Obama ile Ermenistan ve İran'ı konuştu, 24 Nisan mesajı verdi

Başbakan Tayyip Erdoğan, nükleer güvenlik zirvesi için bulunduğu ABD'de Ermenistan Cumhurbaşkanı Sarkisyan ile görüşmesinin ardından dün ABD Başkanı Barack Obama ile tarihi randevuda bir araya geldi. Erdoğan ile Obama görüşmesi oldukça samimi bir havada geçti.
ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi'nin aldığı sözde soykırım kararında Obama yönetiminin "yeterince" devreye girmemesinden rahatsız olan Erdoğan için yapılan özel düzenlemeler ve Obama ile yapılan görüşmede verilen sıcak mesajlarla buzlar eridi. Zirveye katılımı kısa süre önce teyit edilmesine rağmen Erdoğan için özel düzenlemelere gidildi. Erdoğan ile Obama önce öğle yemeğinde bir araya geldi. Yan yana oturan iki liderin yemek boyunca sohbeti dikkat çekti.
"Ayaküstü görüşme yapılacak" iddialarına rağmen iki liderin zirvesi bir odada gerçekleşti. Obama ve Erdoğan'ın heyetlere başkanlık ettiği görüşme Türkiye saati ile dün 20.30'da başladı, 21.15'te bitti. 20 dakika planlanan görüşme yaklaşık 45 dakika sürdü. Görüşmeye Erdoğan'ın yanı sıra Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu katıldı. Obama'nın yanı sıra da ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Jim Jones bulundu.


Görüşmede, Erdoğan ile Obama'nın gündemini İran'ın nükleer faaliyetleri ve Ermenistan ile Türkiye arasındaki normalizasyon süreci oluşturdu. Erdoğan, Obama'ya Türkiye'nin Kafkaslar'da ve Orta Doğu'da kapsamlı istikrar arayışını aktardı. İki lider, ABD Dışişleri Bakanı Clinton'ın Türkiye ile Ermenistan arasında temaslarını sürdürmesine karar verdi. Bu çerçevede Clinton, Erivan-Ankara arasında normalleşme sağlanması ve hem protokollerin onaylanması hem de Yukarı Karabağ'da ilerleme sağlanması için önümüzdeki günlerde mekik diplomasisini sürdürecek.
'İRAN İÇİN DEVREDE OLUN'
Erdoğan, Türkiye'nin, Ermenistan ile imzalanan protokollere bağlılığını vurguladı "süreci sekteye uğratacak adım ve açıklamalardan kaçınılmasının önemli olduğunu" aktardı. Erdoğan, Başkan Obama'nın 24 Nisan konuşmasında "soykırım" ifadesi kullanmamasının sürecin geleceği açısından önemli olduğunu vurguladı. Obama ise protokollerin ulusal meclislerde onaylanması çağrısını yineledi. Görüşmede, Obama, İran konusundaki hassasiyetini dile getirdi. Erdoğan, Türkiye'nin İran'ın nükleer programı konusunda yaptığı girişimlerle ilgili Obama'ya bilgi verdi. Erdoğan, İran'a yaptırım uygulanmadan önce diplomasiye şans tanınması gerektiğini vurguladı. Obama da, "Türkiye'nin diplomasi ve barışa yönelik çalışmalarını takdirle izliyoruz. Çözüme ulaşmak ve ilerleme kaydetmek için Türkiye'nin çabalarının devam etmesini ve devrede kalmasını istiyoruz" dedi. Erdoğan, Obama görüşmesinin ardından da Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev ile biraraya geldi. Erdoğan Medvedev'den de Minsk süreci çerçevesinde görüşmelerin hızlanması için devreye girmesini istedi.
CLINTON YENİDEN DEVREDE
Türkiye ile Ermenistan arasında iki protokolün imzalanmasında devreye giren ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton bu defa da anlaşmaların ülkelerin parlamentosunda onaylanmasına dönük mekik diplomasisi yürüttü. Clinton, Obama ile birlikte ev sahibi konumunda olmasına karşın Davutoğlu ile önceden planlanan görüşmesinin ardından sürpriz şekilde Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan ile de görüştü. Bu sırada Davutoğlu ile Ermenistan Dışişleri Bakanı Nalbantyan ayaküstü bir araya geldi. İki bakan önceki gün yapılan görüşmenin ardından durum değerlendirmesi yaparken Clinton, Obama ile Erdoğan'ın yaptığı görüşmeye katıldı.
ZİRVENİN KAHRAMANI
Ermeni tasarısının kabul edilmesiyle Ankara'ya çağrılan Büyükelçi Namık Tan, 7 Nisan'da döndüğü Washington'da Erdoğan-Obama görüşmesinin mimarı oldu. Obama zirveye katılan 46 liderden 20'den fazlasıyla ikili görüşme yaparken, programı oldukça doluydu. Ancak Erdoğan-Obama görüşmesi için Tan hem Beyaz Saray hem de Dışişleri Bakanlığı nezdinde girişimde bulundu ve Türkiye'nin pull-aside (ayaküstü) bir görüşmeyi kabul edemeyeceğini belirtti. Tan, zirveye 1 gün kala istediği görüşmeyi aldı ancak görüşmenin saatleri önceki gün belli oldu.