İkinci 'sessiz' süreç

Ermenilerin sözde soykırım olarak kabul ettiği 24 Nisan'da, ABD Başkanı Barack Obama'nın da konuşmasında "soykırım" kelimesini kullanmamasıyla taraflar arasında "ikinci sessizlik dönemi" başladı. Washington'da 12-14 Nisan'da Başbakan Tayyip Erdoğan'ın, ABD Başkanı Barack Obama ve Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan ile yaptığı görüşmelerin ışığında taraflar bundan sonra süreci "sessiz diplomasi" ile sürdürecek. Sessizlik döneminde Türkiye, Yukarı Karabağ şartını öne sürmeyecek ve Azerbaycan'ı çözüm için teşvik edecek. Karabağ'da yol haritasının çıkmasının ardından da Ekim 2009'dan bu yana TBMM'de bekleyen iki protokol ile ilgili onay süreci başlatılacak. Daha sonra da Ermenistan, askıya alma kararından vazgeçerek onay sürecini başlatacak.
YOL HARİTASI
Ermenistan'dan bu süreçte beklenen, ilk sessizlik döneminde onaylayacağını belirtmesine rağmen karar değiştirerek 'evet' demediği yenilenmiş Madrid Belgesi'ni kabul etmesi ve işgal ettiği bazı reyonlardan yani Azeri yerleşim birimlerinden çekilmeye başlaması. Nihai beklenti, önce Azeri-Ermeni sınırında ilerleme sağlanması ve çekilmeye bağlı olarak sınırın açılması, eş zamanlı olarak da Türk-Ermeni mutabakatının sağlanmasıyla Alican Sınır Kapısı'ndan geçişlerin başlaması ve diplomatik ilişki kurulması. ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi'nde "soykırım" tasarısının onaylanmasından önce 5 Şubat-5 Mart arasındaki moratoryum uygulanamamıştı. Ankara bu süreçte, Karabağ ile süreç arasında bağlantı kurmamıştı. Erivan soykırım iddialarını yüksek perdeden dillendirmeye devam edince ilk sessizlik süreci bozulmuştu.
İLK ADIM TÜRKİYE'DEN
Washington mutabakatının ilk adımını, Türkiye için, "Yukarı Karabağ bir önkoşul değildir" açıklaması oluşturuyordu. Erdoğan, Washington'dan ayrılmadan önce yaptığı açıklamada bunun önkoşul olmadığını belirtmişti. Ardından da Erivan'ın, onay sürecini askıya alma kararının sonrasında Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, "Sürecin devam etmesi önemli" diyerek tansiyonu düşürdü. Sarkisyan ise iktidar partilerinin anlaşmaları askıya alma kararına karşın, sürecin sona ermediğini vurguladı. 24 Nisan'ın geride kalmasının ardından Erivan, diyasporaya karşı görüşmeleri dondurma kararı ile rahatlarken Ankara da, başta ABD olmak üzere Minsk Grubu üyelerinden harekete geçme sözü aldı. Şimdi Minsk süreci çerçevesinde Azeri ve Ermeni liderlerinin gerçekleştirdiği görüşme trafiğine, Eş Başkanların sürdürdüğü bir diplomasi trafiği de eklenecek. Erdoğan da 11 Mayıs'ta Türkiye'yi ziyaret edecek olan Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev ile konuyu görüşecek. Erdoğan'ın Mayıs ayında da Rusya'ya giderek Başbakan Vladimir Putin ile bir araya gelmesi bekleniyor. Rusya'daki bu görüşmeye kadar ilerleme sağlanması halinde Sarkisyan'ın da katılabileceği ifade edildi.
"OBAMA'NIN KONUŞMASINDAN NE TÜRKLER NE DE ERMENİLER HOŞNUT"
New York Times (ABD): Obama sözcüğü söylemeden "soykırım"ı andı.
Washington Post (ABD): Obama başkan adayıyken "soykırım" ifadesini kullanacağını vaat etmişti.
Los Angeles Times (ABD): "Soykırım" ifadesinin kullanılması ABD'nin Irak ve Afganistan'a sevkiyat rotalarını riske sokabilirdi.
Reuters (İngiltere): Obama Ermenilerin katledilmesini gaddarlık olarak nitelerken, "soykırım" ifadesini kullanmadı.
Le Figaro (Fransa): Türkiye'de ilk kez "soykırım" anıldı.
Le Monde (Fransa): Türk insan hakları savunucuları kamuoyu önünde Ermenilerin katledilmesini andı.
RIA Novosti (Rusya): Obama'nın konuşması Türkleri de Ermenileri de hoşnut etmedi.
APA (Azerbaycan): Obama, "Ermeni soykırımı" ifadesini kullanmadı.
PanArmenian (Ermenistan): Obama, "soykırım" ı tanımamakla eleştirdiği ABD başkanlarından farklı değil.
Die Welt (Almanya): Türkler ilk kez "soykırım" hakkında düşünmeye başladı.