Meşhur Timbuktu camisine saldırı

Mali'nin Timbuktu şehrini işgal eden İslamcı militanlar, şehrin en meşhur camilerinden biri olan 15. yüzyıldan kalma Sidi Yahya camisine saldırdı.
Bir görgü şahidi, BBC'ye yaptığı açıklamada silahlı adamların caminin kapısını kırarak içeri girdiklerini söyledi.
Grup, uluslararası tepkiye rağmen bütün türbeleri tahrip edeceklerini açıklamıştı.
Hareketin sözcüsü Sanda Ould Boumama, BBC'ye yaptığı açıklamada Şeriat hukukuna uymayan tüm türbeleri ortadan kaldırma hedeflerine neredeyse ulaştıklarını söyledi.
Boumama, Şeriat hukukunda göre yerin üzerinde 15cm'den geniş mezara izin verilmediğini öne sürdü.
Mali'deki Ensar el Din militanlarının tahrib ettiği yüzlerce yıllık İslami türbelerin sayısı çoğalıyor.
Özellikle Sufiler, Timbuktu'daki iki asırlık evliya türbelerini ibadet yeri olarak kabul ediyor.
İslamcılar ise söz konusu türbeleri putperestlikle eş anlamlı görüyorlar.
Bu hafta 6 türbenin tahrip edildiği bildirildi.
Yetkililerin haber ajanslarına yaptığı açıklamalara göre Cumartesi günü 3, Pazar günü ise bir 3 türbe daha yok edildi.
Uluslararası Ceza Mahkemesi savcısı Fatou Bensouda, türbe yıkımlarını bir "savaş suçu" olarak nitelendirdi.
Bensouda, AFP haber ajansına, "Bu suçları işleyen kişilere mesajım çok açık: dini binaları tahrib etmeyi bırakın. Bu, benim büromun soruşturma yetkisine sahip olduğu bir savaş suçudur" dedi.
Mali'nin Kültür ve Turizm bakanı Diallo Fadima Toure ise, ülkenin mimari hazinesine karşı işlenen suçları durdurmak adına Birleşmiş Milletlere yardım çağrısında bulundu.
El Kaide örgütüyle bağları olan Ensar el Din hareketi, Tuareg isyancılarıyla birlikte geçen Mart ayında Mali'nin kuzeyini ele geçirmiş; ancak daha sonra iki grup arasındaki ittifak zayıflamıştı.
İslamcı grup şimdi, eski müttefiklerini bölgeden sürdüğünü belirtiyor.
'Silahlı deliler'Ensar el Din sözcüsü Oumar Ould Hamaha, Reuters'a "Bizim için önemli olan dindir, uluslararası kanaat değil" dedi.
Hamaha sözlerine "Mezarların üzerine bina yapmak İslam'a uymuyor. Türbeleri, dinimizde kabul edilmedikleri için tahrib ediyoruz" şeklinde devam etti.
Yerel bir gazetecinin Pazar günü AFP'ye yaptığı yoruma göre İslamcılar, 14 asırlık Djingareyber mezarlığında bulunan 3 türbeyi tahrib etti.
Gazeteci, "Türbeleri yok etmelerini izliyoruz. Üzücü bir durum ama hiç bir şey yapamıyoruz. Bu insanlar silahlı deli, bir şey yapamıyoruz ama lanetlenecekleri kesin" dedi.
Malili gazeteci Yeya Tandina, Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, "Sidi Mahmut'un türbesiyle, diğer iki türbeyi yıktılar" dedi.
Tandina, "Kapıda silahlı güvenlikleri vardı" dedi ve "Dün de olduğu gibi insanlar tepkisiz kaldı. Yerel halk İslamcılara izin vermemiz gerektiğini, bir gün türbeleri tekrar inşa edebileceğimizi düşünüyor" açıklamasında bulundu.
Bir başka Timbuktu yerlisi ise AFP'ye İslamcıların camileri tahrib etme tehtidinde bulunduğunu söyledi.
Bölge sakini, "İslamcılar bu sabah camilerde evliya türbeleri varsa camileri de yok edeceklerini söylediler" dedi.
Mimarlık harikasıTimbuktu'da, türbelerin yanı sıra, 60 özel kütüphanede 700 bin dolayında çok eski el yazmaları bulunuyor.
UNESCO, Perşembe günü, Timbuktu'nun İslamcıların eline geçmesinin kentteki "olağanüstü mimari harikaları tehlikeye sokacağını" bildirmişti.
Sahra Çölü'nün kenarında eski bir ticaret yolunun üzerinde bulunan Timbuktu, çoğunlukla toprak ve ahşaptan yapılma binalardan oluşan kendisine özgü mimarisiyle tanınıyor.
Sidi Mahmut türbesi, geçen Nisan ayında da Ensar el Din militanlarının saldırısına uğramış, silahlı kişilerce ateşe verilmişti.
'Savaş suçu'Mali hükümeti "savaş suçlarıyla karşılaştırılabilecek yıkıcı şiddeti" ayıpladı.
UNESCO ise düzenlenen bir toplantıda Mali'nin kültürel mirasının korunması gerektiği fikrini destekledi.
Oturum başkanı Yeleonor Mitrofanova, Rusya'nın St Petersburg şehrinde düzenlenen konferansta, "Timbuktu'da yaşanan anlaşmazlığın tüm taraflarına, sorumluluk içinde hareket etmeleri çağrısında bulunuyorum" dedi.
Ensar el Din grubunun Mali ile Cezayir ve Nijerya gibi farklı Afrika ülkelerinden gelen İslamcı militanlardan oluştuğu bildiriliyor.
Timbuktulu Hamed Mohamed, Reuters'a "Beni en çok şaşırtan aralarında Allahu ekber diye bağırarak alay eden yabancıların olması" açıklamasında bulundu.

Hamed "Benim için bu bir savaş ilanı ve kültürel mirasımıza karşı işlenmiş bir suç. Uluslararası cemaatin bize yardım etme vakti geldi" diyor.

BBC Türkçe