Kırgızistan'da cumhurbaşkanı seçimi

Merkez Seçim Komisyonu'nun verilerine göre, 5 milyon 340 bin nüfuslu ülkede oy kullanma hakkına sahip 3 milyon 34 bin 84 kişi, yarın dördüncü cumhurbaşkanını belirleyecek.
Adaylardan biri, yarın yapılacak seçimde geçerli oyların yüzde 50 artı 1 oy alması halinde Kırgızistan'ın cumhurbaşkanı olacak. Aksi takdirde seçim, en çok oy alan iki aday arasında iki hafta sonra tekrarlanacak ve en çok oy alan aday 6 yıl süreyle Kırgızistan cumhurbaşkanlığı makamına oturacak.
Seçime 16 aday katılıyor. Bunlar, Başbakan Almazbek Atambayev'in yanı sıra Ar-Namıs Partisi milletvekili Anarbek Kalmatov, Milliyetçi Ata Curt Partisi Kamçıbek Taşiyev, Ar-Namıs Partisi milletvekili Tursunbay Bakir Uulu, Milliyetçi Ata Jurt Partisi milletvekili Kurmanbek Osmonov, Bütün Kırgızistan Partisi lideri Adahan Madumarov, Meken Intımağı Partisi lideri Temirbek Asanbekov, Halk İçin Partisi lideri Arstanbek Abdıldayev, eski başsavcı Kubatbek Baybolov, eski milletvekili hukukçu Kubanıçbek İsabekov, eski istihbaratçı Marat İmankulov, eski İçişleri Bakanı General Ömürbek Suvanaliyev, Sooronbay Dıykanov, Sanayi, Tarım ve Dar Gelirli Ailelerin Hukuku Koruma Derneği Başkanı Akbaralı Aytikeyev, şirket yöneticileri Almazbek Karimov ile Almambet Matubraimov.
Cumhurbaşkanı Roza Otunbayeva, seçim sürecini 4 ay önce başlatmış, Merkez Seçim Komisyonu'na 83 kişi başvuru yapmış, 60 aday adayı elenmiş, 7 aday da çeşitli gerekçelerle son anda çekilmişti.
Seçimleri, 56 ülkeden 725 uluslararası gözlemci ve 100'den fazla yerli ve yabancı medya mensubu izleyecek. Seçmenler yurt içinde 2 bin 89, yurt dışında 29 seçim bölgesinde oyunu kullanabilecek.
Pazar günkü seçimler, geçen yıl referandumla kabul edilen ve parlamenter yönetim sistemini öngören yeni anayasanın yaşaması ve ülkenin bölgesel bütünlüğü açısından önemli rol oynuyor.
"Olayların gelişimi"
Kırgızistan'da 6-7 Nisan 2010 tarihinde muhalefet temsilcilerinin eylem ve toplantı yapmasına polisin karşılık vermesi sonucu, devrimle iktidara gelen ve beş yıl ülkeyi yöneten Kurmanbek Bakiyev'in iktidarı güvenlik güçleri ile muhalif yanlıları arasında 12 saat süren çatışma sonunda devrilmişti. Olaylarda, 87 muhalif üyesi hayatını kaybetmişti.
Bakiyev ve ailesi, ülkenin güneyindeki Celalabad eyaletinin Teyyit köyüne sığınırken iktidara Roza Otunbayeva, Almazbek Atambayev, Keneşbek Düşebayev, Azimbek Beknazarov, Temir Sariyev gelmişti. Geçici hükümet, meclisi feshetmiş, anayasa mahkemesini kaldırarak, anayasa referandumu tarihini 27 Haziran olarak ilan etmişti.
İstifaya direnen Bakiyev güneydeki Kırgız ve Özbek halkının desteğini alamayınca Kazakistan'dan gelen askeri uçakla köyden alınarak götürülmüştü. Bakiyev ve ailesi bugün Belarus'ta ikamet ediyor.
Bu arada, başkent Bişkek'te geçici hükümet üyeleri, Bakiyev ve yakınlarına ait evlerin yakılmasının ardından güney kentlerinde istikrarı kontrol altına alamamıştı. 10-15 Haziran tarihleri arasında Kırgızlar ile Özbekler arasında çatışma çıkmış etnik olaylarda 450 kişi hayatını kaybetmişti. Özbeklere ait okullar, evler ve işyerleri yakılmıştı.
İktidar devriminin ve ülkenin güneyindeki etnik çatışmaların ardından 27 Haziran tarihinde halk, yeni anayasayı ve aynı anda 1,5 yıl süreyle geçici cumhurbaşkanını belirlemek için sandık başına gitmişti.
Parlamenter yönetim sistemini öngören yeni anayasayı ve geçici cumhurbaşkanını belirleyen Kırgızistan halkı, 10 Ekim 2010 tarihinde yeniden seçim sandıkların başına giderek yeni meclisi seçmişti. Meclise, devrik lideri Kurmanbek Bakiyev yanlısı Milliyetçi Ata Curt Partisi'nin yanı sıra Sosyal Demokrat Partisi, Cumhuriyet Partisi, Ar-Namıs Partisi ile Sosyalist Ata Meken Partisi girmişti. Meclis içinden üç partiden oluşan koalisyon hükümeti Almazbek Atambayev'in başkanlığında yılbaşından bu yana görevini sürdürüyor.
Ancak, Atambayev Cumhurbaşkanlığı seçim için adaylığını açıklamasının ardından Başbakanlık görevinden geçici olarak uzaklaşmıştı. 31 Aralık 2011 tarihinde cumhurbaşkanlığı görev süresi sona erecek olan Otunbayeva, cumhurbaşkanlığı seçim tarihini 30 Ekim'de yapılacağını ilan etmişti.