Ornek işadamı

Rıza Akça, babasının yurtdışında okutma ısrarına rağmen, işi okul yerine, babasından öğrenmeyi tercih etti. Belki de bu kararı, babasının ani ölümünden sonra şirketin sarsılması yerine, hızla büyümesinde etkili oldu. Rıza Akça şirketlerini büyüttü, çeşitlendirdi, ihracatını artırdı ama bence en büyük başarıyı, çalışanlarıyla ilişkilerinde, yardımlarında yakaladı. Çalışanlarını ev sahibi yapmak için TOKİ ile yarışa giren Akça, hayır konusunda da Kadir Has'ı kendisine rakip seçti. Şimdiden 400'e yakın çalışanının ev sahibi olmasına yardım etti, bir cami, 4 okul yaptırdı. İlk evladını bir yaşında kaybeden, bu yüzden çocuklar söz konusu olduğunda hiçbir talebe hayır diyemediği için yardımlar konusunda hedefini tutturacak gibi görünen Akça Holding Başkanı Rıza Akça ile muhteşem manzaralı evinde konuştuk.
Sizden sonra ailede herkes okudu galiba... -
Büyük oğlum Koç Üniversitesi ekonomi bölümünü bitirdi. Üner Aysal'ın sahibi olduğu Ürit Enerji'de çalıştı 2 yıl. Ata, Sabancı'da okuyor. Endüstri mühendisliğinde. Ayşe, Bilgi Üniversitesi'nin işletme bölümünü bitirdi. Bizim Menderes Tekstil'de insan kaynakları bölümünde hem kendi hem bizim için faydalı oldu. Evlenince mecburen İzmir'e geldi. Aktur araç muayene istasyonunda çalışırken çocuğu olunca işi bıraktı. Kızı anaokuluna gidince tekrar çalışmaya başlayacak. Eşimin de en büyük isteği mimar olmak. Evlendiğimizde okulu bırakmak zorunda kalmıştı. Ata'nın yurtdışında okuma durumu var. Herhalde Kudret de onunla gidip, üniversite okuyacak. Yeğenlerim de evladım gibi.
Birkaç nesil hep aynı isimleri mi kullanıyor?
- Biz, ataerkil aileyiz. Kızımın ismi, Ayşe. Benim babaannemin ismi. Ondan sonraki Osman, babamın ismi. En küçük Ata. Eşimin kızlık soyadı. Torunum Nermin. Annemin ismi. Kız kardeşimin büyük oğlunun ismi de Turan. Eşinin, yani benim eniştemin babasının ismi. İkinci oğlu, Osman. O da babamın adı. Ailede iki Osman var şimdi. Birine küçük Osman birine Büyük Osman diyoruz.
'KOÇ GRUBU BÖLÜNMEZ'
Tüm aile şirketlerde çalışıyor. Bu arada kurumsallaşıyor musunuz?
- Koç Holding gibi değiliz ama kurumsallaşma için özel eğitim alıyoruz. Kurumsallaşamayan aile şirketleri parçalanıyor, küçülüyor. Bu yüzden çocuklarıma, aileme, yeğenlerime, "Aman ne olur ayrılık yapmayın. Ayrılık hem aileye hem şirkete zarar verir. Ama küçük olsun benim olsun diyorsanız ayrı" diyorum. Babamlar 5 kardeş. 4 erkek, bir kız. Onların Akça Kardeşler diye firması vardı, ne zaman amcamlar evlendi, şirkette sorun başladı. Hepsi dağıldı. Kadınları fazla işe karıştırmamak lazım.
Siz eşiniz için de mi böyle düşündünüz?
- Eşim yanlış anlamasın. Bizde böyle bir şey olmadı. Bana büyük destek verdi. Başarılı erkeğin arkasında bayan vardır lafı doğru. Hayatımın büyük kısmı hep dışarıda geçti. Bütün işleri eşim üstlendi. Annem-babam eşime gelin, enişteme damat gözüyle bakmadı. Böyle olunca başka ailelerdeki sorun bizde olmadı.
Şirketleriniz istediğiniz yerde mi?
- Akça Holding'te toplam 8 bin 600 kişi çalışıyor. Avrupa'nın en büyük entegre ev tekstili fabrikasına sahibiz. Allaha şükür orada da rahmetli babamızdan sonra Ahmet Göksel ve ekibimizle işimizi büyüttük. Tekstilde 4 bin kişi çalışıyor. Günde 75 bin takım çarşaf üretiyoruz. Dile kolay. İhracatımızın yüzde 35'ini Amerika'ya, yüzde 65'ini Avrupa'ya yapıyoruz. İşlerimiz iyi bir sıkıntımız yok. İhracatımız bu yıl daha da iyi. Organik tarım yapıyoruz. Topraksız tarım yapıyoruz. Denizli Sarayköy'de, 210 dönüm üzerine kurulu seramız var. Burada domates, salatalık ve biber üretiyoruz. Üretimimizin yüzde 95'i yurtdışı. Enerji işlerimiz var. Oğlum Osman'ın da içinde bulunduğu bir ekiple beraber rüzgar, güneş ve jeotermal üzerine bir şeyler yapmaya çalışıyoruz. Biz Türkiye'nin en büyük Tümtürk bayisiyiz. Türkiye'deki araçların yüzde 17'sini biz muayene ediyoruz. Denizli, Aydın, Manisa, İzmir bizde. Aktur araç muayene istasyonumuzda da 330 kişi çalışıyor.

GÜZEL BİR OTEL DÜŞÜNÜYOR
Turizme girme niyetiniz Büyük Efes'in ihalesini kaybettikten sonra bitti mi?
- Hayır, turizm niyetimiz var hala. Efes Oteli'nin ihalesine, Fettah Tamince ile girmiştik. Çok istiyorduk İzmirli olarak ihalenin İzmir'de kalmasını. İzmir'de, Ege'de, güzel bir otel yapmayı düşünüyoruz birlikte. Bakalım nasip.
İlk işiniz üzümdü değil mi?
- Babam benim üzüm tüccarıydı. Çok ufku geniş, müteşebbis insandı. 77 yılında daha Türkiye'de doğru dürüst ihracat yokken, dışsatıma başladı. Alaşehir gibi bir yerde yetişmiş ama üzüm ihracatını görebilmiş bir insan.
Eşinizle nasıl evlendiniz?
- Biz görücü usulü evlendik.