM HİZMETLERİ VE ARAÇ KİRALAMA SAN.VE TİC.A.Ş.
- 5 Kolombiya'da düzenlenen silahlı saldırıda 4 asker hayatını kaybetti
- 6 Türkiye’nin kararı dünyaya damga vurdu! ABD medyasında İsrail itirafı: Artık yalnız kaldılar!
- 7 İsrail ordusu, İslami Cihad komutanlarından Eymen Zarub'u öldürdüğünü iddia etti
- 8 Hamas: Gazze'de savaşı sona erdirmeyen ateşkes teklifini kabul etmeyeceğiz
- 9 Rusya, Zelenskiy'i arananlar listesine ekledi! Ukrayna'dan çok sert tepki: Çaresizliğin kanıtı
- 10 Rusya, Zelenskiy'i arananlar listesine ekledi! Ukrayna'dan çok sert tepki: Çaresizliğin kanıtı