Obama, İran'da canlı yayında

İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi (ABD, Rusya, Çin, Fransa, İngiltere) ve Almanya'dan oluşan P5+1 ülkeleri arasında varılan nükleer anlaşma İran'da sevinç ve coşkuyla karşılandı. Önceki gün Viyana'da tamamlanan müzakerelerin ardından İran, tartışmalı nükleer faaliyetlerinde kısıtlamaya gidecek ve tesislerini uluslararası heyetin denetimine açacak. Karşılığında ABD, Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler (BM) İran'a karşı yıllardır uygulanan ekonomik yaptırımları aşamalı olarak kaldıracak. Anlaşmanın ardından İran halkı iki tarihi olaya aynı günde şahitlik etti. Dünkü imzalarla birlikte, hem 12 yıllık müzakereler olumlu sonuçlanmış oldu, hem de 36 yıl içinde ikinci kez bir ABD başkanının konuşması ülkede canlı yayınlandı. Obama'nın "Bu anlaşma ABD diplomasisinin başarısıdır" cümleleri devlet televizyonundan naklen yayınlanırken, İranlı gençler sosyal medyadan Obama'ya sevgi gösterisinde bulundu. ABD basınındaysa "Obama, konuşmasının İran'da canlı yayınlanacağını biliyordu, onun için cümlelerini dikkatle seçerek İran halkına mesaj verdi" yorumları yer aldı. 2 Nisan'daki çerçeve anlaşmanın ardından da konuşması naklen aktarılan Obama, önceki günkü açıklamalarında İranlılara "Değişim mümkün" dedi. 1979'daki İran Devrimi'nin ardından iki ülke arasındaki ilişkiler kesilmiş, ılımlı tavrıyla bilinen Hasan Ruhani'nin 2013'te cumhurbaşkanı olmasıyla iki tarafta da yumuşama gözlemlenmişti.
ANLAŞMA COŞKUSU
Anlaşmanın ardından İran sokaklarında zafer havası hakimdi. İftardan sonra sokağa dökülen İranlılar, anlaşmayı kutladı. Başkent Tahran sokaklarındaki on binlerce kişi, ellerinde İran bayraklarıyla konvoylar oluşturdu. El Cezire'ye konuşan Masumeh Momeni, "Umarım pürüz çıkmaz, anlaşma en kısa sürede hayata geçer ve insanlar yaşadıkları zorluklardan kurtulur" dedi. Anlaşmada büyük pay sahibi olan İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif de kahraman gibi karşılandı.
BASIN İKİYE BÖLÜNDÜ
İran basını anlaşma konusunda ikiye bölündü. Hükümete yakın gazeteler, "yüzyılın anlaşması" ve "tarihi zafer" derken, muhafazakar çizgideki basın organları anlaşmaya ihtiyatlı yaklaştı. ABD basınında ise New York Times gazetesi "Obama, başkanlık döneminin en büyük diplomatik başarısını elde etti" dedi. İngiliz Times gazetesi de "Anlaşmadan sonra yeni bir silah yarışı korkusu var" değerlendirmesini yaptı.
İKNADİ PLOMASİSİ BAŞLADI
ABD Başkanı Barack Obama için anlaşma sonrasında yeni bir diplomasi süreci başladı. Obama ilk olarak anlaşmadan rahatsız olan Ortadoğu'daki müttefiklerini aradı. Anlaşmayı "tarihi hata" olarak tanımlayan İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile görüşen Obama, ayrıca Savunma Bakanı Ash Carter'ı da İsrail'e gönderecek. Başkan Obama ayrıca, Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz Al Suud ile de görüştü. ABD'li uzmanlar ise Kongre'deki onaylama sürecinin de Obama için hiç kolay geçmeyeceğine işaret ediyor.