Kaşıkçı cinayeti Veliaht Prens’in yargısız infazı

Birleşmiş Milletler (BM) Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Agnes Callamard, 2 Ekim'de İstanbul'daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu'nda öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayeti hakkındaki raporunu açıkladı. Raporda, "Kaşıkçı, uluslararası hukuka göre Suudi Arabistan'ın sorumlu olduğu, kasten ve taammüden (tasarlayarak) gerçekleşen bir yargısız infazın kurbanı oldu" ifadeleri yer aldı. Raporda ayrıca, "Kaşıkçı'nın öldürülmesi, Suudi Arabistan'ın sorumlu olduğu bir yargısız infaz teşkil etmektedir. Kaşıkçı'yı kaçırma teşebbüsü de uluslararası insan hakları hukuku uyarınca bir ihlaldir" ifadesi yer aldı.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği tarafından (OHCHR) dün açıklanan 101 sayfalık raporda, "BM Genel Sekreteri (Antonio Guterres), Kaşıkçı'nın öldürülmesine ilişkin tamamlayıcı kriminal soruşturma başlatmalı" değerlendirmesinde bulunuldu. Herhangi bir devleti beklemeksizin Genel Sekreter'in kendisinin, cinayete ilişkin uluslararası bir tamamlayıcı soruşturma başlatabileceği vurgulanan raporda, BM İnsan Hakları Konseyi'ne Kaşıkçı cinayetinin akıbeti ve genel olarak kişilerin ülkeleri dışında hedef alınmasına ilişkin "Arria formülü" (gayrı resmi BM Güvenlik Konseyi toplantısı) görüşmesi düzenleyerek bir araya gelmesi çağrısı yapıldı.
TAZMİNAT VERİLMELİ
Raporda, BM İnsan Hakları Konseyi veya BM Genel Kurulu'na da gazeteciler ve insan hakları savunucularının tasarlanarak öldürülmelerine ilişkin cezai soruşturma yürütecek bir mekanizma kurulması çağrısında bulunuldu. Suudi Arabistan yönetimine Kaşıkçı'nın ailesinden kamuoyu önünde özür dileme çağrısı yapan raporda, "Hesap verebilirlik, Suudi Arabistan hükümetinin infazdaki sorumluluğunu üstlenmesini gerektirir. Bu aynı zamanda devletin Kaşıkçı'nın ailesine tazminat ödemesini de içeriyor" ifadeleri yer aldı.
TÜRK HÜKÜMETİNDEN ÖZÜR DİLENMELİ
BM raporunda, "Suudi Arabistan, diplomatik ayrıcalıkların istismarı ve kendi toprakları dışında güç kullanımı yasağını ihlal etmekten ötürü Türk hükümetinden özür dilemeli" ifadeleri kullanıldı. BM raporunda, Suudi Arabistan ayrıca Kaşıkçı'nın yaşadığı ABD'den de özür dilemeye davet edildi.
MAL VARLIKLARINA YAPTIRIM ÇAĞRISI
Üye ülkelerin Kaşıkçı'nın öldürülmesine dahil olduğu iddia edilen kişilere yaptırım uygulaması ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi'ni de içermesi gerektiği belirtilen raporda, "Yaptırımlar Veliaht Prens ve onun yurt dışındaki kişisel mal varlıklarını da kapsamalıdır" denildi. Raporda üye ülkelere ayrıca, özel olarak geliştirilen gözetim araçlarının ihracatı, satışı, devri, kullanımı veya hizmetinin verilmesi konusunda, insan haklarına uygun bir koruma rejimi uygulanana kadar Suudi Arabistan ve diğer devletlere derhal moratoryum uygulamaları uyarısı yapıldı.
KAŞIKÇI İÇİN 'KURBANLIK HAYVAN' BENZETMESİ
Raporda, cinayetle ilgili Türk istihbarat kayıtlarına dayandırılan yeni detaylar da ortaya çıktı. Kayıtlarda, infaz timindeki Kraliyet Muhafızı Mahir Abdulaziz Mutreb ile Adli Tıp Uzmanı Salah Muhammed Abduh et-Tubeyki arasındaki diyaloğa yer verildi. Mutreb, Tubeyki'ye, Kaşıkçı'nın cesedini çantaya koymanın mümkün olup olmadığını soruyor. Buna karşılık Tubeyki, "Kolay olacak. Eklemler ayrılacak. Bedeni ağır. Önce yerde keseceğim. Plastik çantalar alır ve parçalara ayırırsak biter. Her birini saracağız" ifadelerini kullanıyor. Konuşmanın sonunda, Mutreb, Kaşıkçı'yı kastederek "kurbanlık hayvanın" gelip gelmediğini soruyor ve geldiği yanıtını alıyor.
TÜRKİYE: RAPORU DESTEKLİYORUZ
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu raporla ilgili sosyal medya hesabından yayımladığı mesajında, "Callamard'ın Kaşıkçı cinayetinin aydınlatılmasına, sorumlularının hesap vermesine yönelik tavsiyelerini kuvvetle destekliyoruz" ifadelerini kullandı. ANKARA