Tıp Nobeli'ni kazandı motosiklet aldı

Nobel ödülü kazananların aldığı para ödülüyle ne yaptığı kişiye göre farklılık gösteriyor. Bugün bu yılın Nobel Tıp Ödülü kazananı açıklanacak. Bu yılki ödül 8 milyon kron, 925 bin 870 euroya (249 bin TL) denk geliyor. Aynı ödülü birden fazla kişinin kazanması durumunda, para ödülü paylaşılıyor. Nobel Vakfı'nın direktörü Lars Heikensten, ödül kazananların standart bir harcama yöntemi olmadığını, kazananın ödülü aldığı zamanki mali durumunun etkili bir faktör olduğunu söyledi. Ancak kazananların çoğunun yatırım tercihinin emlak olduğunu da sözlerine ekledi. Kazananlardan bazılarının ödülü harcama şekli ise kişisel tercihlerini gösteriyor. 2001 Nobel Tıp Ödülü'nü kazanan Sir Paul Nurse, daha iyi bir motosiklet almış. 1993 Nobel Tıp Ödülü sahibi Richard Roberts ise ön bahçesine kroket sahası yaptırmış. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden 2001 fizik ödülünü kazanan Wolfgang Ketterle, 3 kişiyle paylaştığı ev ve çocuklarının eğitimine harcamış parayı. Ketterle, "ABD'de paranın yarısı vergiye gittiği için geriye pek bir şey kalmıyor" dedi. 1993 Nobel Tıp Ödülü'nü kazanan Phillip Sharp ise ödülü paylaştığı için kazandığı parayla, 100 yıllık bir ev almış. Sharp, "Ödülü alıp, yaşadığımdan biraz daha büyük çok güzel bir ev aldım. Para önemli ancak esas önemli olan araştırmalarımın kabul görmesi" dedi. Geçen yıl fizik ödülünü kazanan paylaşan Serge Haroche ise, "Henüz parayla ne yapacağımı düşünecek zamanım olmadı. Herhalde bir ev alırım" diye konuştu. Barış ödülü kazananların genelde diğerlerinden farklı bir yöntem seçiyor. 2009'da kazanan Barack Obama ve geçen yıl kazanan Avrupa Birliği, para ödülünü yardım kuruluşlarına bağışladı. 2008 Barış Ödülü'nü kazanan eski Finlandiya Cumhurbaşkanı Martti Ahtisaari ise parayı kendi kurduğu barış müzakeresi enstitüsünü geliştirmek için kullandı. Ancak her barış ödülü sahibi parayı bağışlamadı. 1920'de ödülü kazanan ABD Başkanı Woodrow Wilson, görevinin bitmesinden sonra mali konuda endişeleri olduğu için aldığı ödülü İsveç'te bir bankaya yatırmış.
Nobel Ödülü tarihinin gariplikleri
Nobel ödüllerinin 112 yıllık geçmişinde çok sayıda gariplik yaşanmış olması dolayısıyla Nobel kendi alanında bir rekor kırmış bulunuyor. İşte bunlardan bazıları;
İlk ödül Alfred Nobel'in ölümünden beş yıl sonra verildi: Dinamiti bulan, kendi adını taşıyan ödüllerin isim babası, İsveçli kimyager ve mucit Alfred Nobel'in, vasiyetinde tüm varlığını bir vakfa bağışladığını duyan akrabaları büyük bir şaşkınlığa uğramışlardı. Hatta şaşkınlığı üzerlerinden attıktan sonra vasiyete mahkeme nezdinde itirazda bulundular. Böylece ilk Alfred Nobel ödülü, mucidin ölümünden tam beş yıl sonra verilebildi.
Ölmüş bilim insanlarına verilen Nobel ödülleri: Nobel ödüllleri aslında sadece yaşayan kişilere veriliyor. Buna rağmen 1961'de Nobel Barış Ödülü'ne lâyık bulunan Dag Hammarskjöld ile 1934'te Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görülen Erik Axel Karlfeldt'e ödülleri hemen verilemedi. Çünkü adaylık süresiyle ödülün kesinleşmesi arasında geçen sürede bu kişiler ölmüştü.
ÇİFTE NOBEL SAHİPLERİ
ABD'li John Bardeen, İngiliz biyokimyager Frederick Sanger, ABD'li kimyager Linus Pauling çifte Nobel aldı.
Kadınlara verilen Nobel ödülü sayısı az: Çifte Nobel ödülü almış en ünlü kadın bilimci Marie Curie. 1903'te radyasyon araştırmaları için, 1911'de de kimya elementleri Polonyum ve Radyum'u bulması nedeniyle ödüllendirilmişti. 2012'ye kadar 44 Nobel ödülü kadınlara verildi. Kadınlara bilim dalında verilen Nobel ödülleri toplamda verilenlerin sadece yüzde üçüne denk geliyor.
Ödülü geri çevirenler ve ödül alma yasağı: Vietnamlı ünlü siyasetçi Le Duc Tho, ülkesindeki durumu gerekçe göstererek ödülü almadı. Fransız düşünür ve yazar Jean- Paul Sartre ise her türlü resmî ödüle karşı olduğu için Nobel Barış Ödülü'nü geri çevirdi. Bilimsel dallarda ise ödüllerin reddedilmesi gibi bir olay yaşanmadı. Hitler Almanyası döneminde ise Alman bilim insanlarının ödülü almasına yasak getirilmişti. 1938 ve 39'da iki kez kimya, bir kez de tıp dalında, toplam üç Alman bilim adamı ödülü alamadı.

YÜZDE 43 ABD'YE GİTTİ
En çok Nobel ödülü alan uluslar: Üç bilimsel dalda en fazla Nobel ödülü alan ulus ABD. Fizik, kimya ve tıp dallarındaki ödüllerin yüzde 43'ü ABD'den bilim insanlarına verildi. ABD'nin ardından sırayı Almanya, İngiltere ve Fransa alıyor.
Bu yıl adaylar arasında Vladimir Putin de var: Bu yılki Nobel Barış Ödülü'ne Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Suriye krizinde oynadığı "barışçıl" rol nedeniyle kendi ülkesi tarafından aday gösterilmesi ise Nobel ödüllerindeki garipliklerin bir yenisi olarak algılanıyor.