Osmanlı arşivinde 'İrlanda'ya yardım' belgesi!

İrlanda Cumhurbaşkanı Mary McAleese, Sultan Abdülmecid Han'ın ülkesine kıtlık sebebiyle yaptığı yardımı efsane diye nitelendirse de, Osmanlı arşivlerindeki belge bu iddiayı çürütüyor. Tarihçi Harun Tuncer, İrlanda'nın ileri gelenleri tarafından 1847'de Sultan Abdülmecid'e yazılan teşekkür mektubunun yardımın göstergesi olduğunu söylüyor.
Osmanlı padişahlarından 31'incisi Abdülmecid Han'ın kıtlık sebebiyle İrlanda halkına yaptığı maddî ve manevî yardımlar, İrlanda Cumhurbaşkanı Mary McAleese tarafından 'efsane' olarak nitelendirilmişti. Ancak Osmanlı arşivlerinde yer alan belgeye göre İrlanda'nın ileri gelenleri, 1847 yılında Abdülmecid'e teşekkür mektubu yazmış. Mektupla alakalı araştırma yapan Yedi Kıta Dergisi yazarlarından tarihçi Harun Tuncer, İrlanda basınının söz konusu yardımı kabul etmemelerinin anlaşılabilir olduğunu belirtiyor. 20. yüzyılın başında İrlanda Millî Kütüphanesi'nin yandığını hatırlatan Tuncer, belgenin İrlandalılarda olmadığını kaydediyor. Mektubun aydınlatıcı bilgiler verdiğini ifade eden Tuncer, "Mektubun bizdeki kopyası Sultan Abdülmecid Han'ın kıtlık mağduru İrlanda ahalisine aynî ve nakdî yardımda bulunduğunu gösteriyor." diyor.
Sultan Abdülmecid'in kıtlık sırasında gönderdiği yardım tartışma konusu olmuştu. Bazı tarihçiler "Osmanlı'nın nehirden yardım gönderdiği söyleniyor ama o dönemde nehir kurumuştu" iddiasında bulunurken, bazıları da Abdülmecid'in emriyle Osmanlı donanmasının Boyne Nehri'nden hareket ederek Drogheda'ya yardım ulaştırdığını kabul ediyor. Hatta bu tarihten sonra Drogheda kentinin resmi sembol olarak ay yıldızı kullandığı belirtiliyor, şehrin takım logosunda da ay-yıldız yer alıyor. Fakat geçtiğimiz günlerde Irish Daily Mail gazetesi de Osmanlı'nın İrlanda'ya yardım göndermediğini öne sürdü. Makalede, ay-yıldızın Osmanlı'nın yardımı nedeniyle benimsenmediği, Ay-yıldız simgesinin geçmişinin ilk haçlı seferine kadar dayandığı belirtildi. Gazete, nehirden gemilerle yardım gönderildiği iddialarını ise "O dönemde Boyne Nehri'ne köprü yapılması gündemdeydi. Halk köprüyü düzgün yapmak için su akışını durdurdu ve nehri 1855'e kadar kuruttu." diyerek yalanladı.
İşte mektuptan bazı kısımlar:

Zat-ı Şahaneleri Osmanlı Mülkünün Sultanı Abdülmecid Han'a,
aşağıda imzası bulunan biz İrlanda eşrafı, siz zat-ı devletlerinin mağdur ve perişan İrlandalılara karşı gösterdiğiniz alaka ve geniş kereminiz dolayısıyla minnet ve en derin şükranlarımızı arz için müsaade istirham ediyoruz. Yine ahalimiz adına ihtiyaçlarımızın görülmesi için siz zat-ı şahaneleri tarafından yapılan bin sterlinlik nakdî yardım sebebiyle teşekküre cesaret eyliyoruz. Hikmet-i ilahî memleketimizi başlıca gıda maddesinden mahrum etti; ahalimizi hiçbir medenî millete isabet etmeyen kıtlığa düçar eyledi. Bu çetin zamanda felaketzede İrlandalıların kendilerini ve ailelerini açlıktan kurtarmak için kendilerinden daha az belaya uğrayan diğer ülkelerin kerem ve ihsanına el açmaktan başka çaresi kalmadı. Siz zat-ı âlileri yapılan bu çağrıya cevap verdiniz. Onlarca ırkdaşımızı yok olmaktan kurtaran bu vakitlice ve cömert yardımınız için İrlanda ahalisi adına zat-ı şahanelerine minnet ve şükranlarımızı arza müsaade rica ediyoruz."
Zaman