Selanik'in yeni beyi

Yannis Butaris, geçen ay yapılan Yunanistan yerel seçimlerden sonra adından en çok söz ettiren kişi konumunda. Atina'dan sonra Yunanistan'ın en ünlü kenti ve Atatürk'ün doğum yeri olan Selanik'in belediye başkanlığına seçilen Yannis Butaris, sol eğilimi ve kendine özgü kişiliğiyle dikkat çekiyor. Seçim öncesinde ve sonrasında yaptığı açıklamalarıyla aşırı milliyetçilerin hedefi olan Butaris'in Selanik kentinde yapmak istediği değişikliklerin arasında, Atatürk'ün doğduğu evin etrafındaki bir sokağa yeniden "Mustafa Kemal" adının verilmesi ve Jön Türkler anısına bir anıt dikilmesi de var... Selanik'in fanatik milliyetçi metropoliti (Yunan kiliselerinde Başpiskopos ile Piskopos arasında bir unvan) Anthimos ile arası açık olan Butaris, seçimleri kazanmakla milliyetçi çevrelere de 'gol atmış' oldu. Çünkü Anthimos seçimlerden bir iki gün önce Butaris'e, "Ben bu kilisenin başında bulundukça sen asla belediye başkanı olmayacaksın" demişti.

HALK ÇOK SEVİYOR
68 yaşına rağmen, kulağındaki küpe, kollarındaki dövmeler, ağzından düşmeyen sigarası ve yuvarlak gözlüklerle "ihtiyar delikanlı" görünümünü sergileyen Butaris, aynı zamanda kendi adını taşıyan Yunanistan'ın en ünlü şaraplarını da üretiyor. Yunan solcuların gönlünde taht kuran Butaris, son yıllarda aşırı milliyetçilerin en önemli kalesine dönüşen Selanik gibi bir kentin ilk sol eğilimli belediye başkanı. Bağımsız olarak katıldığı yerel seçimlerde sadece 419 oy farkla seçimleri kazandı. İzmir'in kordon boyunun halis bir kopyası görünümündeki Selanik'in sahilinde ilerlerken, yolda rastladığımız Selanikliler, "Yassu Dimarhe!" (selam sana belediye başkanı!) diyerek selamlıyor onu. 2 Ocak 2011 itibariyle Selanik Belediye başkanlığı koltuğuna oturacak olan Butaris SABAH'a şunları söyledi:
Selanik gibi bir kente sizin gibi sol eğilimli birinin seçilmesi sürprizle karşılandı. Peki siz bekliyor muydunuz böyle bir zaferi?
- Benim için de sürpriz olmadı diyemem. Eveti seçimleri kazanmak için çok çalıştık. Kazanabileceğimize de inanıyorduk ama nereden bakarsanız bakın bu başarımız bizim için de sürpriz oldu...
İLK İŞİMİZ TRAFİK
Romantik ve güzel bir kent olmasına rağmen son yıllarda Selanik'te büyük bir kaos havası hâkim. Bu kaosa karşı alacağınız ilk önlemler ne olacak?
- Selanik'in iki ana sorunu var. Biri temizlik, diğeri trafik. İlk olarak bu iki ana sorunla nasıl başa çıkacağımıza bakacağız. Ama ülkemizin geçirmekte olduğu ekonomik kriz nedeniyle, büyük harcamalar yapamayacağız. İlk aşamada daha çok düzenlemelere ağırlık vereceğiz. Yayalar ile araçları bazı kurallara uymaya ikna etmeye çalışacağız.
İstanbul'u sık sık ziyaret ettiğiniz biliniyor. İstanbul'da son yıllarda trafik için uygulanan yöntemlerin burada da hayata geçmesi söz konusu olabilir mi?
- İstanbul'da toplu taşımacılık açısından beni en çok etkileyen denizdeki vapur seferleri. Bunun Selanik'te de uygulanması gerektiğine inanıyorum. İstanbul'da en çok takdir ettiğim ikinci şey kentin kimliğinin ortaya çıkarılmış olmasıdır. Yani Ayasofya'sından tutun da Çırağan Sarayı'na ve hatta İstanbul hamamına kadar her şeyin ortaya çıkartılarak sergilenmesi.
Selanik'in kimliğini sergilemek adına, Jön Türk hareketini ya da Yahudi kimliğini ortaya çıkartmaya yönelik açıklamalarla, sert eleştirilere hedef oluyorsunuz...
- Benim asıl amacım, sağa sola heykel dikmek değil. Amacım, örneğin 4 hatta 5 asır boyunca Selanik'e damgasını vuran Osmanlı kültürünü temsil eden sayısız eserleri ortaya çıkartmak. Biz nasıl İstanbul'a, İzmir'e, Sümela Manastırı'na giderek oradaki atalarımızdan kalan eserleri ziyaret edebiliyorsak, Türklerin de Selanik'e gelerek kendi atalarından kalan eserleri ziyaret etme hakkı var. Nâzım Hikmet'in, Kemal Atatürk'ün bu kentte doğmuş olmaları, Jön Türk hareketinin burada başlamış olması göz ardı edilemez. Şu arkamda gördüğünüz Eleftheria (özgürlük) Meydanı otopark olmadan önce Jön Türklerin mekanıydı. Bu meydana bu adı Jön Türkler vermişti zaten. Daha sonra Nazi orduları, burada yaşayan Musevileri bu meydanda toplayıp, toplama kamplarına sevk etti. Ben şimdi bu otoparkı yeraltına indirip meydanın tarihini, Selanik'te bir zamanlar Türklerin, Musevilerin çoğunlukta olduklarını anlatan plaketler, anıtlar dikmek istiyorum.
Selanik'e daha fazla Türk turistin gelmesi için, örneğin sizin ifade ettiğiniz gibi, "300 bin Türk turistin Selanik'e gelmesini sağlayacak" ne gibi önemler almayı planlıyorsunuz?
- Belediyenin rolü, Selanik'e gelecek Türk turistlere kentin kapılarını ardına kadar açacak bütün turizm örgütlerini, otel ve şirketlerini harekete geçirmektir. Belediyenin başka bir rolü de Osmanlı olsun, Yunan olsun, bütün tarihi eserleri ortaya çıkartmak, müzelerine çeki düzen vermek, ortak kültür faaliyetlere özen göstermektir. Yanı kısacası burayı ziyaret edecek Türklerin rahat etmesini, hoş vakit geçirmesini, farklı kültürleri yakından tanımasını sağlamaktır.
Üç yıl önce vefat eden eşinizin naaşının yakılması ile ilgili vasiyetini Selanik Kilisesi'nin itirazı üzerine Yunanistan'da yerine getiremediniz ve vasiyeti uygulamak için Bulgaristan'a gitmek zorunda kalmıştınız. Belediye başkanlığınız süresinde bu konuda herhangi bir öncülükte bulunacak mısınız?
- Ölü yakılması konusunda devletin çıkardığı kararlar zaten var. Yasa var ancak ölü yakacak krematoryum yok. Ben belediye başkanlığı döneminde ölünce yakılmasını vasiyet edenler için krematoryumların açılmasını sağlamaya çalışacağım.

ESKİ BİR ALKOLİK...
Sormak istediğim bir soru kişisel yaşamınızı ilgilendirdiği için yanıt hakkını size bırakıyorum. Siz bir zamanlar alkolik olduğunuzu ve tedavi gördüğünüzü mertçe kabul etmiştiniz. Gerek Türkiye'de gerekse Yunanistan'da alkolik olanlara ne tavsiye edersiniz?
- Evet bu doğrudur. Alkol denen meret son derece sinsi bir nesnedir. Alkolik olmak öyle bir hastalıktır ki, ilacı yoktur ama kontrol edilebilir bir hastalıktır. Alkolik olanlar, bu hastalıktan kurtulmaya karar verdiklerinde yapmaları gereken ilk iş başkalarından yardım istemesidir. Bu hastalığı kendi başlarına atlatamayacaklarını kabul etmeleri şarttır.
İstanbul'a yolculuk ne zaman? İstanbul'da belediye başkanıyla bir görüşme planlıyor musunuz?
- En kısa zamanda ziyaret edeceğim İstanbul'u. Özel de gitsem belediye başkanı olarak da gitsem İstanbul belediye başkanıyla mutlaka görüşmek istiyorum.