"Dükkanlar depo sokaklar dükkan"

İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürü Abdülaziz Ediz, Bergama'nın Unesco Dünya Mirası Listesi'ne girebilmesi için yürütülen çalışmaların iyi gittiğini belirterek, bu yıl içerisinde dosyanın Unesco'ya teslim edilmesini planladıklarını söyledi. Ediz, Peterson, Forbes köşkleri ve Bornova Kültür Merkezi ile ilgili de önemli açıklamalar yaptı. Ediz, şöyle yanıtladı sorularımızı:
Rehberlik hizmeti turizmde önemli bir sektör... Ayrıca bir de özellikle Kemeraltı'nda hanutçuluk var.
- Yeni yasal düzenleme ile rehberlik hizmetinin sınavı ve eğitimi tamamen Rehberler Odası'na verildi. Biz devlet olarak denetim boyutundayız. İzmir'de 1500'ün üzerinde rehber var. Ağırlıklı dil İngilizce. Hanutçuluk konusuna gelince, uzun süredir Kemeraltı'nda tartışılıyor. Bunu toplumsal ticaret ahlakı olarak bakmak gerekiyor. Suçlu sadece hanutçu değil. Hanutçuyu çalıştıran oradaki esnaftır. Onun toptancısıdır. Esnaf odası eğer esnafına sahip çıkarsa yani herkes kendi rolünü, görevini iyi oynarsa zaten hanutçuluğa gerek kalmıyor. Hanutçuyu suçlamanın bir anlamı yok. Eskiye göre daha iyi noktadayız. Ama tamamen ortadan kalkmış sayılmaz. Günün belli saatlerinde, Kemeraltı'nda dükkanlar depo, sokaklar dükkan oluyor. Tarihi yapılar dahil hepsi tezgah oluyor. Kemeraltı esnafı, belediyesi, zabıtası tüm taraflarıyla kuralların işler hale getirilmesi ile kurtulur. Tüm aktörler üzerine düşüne yapmalı. Agora, Kadifekale, Kemeraltı hepsi çok güzel yerler. Bir bütünlük arz ediyor. Hepimiz üzerimize düşen görevi yerine getiremiyoruz. Kimseyi suçlamak istemiyorum. Herkesin buraya katkı koyması gerekiyor.
İzmir'deki devlet tiyatrosu sanatçıları bir eylem yaptılar...
- O konuda bize yansıyan uygulamaya yönelik hiçbir şey yok. Yukarıdaki bazı düşünceler bize yönelik uygulamaya dönmeden bizim söyleyecek bir şeyimiz yok. Net bir şekilde ortada bir uygulama yok. Düşünceler var ama henüz kurallar haline gelen bir boyutu da yok. Bu tür çalışmalar farklı bakanlıklarda da yaşandı. Sağlık Bakanlığı'nda da oldu, diğer bakanlıklarda da oldu. Günün, çağın gereklilikleri içerisinde Türkiye'nin yönetimi açısından en verimli düzenleme ne olur ona göre yapıldı inancındayız. Bizim bakanlığımızda da eğer böyle bir şey yapılacaksa bu açıdan bakılmıştır. Şuanda net olan hiçbir şey yok.
Yunanistan ile vize kolaylığında belil aşamalar katedildi ancak sizce istenen seviyede mi?
- Bu konu bizim tarafımızla başlayıp bitmiyor. Yunanistan sürecinde bu işin birebir içinde olan sektörün değerlendirmesi ile siyasetteki insanların değerlendirmesi eşdeğer olmuyor. Bunun çok daha rahat hale gelmesi gerekiyor. Geçmişe göre kolaylaştırıldı ama tamamen vizeler kalkmış değil.
Bergama'nın Unesco Dünya Mirası Listesi'ne girmek için yaptığı çalışmalar hakkında bilgi verir misiniz?
- Bergama gayet iyi çalışıyor. Belediye iyi gidiyor. Belediye ve bakanlık ortak bir çalışma yapıyor. Ağırlık belediyenin. Ama dosyayı Unesco'ya sunacak olan bakanlık. Belediye ile çok daha hızlı yol alıyoruz. Bu yıl sunulması bekleniyor. 2015'de Bergama bu ünvanı alabilir. Selçuk ve Bergama şimdiye kadar bu ünvanı alabilirdi. İşin teknik boyutu ve alan boyutları çalışmalarını yapmamız gerekiyor. Çok rahat dünya Mirası Listesi'ne alınabilecek yerler.
Bergama'daki Asklepeion, Akropol ve Kızılavlu gibi tarihi yerlerdeki çalışmalarınız hakkında bilgi verir misiniz?
- Aşağıda askeriyenin bir alanı vardı. O alan Kültür ve Turizm Bakanlığı'na tahsis edildi. Akropole çıkışla ilgili ciddi bir projelendirme çalışması başlatılıyor. Hediyelik eşyacıların olduğu yerden, Bazalika'nın hemen yanından yukarıya doğru... Milli Savunma Bakanlığı'ndaydı, o alan... Belediye ile ortak çalışma yapılacak. Orada yolcuların inip, hediyelik eşya alışverişi yapması sağlanacak. Belki yukarıdaki dükkanlara hiç gerek kalmayacak. Aşağıda daha modern bir yapı oluşturulacak. Çevre düzenlemesi, dükkanlar, yürüyüş güzergahı, aydınlatma, güvenlik ile ilgili kamera sistemi yapılıyor. Bunun yanı sıra Bazalika'da ciddi bir restorasyona başladık. Emlak Vergisi Katkı Payı'ndan 1 milyon 300 bin liralık keşif yaptırdık. Kızılavlu dediğimiz yer... Almanlar'ın kazı alanı. Ancak yabancı kazılar orayı kazıyor. Restorasyon konusuna girmiyorlar. Bizde bakanlık olarak restorasyona da girmelerini istiyoruz. Kızılavlu başlı başına bir değer. 7 kiliseden biri orası. Ciddi bir risk taşıyordu. Şu an iyi bir restorasyon çalışması başlatıldı. Kazı başkanlığı işbirliğinde yapılıyor. Orası fevkalade iyi olacak.
İzmir merkezdeki restorasyon çalışmalarınız hakkında bilgi verir misiniz?
- Buca'daki Forbes Köşkü restorasyon çalışmalarımız devam ediyor. İyi gidiyor. İnşaat yarıya geldi. Ayrılan ödenekte gelinen yerde bitirip, iç düzenlemesi ve süslemesi ile ilgili yeni bir proje yapılacak.
Forbes Köşkü hangi amaçla kullanılacak?
- Şu anki düşüncemiz, tabiî ki bitinceye kadar fikirler ne oluşur bilemeyeceğim ama, Buca Halk Kütüphanesi ve sergi salonuyla bir kültürel merkez haline gelmesini arzuluyoruz. Bahçesinin kullanılabileceği, insanların dinlenebileceği bir mekan olmasını arzuluyoruz.
Oranın bir hastane gibi kullanılması söz konusu mu?
- Hastane boyutu zaten ayrı bir hukuk süreci var. Bizim orada 100 kusür dönümlük bir yerimiz var. Hastanenin dışında. Diğer tarafı hastaneye bırakılabilir. 20 kusür dönümlük yerde bina ile beraber oranın böyle bir amaçla kullanılabilecek bir yer olabilir. Bize tahsis edilmişti. Sağlık Bakanlığı ile süreç yaşandı. Bitmek üzere. Hastaneye giden yolun üst tarafı ve onun çevresinde 20 dönümlük bir yer var. Oturma dinlenme yeşil alanıyla buluşabileceği kültür sanat amaçlı etkinlikleri yapılabileceği bir yer olsun istiyoruz. Buca'nın kültür sanat amaçlı yoğun kullanılabilecek bir mekanı olmasını arzuluyoruz.
Peki Bornova'daki Peterson Köşkü ne durumda?
- Bitmek üzere. Proje planlaması bitti. Kütüphaneler Genel Müdürlüğü'ne tahsis işlemi yapıldı. Belediye ile çalışma var. Gençlik ve kültür sanat amaçlı kullanılması hedefleniyor. Ayrıca bir bölümünü de Atila İlhan Müzesi ve Kütüphanesi şeklinde olması için bir çalışma var. Ayrıca yukarıda rektörlüğün yanında eski Böcek Müzesi olarak geçen Tristram Köşkü'nün projesi kurul aşamasında. Onun resterasyonuna başlayacağız. İlçe halk Kütüphanesi olacak. Üniversite ile iç içe bir yer. Bölgede ihtiyaç da var. Mevcut kütüphanemiz yer olarak müsait değil. Orası daha güzel olacak.
Bu arada Agora'daki Sebatay Sevi'nin evine yönelik çalışmalar hakkında bilgi verir misiniz?
- Orasının restorasyonu başladı. Büyükşehir Belediyesi yapıyor. Orası kazı evi olmayacak. Burayı yine bir tür müze şekliyle değerlendirilmek düşüncesinde. İnşaatı gayet iyi gidiyor.
Bornova Kültür Merkezi de yıllarca atıl kalan yerler arasında...
- Bundan sonraki sürecin bitmesi için mevcut alanın daha iyi kullanılması için proje tadil çalışmasıyla yaklaşık maliyetinin ihalesi yapıldı. 90 günlük süre verildi. Bundan sonraki anahtar teslim işi olacak. Bornova Kültür Merkezi 11 bin 300 metrekarelik yere oturuyor. 38 bin metrekarelik kapalı alanı var. 2 bin koltuğu var. 980, 480, 400 koltuklu salonları var. Diğer alanları ise çeşitli amaçlarla yazılmış. Ama toplamda öyle bir kapalı alanın 2 bin koltuğu var. Kuşadası'ndaki kongre merkezi de 11 bin metrekarelik yere oturuyor. Tesadüftür, 38 bin küsür kapalı alanı var. Ancak 12 bin koltuğu var. 1980'lerdeki düşünceyle, projeyle 2010'lu yıllardaki proje ve olaya bakış açısı farklı. Buranın daha fonksiyonel hale gelmesi için çalışmalar var. Projede ölü alanlar çok. Yeniden ihale edilecek. 18-19 milyon liralık yatırım yapıldı.