Ailecek cekirdekten

Levent Ürkmez de görünürde babasının kurduğu işin başına geçse de, çalışma serüveni, 9 yaşında başladı. Baba Ürkmez Basmane'deki Gar Palas Oteli'nin müdürüyken, yanında çalıştığı gazete bayisi hastalanınca, oğul Levent Ürkmez işi tek başına yapmaya soyundu. Gazeteyi 21 kuruşa alıp 25 kuruşa sattı, 1 kuruşunu kendisine, 3 kuruşunu da patronuna vererek para kazanmanın tadını aldı. Daha sonraları otelin önünde Amerikan sigaraları, sakız, sabun satan birisinin yanında çalışırken, fuar sigarasına talebin yüksek olduğunu gözlemleyip, babasından bir karton sigara parası kadar sermaye aldı, kendi tezgahını açtı. Haftada bir lira alan küçük çocuk, günlük kazancını 2,5 liraya yükseltti. Para tatlı gelip akşamüstleri fuarda da sigara satmaya başlayınca ipin ucu kaçtı. Bir akşam eve 22.30'da gelince, babası bu işi yapmasına bir daha izin vermedi. Yaşı büyüdükçe, ki yaşıtları hala sokakta oynuyordu, daha ilginç para kazanma yolları buldu. 25'er kuruşa birer tane Tommiks, Teksas alıp, 5'er kuruştan okutmaya başladı. Bu işin de tuttuğunu görünce, Mezarlıkbaşı'ndan ikinci el kitaplar aldı. Okul önünde arkadaşlarına kiraladığı kitaplardan epey para kazandı. Levent Ürkmez, ayran, şans kader kısmet satışı da dahil nice yollar denedi para kazanmak için. Bu sayede hiç parasız kalmadan okudu. Lise yıllarındayken tekstile merak sardı. Tekstil ülkesi Türkiye'de neden bluejean yapılmadığına kafa yordu. Üniversitede gönüllü tezgahtarlığa kadar götürdü bu sevgisi onu. Babası Lütfü Bey, insan ilişkilerindeki başarısının karşılığını, çocuklarına, torunlarına bırakacağı işe kavuşarak aldı. Otel müdürlüğü yıllarında tanıştığı bir Ermeni, Türkiye'yi terk etmek zorunda kalınca, Lütfü Ürkmez'e, "Seni öyle bir işe sokacağım ki çocukların bile bana dua edecek" diyerek, izolasyonu öğretti. Bu aileye sektörde lider olmasının yolunu açacaktı ama tekstil hep Levent Ürkmez'in içinde ukde olarak kalacaktı. Levent Ürkmez ile çam ve deniz kokusunun sevgi ve huzurla harmanlandığı Urla'daki evinde, kahvaltıda bir araya geldik.
İLK PARA KAZANMANIN KEYFİ
l Çocukken kazandığınız ilk parayla ne yaptınız?
- Babaannemi yazlık sinemaya götürdüm. Pek çekirdek alamazdık. Çekirdek de aldık, keyifle beraber oturduk çitleyerek filmi seyrettik. Sonra da kazandığım paraları hep biriktirdim. O yüzden hiç parasızlık çekmedim.
Yalıtım işine nasıl başladınız?
- Babam otel müdürüyken bir Ermeni ile tanışıyor. Ermeni babamı çok seviyor. Babama bir gün, "Ülkeyi terk ediyorum, seni öyle bir işe sokacağım ki çocukların bile bana dua edecek" diyerek, bu izolasyon malzemelerinin üretimi ile ilgili bazı formüller veriyor. Bu formüllerle önce bazı teneke mamuller yapıyoruz.Babam 1961'de otelden ayrıldı, küçük bir imalathane kurdu. Teneke yalıtım malzemesi üretmeye başladı. 68'de, Karafatma Dağlarında ziftli kağıt üretimine başladı.
Siz de hemen işe giriştiniz mi?
- Ben lise çağlarında, kendime, üniversite sonuna kadar hayatımı yaşayacağım, ondan sonra işime geçeceğim diye bir hedef koymuştum. Üniversiteyi bitirdikten sonra hemen işe daldım. Arkadaşlar gezmesini, tozmasını eğlenmesini seven bir insan yaşadılar üniversitede, o bittikten sonra düzenli tertipli, sabah saat 07.30'da dükkanı açan bir Levent ile karşılaştılar.
Eğlenceyi bırakıp işe başlamak kolay olmasa gerek...
- O zaman İzmir'in ve Türkiye'nin zenginlerinde gözüm vardı. "Bir gün ben de bunlar gibi olacağım" diyordum. Ne yapmam nasıl çalışmam gerekiyorsa çalışacağım, olacak. İstihdam yaratacağım. İlk önce aileme sonra şehrime, sonra da ülkeme yararlı bir insan olacağım. O tempo ile iş hayatına atıldım. Bu konularda iddialı ve lider olmak lazım. Bizim Türkiye'de yalıtım malzemeleri konusunda satışta lider olmamız gerektiği düşüncesi ile 1978'de Ankara'da benim yönlendirmem ile bir mağaza açtık. Daha sonra 1985'te İstanbul, 3 mağaza kanalıyla ilk defa İzmir'den, Türkiye'deki satış lideri olduk. İzocam'ın, DYO'nun satış lideri olduk.
Hep iddialı oldunuz sektörde...
- Yalıtım sektöründe Türkiye'de birçok ilki yarattık. Polimer örtülere geçmek de dahil olmak üzere. XPS ısı yalıtım malzemelerini, shingle çatı örtü malzemelerini ilk defa biz ürettik. Türkiye'de shingle konusunda lideriz. İhracatımız da var. Selvadaziti ilk defa biz ürettik, korbit diye malzemeyle ikinci girdik Türkiye'ye. şimdi dünyada 3 firmadan biriyiz. Böylece Türkiye sathına yayıldık. 150 civarında alt bayimiz, 7 bölge müdürlüğümüz, İstanbul'da ihracat birimimiz var. 37 ülkeye ihracat yapıyoruz. Bu yılki ihracatı 50 gibi artırıyoruz, 17 milyon dolar hesap ediyoruz. Grup olarak da 30 milyon dolar ihracat hedefimiz var 2013'te. Tutturacağımıza inanıyorum. Kazakistan'da fabrikamız var. Isı yalıtım malzemeleri üretiyoruz. Bir diğer hedefimiz, Kazakistan fabrikasını büyütmek. Bir ayağımız da kağıt sektöründe. Karton, temizlik kağıtları üretiyoruz. Peçete, tuvalet kağıdı, mendil gibi.
Yalıtım malzemesi yeterince kullanılıyor mu?
- Ülkenin en büyük sorunlarından biri enerji. Yılda 80 milyar dolarlık enerji tüketiliyor, bunun 60 milyar dolarını ithal ediyoruz. Enerjiyle de tasarrufla da büyük sıkıntımız var. Türkiye'de 20 milyon civarında konut var, bunların yaklaşık 17 milyonu yalıtımsız.
Sizin evinizin yalıtımı var mı?
- Geldiğimizde ısı yalıtımı yoktu. İlk taşındığımızda boyama yeniydi, kıyamadık ama geçen sene mantolama yaptık. Çatıda da ayrıca şilte ve cam yünleri var. Bu yıl yüzde 50 civarında enerji tasarrufu sağlanacağına inanıyorum.
Isı yalıtımı yaptığınız binada yüzde 50 enerji tasarrufu sağlıyorsunuz.
- Konutların ısıtılması için yılda 27 milyar dolar harcanıyor. Yalıtım olursa, her yıl 12,5 milyar dolar tasarruf oluyor. 500 milyon dolar veya bir milyar dolar mal satmak için çırpınıyorsam, Afrika'da Sibirya'da geziyorsam, elimin altındaki 12,5 milyar doları niye tasarruf etmeyeyim. O nedenle herkese "yalıtım şart" diyorum.
İzmir'deki binaların durumu nasıl?
- Temeldeki yalıtımın depremle olan ilişkisi çok önemli. Binaların yüzde 50'sinde yalıtım yok. Tabanda su var, yalıtım olmadığında, zaman içinde betonu çürütüyor. Çürüme demire sirayet ediyor. Demirdeki korozyona neden oluyor, temelin mukavemetini çok azaltıyor. Herhangi bir depremde, iskambil kağıtları gibi devriliyor bu tür binalar. Bohçalama olmadığı takdirde binanın yaşam ömrü, 20-25. Alsancak'taki binaların yaşı göz önüne alındığında, tehlikenin ne kadar büyük olduğu anlaşılır.

TEKSTİL İÇİNDE UKDE KALDI
İçinizde kalan bir şey var mı?
- Lise çağlarında konfeksiyona müthiş ilgim vardı. Üniversite öğrencisiyken, Kemeraltı'nda Jönkent, Butik Ergin gibi yerlerle samimiyet pekiştirmiştim. O zaman işletme fakültesindeyim, öğleden sonra tezgaha geçip mal sattım. Biz tekstil ülkesiyiz, blujinleri neden yapmıyoruz, nasıl getirilir buraya, nasıl yapılır diye düşünüyordum. Yalıtım olmasa, tekstille ilgilenirdim. Tekstil hep içimde bir ukde olarak kaldı. Hala vitrine bakmaktan büyük zevk alıyorum.

5 KURUŞUM YOKKEN FABRİKA ALDIM
İlginç bir fabrika satın alma hikayeniz varmış...
- BTM, İş Bankası cam elyaf grubuna aitti. Biz satışlarının yüzde 75'ini gerçekleştirken, bir gün bir vade farkı konusu nedeniyle problemimiz çıktı. Ben haklı olduğumu biliyordum, gergin ortam oldu, "Beni çok kızdırıyorsunuz bana bu fabrikayı satın aldıracaksınız" dedim. Yıl, 1985-86. Aradan 2 ay geçti, cam elyafın genel müdürü beni aradı, "2 ay önce efelenmiştin o efeliğin devam ediyor mu?" dedi. Cepte 5 kuruş para yok. Babam, amcam, kardeşime anlattım, "Ne yaptın!" dediler. Şu andaki ortağım Mustafa Orhan Batman'dayken, asfalt alıyorduk. Mustafa Orhan ile hemen hiç görmüyorduk, hep telefonla iş bitiriyorduk. Aramızda müthiş bir güven vardı. "Seni sanayici yapacağım. Parasını sen koy, ben emeğimi, bilgimi koyacağım, çok güzel para kazanacağız bu işten" dedim. "Ben parayı vereyim yine işi sen yap" dedi. İkna ettim, bir gün sonra gittik, 2 görüşmede işi bitirip, fabrikayı aldık.
İZMİR AŞKI uğruna
İzmir aşkı yine ağır bastı. İzmir'de ilktir. Herkes fabrikalarının merkezlerini buradan İstanbul'a taşırken, biz tersini yaptık. Çayırova'daki fabrikayı söktük, Kemalpaşa'ya naklettik. Türkiye'ye su yalıtımıyla ilgili mal ithal edilmeye başlamıştı. Bir çırpıda onun önünü kestik, 2-3 yıl sonra da ihraç etmeye başladık.
DOĞMAMIŞ ÇOCUĞA MEKTUPLAR YAZAN ZARİF KADIN: İNCİ GÜMÜŞKAYA
İnci Gümüşkaya, şehrin koşuşturmasından, insanlardan yorulup taşındığı Urla'da, belki de hayatının en mutlu, huzurlu günlerini yaşıyor. Evden birkaç gün uzaklaşsa, bahçesini, çiçeklerini, ağaçlarını özlüyor. O bakımlı, en zarif çiçeği koparsa bile incinecekmiş gibi görünen güzel kadın, tulumunu giyip, bahçede çim biçiyor, çapa yapıyor, ağaç da buduyor. Sık sık çıktıkları seyahatlerde gezdikleri gördükleri yerleri, kendi duygularını da içine katarak, Yeni Asır gazetesinde yazıyor. İnci Gümüşkaya ile içinde yaşayanların aurasından mı bilinmez, adım atar atmaz huzur veren güzel evlerinde, İzmir'i, iş hayatını, bahçeyi, Levent Ürkmez'i konuştuk.
Nasıl tanıştınız?
- Ben Yeni Asır'dan ayrılınca Levent'in yanında çalışmaya başladım. Sonra emekli oldum, Türk el sanatlarına da merakım nedeniyle DÖSİM tarzı bir yer açtım. Türkiye'nin her yerini gezip, Türk sanatçıların eserlerini topluyordum. Güzel şeyler yaratmıştık. 7 yıl kadar götürdüm. Levent, "Bunlarla uğraşacağına gel benimle uğraş" dedi. İşi bıraktım, buraya yerleştik. Şimdi de seyahatlerde neler gördüm, biz neler yaşadık, hepsini bir seyahatname gibi yazıyorum. İleride bunları kitapta toplamam için ısrar edenler var. Sanırım kitap yazacağım.
Burada hayatınız nasıl?
- Anneannemin Urla'daki bağlarına gelirdik ben 5-6 yaşındayken. İlk geldiğimizde çocukluğumdaki kokuyu duydum. Buraya geldikten sonra hayatımız tamamen değişti. Çok iyi geldi bize, çok dinlendik. 3 gün uzak kalsak burayı hemen arıyoruz Çiçeklerin hepsinin bir ismi var. Kimisi torun Maya, kimisi Batuhan. Çok yüküm var. Yüzü solduğunda, sarardığında hemen ilgi istiyorlar. Ölecekler diye ödüm kopuyor.
Şehir hayatını özlüyor musunuz?
- Şehirdeki yaşam bence daha zor. Turnikeden geçerken dıt sesini duyduğumda, özgürlüğüme kavuşmuşum gibi oluyor. Şehre indiğimde tüm işlerim için aynı güne randevu alıyorum.
Levent Ürkmez nasıl biri?
- Zor mu kolay mı henüz keşfedemedim. Bir anda çok zor, çok ataerkil. Benim de ailemde yaşadığım ve özlediğim bir yaşamdı. Levent'in burada şair ruhu gelişti. Bir anda şarkılar üretir, besteler yapar. Vazgeçemediğimiz bir ritüelimiz var. Her gün güneşi birlikte batırıyoruz. Sevgisini çok belli eder. Ben duygularımı konuşmaktansa yazarak çok daha iyi ifade ediyorum. Torunuma her ay mektuplar yazıyorum. Daha vermedim. Yalnız doğduğunda yazdığım, bir de hamileyken cinsiyetini bilmediğim torunuma yazdığım mektuplar vardı, onları verdim kızıma.