Belgelerde Türkiye damgası

Tüm dünyanın merakla beklediği Wikileaks belgelerinden belirli kısımları ABD'nin New York Times gazetesi, İngilitere'nin Guardian gazetesi, Alman Der Spiegel gazetesi başta olmak üzere bazı İspanyol El Pais ve Fransız Le Monde yayın kuruluşları tarafından dün gece internet sitelerinde yayınlanmaya başladı. Birçoğu "gizli" ifadesi ile belirtilen 251 bin 287 belgenin 7 bin 918'i Türkiye de Washington'a gönderilenler. Belgelerde Türkiye hakkında öne çıkan detaylar şöyle:

ENERJİ MERKEZİ
Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev, ABD Dışişleri Bakanı Yardımcısı Bill Burns ile 25 Şubat 2010'daki görüşmesinde, Türkiye'nin bir enerji merkezi olamayacağını göstermek için Rusya ile 2009'da enerji anlaşması yaptığını söylemiş. Ayrıca Erdoğan hükümetine karşı tutumunu belli ederek Türkiye'nin dış politikasını "saf" olarak tanımlıyor.

NÜKLEER GÖRÜŞMELER
12 Kasım 2009'de Philip Gordon ile Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu arasında yapılan ve İran'ın nükleer programını konu edinen bir görüşmenin detayları da sızan belgeler arasında. Görüşmede Davutoğlu, Türkiye'nin İran'a karşı açık sözlü olarak konuştuğu için inandırıcı olduğunu belirtti. Ancak basında İran'a karşı dostluk mesajları vermek zorunda olduğunu ekledi. Belgede ayrıca şu ifadeler yer aldı: "Davutoğlu, İran'a yönelik yaptırımların ya da askeri güç kullanımının olumsuz sonuçları olacağını söyledi. Gordon ise İran'ın nükleer silah edinme ihtimalinin sonuçları konusunda ısrarcı oldu. Davutoğlu, bu sonuçları bildiklerini ve pek tabii riskin farkında olduklarını söyledi. ABD'li diplomatların Türkiye'nin "ekseninin kaydığı" iddialarını dile getirdiği belgelerde, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu için "tehlikeli" ifadesinin kullanıldığı kaydediliyor. 8 Şubat 2010 tarihli bir belgede, İtalya Dışişleri Bakanı Franco Frattini'nin ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Gates ile yaptığı görüşmenin tutanağı yer alıyor. Görüşmede, Frattini'nin Ankara'nın hem Avrupa hem de İran'a yüzünü çevirdiği "çifte oyunundan" dolayı duyduğu öfkeyi dile getirdiği belirtildi. Frattini, gizli belgelerin yayımlanması öncesinde Katar'ın başkenti Doha'ya giderken uçakta yaptığı değerlendirmede ise, ''WikiLeaks belgeleri, diplomasinin 11 Eylül'ü olacaktır.

AB ÜYELİĞİ
16 Eylül 2009 tarihli bir başka belgede Gordon'un Fransa'da Sarkozy'nin Dış Politika Danışmanı Jean-David Levitte ile de bir araya gelmesi ele alınıyor. Levitte görüşmede Türkiye'ye "imtiyazlı ortaklık" önerisini yinelerken, Gordon AB'nin tutumu yüzünden Türkiye'nin topluluğa olan inancının azaldığını söyledi. Ayrıca belgelerde ABD diplomatlar Türkiye'nin AB'ye girmesini de olası görmüyor ve Türkiye'nin eksenini doğuya kaydırdığı düşüncesinde.
İSRAİL'İN ENDİŞELERİ
17 Ağustos 2007 tarihinde İsrail gizli servisi Mossad'ın Başkanı Meir Dagan ile ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Burns arasındaki toplantıda Dagan, Burns'e Türkiye'ye baktığı zaman ülkedeki İslamcıların giderek ivme kazandıklarını gördüğünü söylemiş. Belgede, "Dagan burada sorulması gereken esas sorunun kendisini Türkiye'nin laik kimliğinin savunucusu olan ordunun bu duruma daha ne kadar sessiz kalacağı olduğunu ifade etti" denildi.
COĞRAFİ DAĞILIM
Der Spiegel'e göre, sızdırılacak belgeler arasında 251 bin 287 diplomatik mesaj, 8 bin Dışişleri Bakanlığı komutu var. Belgelerin çoğunun 2004 sonrasına ait olduğu bildirildi. Belgelerin 15 bin 652'sinin "gizli" olduğu belirtildi. Sızacak belgelerin coğrafi dağılımını gösteren haritada Türkiye, İran ve Ortadoğu'nun ön planda olduğu görülüyor.