Taş üstünde taş bırakmamışlar

Ermeniler, 30 yıla yakın işgal altında tuttuğu Azerbaycan topraklarında tarihi ve kültürel değerleri harap ederek geride bir bir enkaz bıraktı. SABAH, 1993'ten beri işgal altındaki Ağdam, Cebrayil ve Zengilan kentlerinde kültür katliamını görüntüledi. Dağlık Karabağ'daki İslam eserleri yağmalandı, camiler domuz ahırlarına çevrildi. Yüzlerce kütüphane, binlerce ev, milyonlarca nüsha tarihi el yazması yakıldı. Biz zamanlar yüz binlerce Azerbaycanlının yaşadığı şehirler sivil yerleşimlere kapatıldı. Ermenistan barbarlığının en çirkin yüzlerinden biri kendini Ağdam'da gösteriyor. Ağdam kenti, binlerce yıkık yapı yüzünden koca bir enkazı andırıyor.

Ağdam'daki tarihi çift minareli Cuma Mescidi'nin son hali... Barbarlıkta sınır tanımayan Ermeniler bu kutsal ve tarihi mekânı domuz ahırına çevirmiş.
HER YER HARABE
Ermeni güçlerinin 20 Kasım 2020'de çekildiği Ağdam'da bugün sağlam bina bulunmuyor. Bir zamanlar 143 bin Azerbaycanlının yaşadığı kent artık bozuk yollardan, askeri amaçla kazılmış hendek ve çukurlardan oluşuyor. Kentin meşhur tiyatrosu, devlet daireleri ve evleri yok olurken Ağdam'ın, ana yapısı sağlam kalan birkaç yapısından biri olan çift minareli Cuma Mescidi de ahıra çevrilmiş. Han Kızı Natavan Sarayı ve Gıyaslı Mescidi de ahıra çevrilmiş. Natavan'ın bahçesi, görkemli salonu, han ve çocuklarının mezarının bulunduğu kümbetlerin içinde bulunan samanlar, su yalakları ve hayvan pislikleri Ermenistan'ın kültür zorbalığının en büyük göstergesi olarak duruyor.

Ünlü Han Kızı Natavan Sarayı'nın son hali.
TEK BİR CANLI BİLE YOK
Bir zamanlar 143 bin Azerbaycanlının yaşadığı şehirde bugün tek bir canlı bile bulunmuyor. Taş yığınına dönen şehrin mezarlığı bile Ermenistan tarafından tahrip edilmiş, bütün mezarları kırılmış. Şehrin hemen hemen her yerine kara mayınları döşenmiş. Yaklaşık 30 yıl Ermenistan işgalinde bulunan Cebrayil ve Zengilan'da desmi binalar, meydan, cadde ve tarihi eserler yok edilmiş. Camiler domuz ahırı yapılmış. Zengilan'da verimli arazilerdeki ürünler Ermenistan'ı besliyor ve Rusya gibi ülkelere ihraç ediliyordu.

Ermenilerin domuz ahırına çevirdiği tarihi mekânlardan biri olan Natavan Sarayı... Sarayın her yeri pislikten geçilmezken kümbetlerin içi de samanlarla doldurulmuş.
HUDAFERİN'DE ÖZGÜRLÜK BAYRAĞI
İran-Azerbaycan sınırında Aras Nehri üzerinde yer alan ve 11. yüzyılda inşa edilen 15 gözlü Hudaferin Köprüsü, Cebrayil sınırları içerisinde bulunuyor. Azerbaycan askerleri tarihi Hudaferin Köprüsü'ne 18 Ekim'de Azerbaycan bayrağı dikmişti. Azerbaycanlılar için sembol olan köprü Azerbaycan ve İran'ı birbirine bağlıyor.