En mutlu insanlar

Hım, sizce bu rastlantı mı? Ordusunu lağveden az sayıdaki ülkeden birisi olan Kosta Rika, muhtemelen yeryüzünün en mutlu ülkesi. Ülkelerin mutluluğunu ölçmek için, hepsi de tartışmalı olan çeşitli yollar var ama Orta Amerika'nın incisi bu ülke, her tür ölçümde inanılmaz derecede başarılı oluyor. Örneğin, Hollandalı bir sosyologun Gallup gibi kuruluşların anketlerine verilen cevaplara dayanarak oluşturduğu Dünya Mutluluk Veritabanı, Kosta Rika'yı 148 ülkeyi içeren listenin en tepesine yerleştiriyor. Bunun nedeni, mutluluk derecelerine 1 ile 10 arası bir not vermeleri istenen Kosta Rikalıların ortalama 8,5 notu vermesi. Danimarka 8,3 ile ikinci olurken, ABD 7,4 ile 20. sırada, Togo ve Tanzanya ise 2,6 ile listenin sonundalar. Bilim adamları mutluluğu, "yaşamın mutlu yıllarını" belirleyerek de ölçüyor. Bu rakam, kişilerin beyan ettiği mutluluk notuyla yaşam beklentisini birleştiriyor. Kosta Rikalılar bu sistemde de kolayca listenin tepesine yerleşiyor. ABD 19. olurken, Zimbabwe ise sonuncu. Üçüncü bir yaklaşım, liberal düşünce kuruluşu Yeni Ekonomi Vakfı'nın tasarladığı "mutlu gezegen endeksi". Bu yöntem mutluluk ve uzun ömrü birleştiriyor, ancak çevresel etkileri de işin içine katıyor. Memnuniyeti ve uzun ömrü çevresel açıdan sürdürülebilir yolla elde eden Kosta Rika, burada da birincidir. Dominik Cumhuriyeti 2. olurken, ABD çevre üzerinde yarattığı muazzam etki nedeniyle 114. oluyor ve Zimbabwe de son sırayı alıyor. Kosta Rikalıların yaşamdan hoşnut olmaları, ormanlardaki tembel hayvanları hayranlıkla izlemedikleri zamanlarda ülkenin her iki tarafındaki harikulade sahilleri keşfetme şanslarına sahip olmakla ilişkili olabilir. Bu arada, tembel hayvanların gerçekten tembel olduğunu gördüm; onlar ağaç kaplumbağaları. Kosta Rika doğayı korumada alışılmadık ölçüde başarılı oldu. Güneşin ve yeşilliğin zevkini çıkarırken mutlu olmak, kuzeyde titremekten ve "doğa eksikliği hastalığı" çekmekten kuşkusuz daha kolay. Bu yolculukta Honduras'ın varoşlarını ve Nikaragua köylerini gezerken peşimde sürüklediğim 12 yaşındaki kızım, Kosta Rika sahilini görüp bir milli parkta gezinince mutlu oldu. Kosta Rika'yı özel yapan şey, 1949'da silahlı kuvvetlerini lağvederek eğitime yatırım yapmasıdır. Artan okullaşma oranı, Orta Amerika'nın diğer yerlerini kasıp kavuran çatışmalara daha az meyilli olan istikrarlı bir toplum yarattı. Eğitim ülkeyi önemli bir bilgisayar çipi ihracatçısı yaparak ve Amerikalı ekoturistleri çekmek için İngilizce bilgisini geliştirerek ekonomiyi de destekledi. Anti militarist değilim, ancak eğitimin topa tüfeğe yatırım yapmaktan çok daha iyi olduğuna dair güçlü kanıtlar var. Kosta Rika'daki artan eğitim düzeyi, etkileyici bir cinsiyet eşitliğini teşvik ederek ülkeyi Dünya Ekonomik Forumu cinsiyet ayrımı endeksinde ABD'den daha iyi bir konuma getirdi. Bu durum Kosta Rika'ya bölgenin çoğu yerlerine kıyasla kadın nüfusundan daha verimli biçimde yararlanma olanağı verdi. Eğitim ayrıca sağlık hizmetini geliştirerek ortalama yaşam beklentisini ABD ile aynı düzeye getirdi. Artan eğitim düzeyi aynı zamanda, ülkenin zengin doğasını ekonomik bir varlık olarak korumasını sağladı. 1997'de karbon vergisini kabul eden Kosta Rika, çevre alanında bir öncüdür. Yale ve Columbia Üniversiteleri işbirliğiyle hazırlanan Çevresel Performans Endeksi'nde dünyada 5. olan ülke, Avrupa dışındaki en iyi sonucu aldı. Çevreye verilen önem, Kosta Rika ekonomisini baltalamak bir yana destekledi. Hatta Amerikalıların masrafsız bir emeklilik dönemi geçirmek için göç ettiği Kosta Rika, ABD'den göç alan az sayıdaki ülke arasında. Benim tahminime göre, 25 yıl sonra Kosta Rika sahillerinde emeklilik dönemini geçiren ve ana dili İngilizce olan daha fazla sayıda insan olacak. Latin ülkeleri genelde mutluluk araştırmalarında iyi sonuç alır. Meksika ve Kolombiya, kişilerin beyanına dayanan mutluluk sırlamasında ABD'den daha yukarıdadır. Bunun bir nedeni, kültürel açıdan aile ve arkadaşlık ilişkilerine; yani mali sermayeden çok sosyal sermayeye verilen önem olabilir. Buna rağmen, hem mutluluk hem de varlık sahibi olmayı istediği anlaşılan Meksikalılar ABD'ye akıyor. Ülkeler arası mutluluk karşılaştırmaları hem tartışmalı hem de kuşkulu. Ama açık olan şu ki, Kosta Rika'nın silah yerine eğitime yatırım yapma kararı ona büyük yarar sağladı. ABD'nin bundan çıkarabileceği ders, yurtiçindeki ve dışarıdaki okulları desteklemeye yabancı ordulara ayrılandan daha fazla destek sağlaması olabilir. Bu arada Kosta Rika'da kendi araştırmanızı yapmanızı ve muhteşem sahilleri keşfetmenizi veya üşengeç tembel hayvanları hayranlıkla izlemenizi tavsiye ederim. Bu sizi kesinlikle mutlu eder.