'Savaşın çocukları'nı yıldızlara taşıdı

Uzun yıllar Avrupa ve ABD'de yaşayan ve başarılara imz atan Filistinli astrofizikçi Süleyman Baraka, savaş yorgunu çocuklara uzayı göstermek için vatanına döndü, ardından da bir gözlemevi kurmak için kolları sıvadı. Umudu ise bir gün bir Filistinli'nin de Nobel ödülünü kazanması... Filistinli Süleyman Baraka (45), önce Fransa ardından da NASA'ya uzanan kariyerini "Halkım beni bekliyor" diyerek Gazze'de sonlandıran bir fizikçi... Bu süreçte bombalarda oğlunu, 20 yılda oluşturduğu kütüphanesini ve evini yitirmiş ama umudunu asla... Doğduğu topraklara ekim ayında dönen ve Gazze'deki El Aksa Üniversitesi'nde astronomi, fizik, astrofizik dersleri verecek olan Baraka, öyküsünü SABAH'a anlattı.
İLK HEDEFİ BİR GÖZLEMEVİ...
Daha ünlü ve zengin olacağınız ABD'yi terk edip neden Gazze'ye döndünüz? Dönme nedenim, çok derinlerde... Olayın parayla hiçbir alakası yok. Benim kişiliğim, nereye bağlı olduğum, nereden geldiğim, bir farklılık yaratmadaki kararlılığım, halkımın bana olan ihtiyacıyla ilgisi var. Bombalar nedeniyle yaşamlarını yitirenlerin umudu olmak istiyorum. Gazze'nin adaletine ve haklılığına inanıyorum, bu nedenle de bir parçası olmaya karar verdim. Yaşam umudunu yitirmiş, yenik bir topluma az da olsa bir katkım olsun istedim. Burada çocuklara astronomi öğreteceğim. Ancak ilk olarak bir gözlemevine ihtiyacım var.
Eğitim geçmişinizi biraz anlatabilir misiniz? Gazze'de doğdum ve büyüdüm. Üniversiteyi Kudüs'te, yüksek lisansımı ise Gazze'de yaptım. Fransa'da astrofizik öğrenimi gördüm. ABD'den yaptığım çalışmaları duymuşlar, iki yıllığına bir proje için Virginia Teknik Üniversitesi'de çağrıldım. NASA için bir çalışmada yer aldım. ABD'ye gitmeyi istedim, çünkü Gazze'de çalışma şartlarımız zorlaşmıştı. El Fetih ile Hamas çatışıyordu ve dışarı çıkmak bile imkânsızdı. ABD çalışmalarımı çok beğenmişti ve kalmamı istiyordu. Anlaşmam da vardı, ancak ben yine de dönmek istedim.
Gazze'ye dönüşünüzü tetikleyen olay, evlerinizin bombalanmasıydı sanırım? Evet. İsrail 29 Aralık'ta Gazze'yi vurmaya başladı. Savaşın üçüncü gününde ABD'deki ofisimdeydim. Evden bir telefon geldi. Oğlum ile annem yeni evimin yanındaymış. İsrail jetleri hiçbir uyarıda bulunmadan evi bombalamış. Annem ile oğlum ağır yaralanmışlardı. Birkaç gün sonra oğlum yaşamını yitirdi. Bir hafta sonra ailemin yaşadığı 3 katlı evi beton delen bombalarla vurdular. Bir de kütüphanemi yok ettiler. 20 yıldır topladığım kitaplarımı, belgelerimi, her şeyimi...
İLK KEZ YILDIZLARI GÖRDÜLER
O anda neler hissettiniz? Ne diyebilirim ki... Oğlumun cenazesine bile gidemedim. Biz işgal altındayız. Bu topraklarda yaşamak istiyorsanız üç seçeneğiniz vardır. Ya onlar gibi olur, onlar gibi yer içer, denize girer ve politikadan uzak durup hayvanlar gibi yaşarsınız. Allah korusun ama işbirlikçi olabilirsiniz. Ya da düşman olursunuz. Ben sonuncusunu tercih ettim. İsrail, okullarda coğrafya ve tarih öğretmemi istedi. Ancak benden gerçek tarihimi değil Güney Amerika tarihini anlatmamı istediler. Biz ise gizli gizli bildiklerimizi öğretiyorduk. Bu nedenle iki kez cezaevine girdim ve 2 yıl kaldım.
Sizin topraklarınızda şu anda sadece farklı dinler değil, farklı mezhepler bile birbirini öldürüyor. Böyle bir ortamda bilim ile dini öğretiler sizce çatışmaz mı? Gazze'de her şey dinle ilgili değildir. Tabii ki Hamas burada ama herkes Hamas değil ki... Burada gerçekten iyi üniversiteler var ve çoğu hem öğretim üyesi hem de eğitim bakımından çok iyi durumdalar. Ankara ve İstanbul'daki üniversiteler kadar kaliteliler. Din ile bilim arasında da bir çatışma olduğunu düşünmüyorum. Hem astronomi bu topraklarda, Irak'ta 700 yıl önce kuruldu. Biz Arap ve Müslümanların ataları, bu çalışmanın altyapısını oluşturmuş.
Gazzeliler, sizin gelişinizi ve okullarında astronomi öğretilmesini nasıl karşıladı? Çok heyecanlı hepsi. Hem uzayı biliyorlar. Hepsi gezegenlerin isimlerini sayabiliyor, sıralamasını yapabiliyor. Bir teleskop aldım ve bu sayede ilk kez yıldızları görme şansını yakaladılar. Gazze'ye gelirseniz 10 yaşındaki çocukların ne kadar akıllı olduklarını gördüğünüzde şaşırırsınız. Biz 14 kardeşiz. 12'mizin üniversite diploması var. Eğitimli bir milletizdir.
Belki de bir Filistinli Nobel kazanabilir yıllar sonra... Bir gün NASA'daki yöneticimle bir toplantıdaydık. Ona döndüm ve "Bu işe 10 yıl önce ABD'de başlamış olsaydım, bir Nobel ödülüm olmadan asla ülkeme dönmezdim" dedim. Ama artık önceliklerim değişti. Ülkemin bana ihtiyacı var. Artık 20'li yaşlarındaki gençlerin bu bayrağı almalarını istiyorum. İnşallah yetiştirdiğim çocuklar Nobel'i alabilirler.
'İdealler ve hayaller, parayla değiştirilemez'
Yüksek bir maaşı bırakıp gelmişsinizdir herhalde? Bir aileniz varsa, idealleriniz varsa bunu parayla karşılaştıramazsınız. Bir sınıfta öğrenim veriyordum, hepsi ölen oğlumun yaşlarındaydılar. Onların gözlerinde astronominin yarattığı heyecanı gördüğümde kalbim heyecandan duracaktı. Bunu parayla değiştiremezsiniz. Kurmakta olduğum gözlemevini gerçekten büyütmek istiyorum. Türkiye'deki kardeşlerimizin bize malzeme göndermesinden elbette ki mutluluk duyarız. Çocuklarımız sizin gönderdiklerinizle geleceğe ve yıldızlara baksınlar.