Hafıza yenilemenin sırrı beyaz kurtçuklarda mı?

Bilim tarihi, başlangıçta 'komik ve inanılmaz' gelen pek çok deneysel çalışmanın bir gün insanlık için önemli adımlara dönüşebildiğinin ispatlarıyla dolu. Kök hücre tedavisi de bugün hayal bile edemeyeceğimiz pek çok tedavi yönteminin ortaya çıkması için bir umut. İşte ABD'nin Tufts Üniversitesi'nden Tal Shormat ve Michael Levin beyaz kurtçuk olarak bilinen, akvaryum gibi tatlı su ortamlarında türeyebilen planaryalar üzerinde ilginç bir çalışma yaptı. İki bilim insanı yaptıkları deneyde kendilerini yenileyebilen planaryaların başlarının kopması durumunda hem başlarını hem de hafızalarını 14 gün içinde yeniden kazanabildiklerini tespit etti. Aydınlık ortamları sevmeyen planaryaların kontrollü ortamda yiyeceğe ulaşmalarının ne kadar sürdüğü hesaplandı. Planaryaların kafalarının kopmasından sonra bile yenilenme sürecinde aynı kabiliyeti kazanarak yiyeceğe ulaştıkları gözlemlendi. Peki bunun sırrı neydi? Shormat ve Levin'in bu sorunun cevabıyla ilgili iki hipotezi var. Birincisi hafızanın bir kısmının beynin dışında bir yerde depolandığı. İkincisi sinir sisteminin yeni beyin oluşumu sırasında hafızanın yenilenmesi için aktif rol oynaması. Araştırmacılar planaryaların bunu nasıl başardığı konusunda kesin cevap için daha çok deney yapılması konusunda hem fikir. Ancak devam ettirilecek çalışmalar sonucunda elde edilecek bulguların insanlar için de kullanılabileceği düşünülüyor.

BAĞIMLILIK SİLİNEBİLİR
Uzmanlar kurtçuklarla birlikte insanlarda da öğrenme ve hafızanın nasıl çalıştığına ışık tutacak. Elde edilecek sonuçların ardından insanlarda Alzheimer, bunama v.b. beyin kaynaklı hastalıkların kök hücre yöntemiyle tedavisi aşamasındam adımlar atılabilecek. Belki de uyuşturucu bağımlılığı, psikolojik bozukluk kaynaklı deformasyonlar gibi tüm sorunlar hafızanın yeniden tasarlanmasıyla giderilebilecek. Şimdilik kimilerine bilim kurgu gibi gelen bu araştırmaların insanlığa kazandıracakları için beklemeye değer.