CAN AKSIN: Aman aşırı sıcaklara dikkat

Doktor arkadaşlarımdan Allah razı olsun. Her "kritik" durumlarda beni "uyararak" yapmam gerekenleri anlatırlar. Ben de onları çok severim ve genellikle söylediklerini yerine getiririm. Önceki gün Ayvalık Devlet Hastanesi'nden dostum, Dr. Alper Güngör aradı, "Can Hocam, aşırı sıcaklar geldi aman dikkat etmek lazım" dedi. "Çünkü aşırı sıcaklar, çeşitli sağlık problemlerini de yanında taşır" diye de ekledi. Geçenlerde, yüksek tansiyona sahip biri olarak, "tansiyon düşüklüğü" nedeniyle, sevgili dostumun ellerine teslim olmuş, beyin MR'ı dahil bir sürü kontrolden geçtikten sonra, "her şey perfect" demesiyle normal yaşama dönmüştüm. "Peki ne yapmak gerekir sevgili doktorum" dedim. "Sadece senin gibi 65 yaşın üzerindeki kişiler değil" dedi, "Aşırı sıcaklarda, 4 yaşından küçük çocuklar ve bebekler, aşırı kilolu olanlar, ağır egzersiz yapanlar, hastalar ve sürekli ilaç kullanması gereken kişiler çok dikkatli olmalı." Bu arada bir "uyarıda" daha bulundu. "Balığa çıktığında kendini güneşte tutma. Vücut ısısını ayarlamak için sık sık suya girip vücudunu serinlet." İşte sevgili doktorum Alper Güngör'ün ve diğer uzmanların uyarılarını özet olarak sunuyorum: Sıcaklık ve nem artışına bağlı olarak vücut ısısı da artmakta ve metabolizma bu yeni duruma uyum sağlamaya çalışmaktadır. Normal zamanlarda "terleme" ile vücut ısısı dengede tutulmaya çalışılır, ancak aşırı sıcaklarda sadece terleyerek vücut ısısını dengede tutmak mümkün olmaz. Vücut ısısının yükselmemesi için, sık sık duş alınmalı. Duş almanın mümkün olmadığı durumlarda, ayaklar, eller, yüz ve ense soğuk suyla ıslatılmalı veya silinmelidir. Susuzluk hissi olmasa bile her gün en az 2-2.5 litre (12-14 su bardağı) sıvı tüketilmelidir. Su içmek, duş almak, yüzü enseyi suyla ıslatmak iyi de, suyu nerede bulacağız? Aşırı sıcaklarla birlikte, özellikle Ayvalık'ta sular da kesiliyor, elektrikler de. Şu an bu yazıyı Ayvalık Setur Marina'da yazıyorum. Çünkü, evde ve ofiste elektrik yok, yazıyı yetiştirmek için bu yolu buldum.

BOL BOL SU TÜKETİN
Yine gelelim sağlık konusuna. "Aşırı sıcaklarda su tüketme" önerisi gerçekten çok önemli. Hele benim gibi 65 yaşın üzerinde birisi iseniz, bunu mutlaka yapmalısınız. Çünkü yaş ilerledikçe, hava değişikliği nedeniyle metabolizmanın yeni duruma adapte olması zorlaşıyor. Buna yardımcı olmak için mutlaka sıvı ve tecihan su tüketmek gerekiyormuş. Ayrıca çok soğuk içeceklerden de sakınmalıymışız. Çünkü çok soğuk içecekler, mide kramplarına yol açabiliyormuş. Mide krampı demişken alkol konusuna da değinmemek olmaz. Alkol almaktan mutlaka kaçınmanız gerekirmiş. Dr. Alper Güngör, "Aman Can Hocam bu sıcaklarda sakın alkol alma" deyince aklıma, "Hani hocanın dediğini yap, yaptığını yapma" diye bir söz var ya o geldi. Biz de Hocamızın dediğini yapacağız, yaptığını da "ölçülü oranda" yapmaya devam edeceğiz. Alkol almak, normalden daha fazla sıvı kaybına yol açarmış. Bu özelliği ile alkol, hücreleri kurutur, yüksek tansiyonu tetiklermiş. Kahvaltıda az yağlı peynirler, zeytin ve taze sebzeler bulunmalı, kafein içeren içecekler yerine de süt, meyve suyu, ıhlamur ve kuşburnu gibi bitki çayları tercih edilmeliymiş. Yağlı besinlerin ve yağda kızartmaların tüketiminden kaçınılmalı; yemeklerde, özellikle üzerinde Ayvalık Zeytinyağı Coğrafi İşareti olan yağlar kullanılmalıymış. Yemekleri pişirirken kızartma ve kavurma yerine haşlama, ızgara, kendi suyunda veya az suda pişirme gibi sağlıklı pişirme yöntemlerinin uygulanması daha iyi imiş. Vücut direncini artırmak ve vücudun yeterli miktarda vitamin ve mineral almasını sağlamak için bol miktarda sebze ve meyve tüketilmeliymiş. Terleme ile artan sıvı ve mineral kaybının önlenmesi için her zamankinden daha fazla miktarlarda sıvı alınmalıdır. Sıvı alımında su içmek esas olmakla beraber, su dışı sıvı alımında kahve, çay ve gazlı içecekler yerine süt, ayran ve meyve suyu gibi içecekler tercih edilmelidir. Kafein, alkol ve fazla miktarda şeker içeren içecekler vücuttan daha fazla sıvı kaybına yol açtığı için tüketilmemeliymiş. Hepiniz bol sağlıklı güzel günler...