Can AKSIN: Bu balıklara yazıktır

Ayvalık'ta biz amatör balıkçıların bir grubu var. Zaman zaman bir araya gelip, balık sohbetleri yaparız. Çok da tatlı olur bu sohbetler. Kaçan balığın büyüklüğü, iğneyi eğip büken, hatta ortasından "çatt" diyen kıran çupraları, sinaritleri anlatmanın tadına doyulmaz.
Hal böyle iken son günlerde hiçbirimizin tadı tuzu kalmadı. Ne balığa çıktığımızda doğru dürüst balık tutabiliyoruz, ne de keyif alabiliyoruz. Hepimizin ortak derdi, balıkçı tezgahlarında gördüğümüz, minicik "bebek balıklar." Geçen gün balığa çıkarken yem yapmak üzere sardalya aldığım balıkçının tezgahında, minicik karagöz yavrularına rastladım.
Daha önce de yazmıştım, balıkların belli boya gelmeden avlanmaları yasak.
Karagözlerin ise 18 santimden küçük olanlarının avlanması kesinlikle yasak ve ağır para cezası var.
Tezgahtaki bazı karagözlerin boyu taş çatlasa 10- 12 santim bilemedin 14 santim. "Günah değil mi bu yavruları satıyorsunuz?" dedim. "Ağbi gırgırlardan gelen balıklar, ne yapabiliriz ki" dedi. Gırgırlar, her zaman bitmez tükenmez şikayet konusu olmuşlardır.
"TEZGAHTA GÖRMESİNLER"
Arkadaşlarla otururken durumu anlattım, "içim yanıyor, yazık yahu" dedim. Bir dokundum bin işittim. "Ayvalık sahilindeki balıkçılar nispeten iyi de balıkçı tezgahlarında 10 santim 12 santim boyunda mercanlar, karagözler gırla gidiyor" cevabını aldım.
Hatta geçen gün, bu balıkçılardan biri, tezgahtara "Yavrum şunları kaldır, tezgahta görmesinler, kontrole çıkacaklarmış" diyerek, boyları tutmayan balıkları kaldırtmış. Ayvalık sahillerinde doğru dürüst balık kalmadı. Şuursuzca avlanma sonunda artık avlanacak balık yok. Kime sorsak, "Yok ağbi, kaç yeri dolaştık iki balık bile tutamadık" diyorlar. Sonra da ekliyorlar. "Balık kalmaz tabi. Çakar feneri geçtikten sonra salıyorlar ağları. Bütün dibi tarayarak gidiyorlar, balık mı kalır." Yasak olmasına rağmen kıyılarda rahatça ağ atılıyor. Gırgır çekiliyor. Böylece kıyı denizinin dengesi bozuluyor. Ne yavru balık kalıyor, ne de yumurta dökecek balık. Yuvaları bile darmadağın oldu.
Uzmanlar Türkiye'nin sahip olduğu 8 bin 500 kilometrelik kıyı şeridinde bir zamanlar 3 bin bitki ve hayvan türünün "insan tehditi" nedeniyle, baskı altında olduğunu vurguluyorlar.

ALTINOLUK İYİ ÖRNEK
Bir arkadaş, "Biz de Altınoluk Belediyesi'nin yaptığını yapamaz mıyız?" dedi. "Hem balıklara yuva olur, hem de sahillerimiz trolcülerin, gırgırcıların verdikleri zarardan kurtulur."
Altınoluk Beldesi'ne Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehmet Mehdi Eker'in de desteği ile her biri 3.5 ton olan, 3 bin 600 civarında beton blok bırakılması planlanıyor. bu bloklar içerisinde balıkların ve deniz canlılarının korunması amaçlanıyor.
Aynı şey neden Ayvalık için olmasın. Böyle hayırlı bir iş için Türkiye çapında sponsorlar da bulunabilir Ege Üniversitesi, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve yerel balıkçıların işbirliğiyle hayata geçirilmeye çalışılan bu proje Ayvalık Adaları Tabiat Parkı'nı korumak açısından çok daha kolay hayata geçirilebilir.
Bu beton blokların denize bırakılmasının en büyük etkisi, kıyıları balıkçı ağlarından korumak olacak. Bloklar ağlara takılıp çekilemeyeceği için oldukları yerde kalacaklar.
Blokların içlerindeki boşluklara, balıklar ve diğer deniz canlıları yuva yapacaklar. Orada yumurtlayacaklar, yavrular orada büyüyecekler, büyüdükten sonra denizlere açılacaklar ve avlanma boylarına gelmiş olacaklar. Ayvalık adaları çevresinde gırgır ağlarıyla daha çok sardalya, istavrit, hamsi, uskumru, kolyoz, palamut gibi sürü oluşturan balıklar avlanıyor.
Bu ağların gözlerine balık saplanmaması için ağ gözleri çok küçük tutuluyor, bu nedenle ağ balıkları seçemiyor. Önüne geleni içine alıyor. Yunuslardan su kuşlarına, dip balıklarından, küçücük yavrulara kadar pek çok canlı gırgır avcılığında telef olup gidiyor ya da balıkçı tezgahlarına düşüyor..
Özellikle hamsi, sardalya ve istavrit gibi diğer çoğu balıkların yemini oluşturan küçük balıkların, gırgırlarla aşırı avlanması çok büyük bir sorun oluyor. Onların azlığı yüzünden yeterince beslenemeyen büyük balıklar, sinaritler, levrekler de kayıplara karışıyor.