Aliağa, Türkiye'nin sanayi üssü olacak

Aliağa Kimya İhtisas ve Karma Organize Sanayi Bölgesi (ALOSBİ) Yönetim Kurulu Başkanı Atıl Akkan, bölgede yaklaşık 4.5 yıldır yaşadıkları sorunlar nedeniyle parsel satışlarının durduğunu, yatırımların da durma aşamasına geldiğini anımsattı, "Artık bu sorunlarımızı aştık. Bizim çalışma daha yeni başlıyor. Türkiye'de gelecekte parlayacak 2 yer var. Birincisi Aliağa, ikincisi Yumurtalık" dedi. Egeli Sabah'ın geleneksel Sabah Kahvesi buluşmalarının konuğu olan Akkan, Yumurtalık'ın zamana ihtiyacı olduğunu, Ailağa'nın ise zamanının geldiğini vurguladı, "Aliağa, Türkiye'nin yıldızıdır. Kocaeli devrini tamamlamıştır. Zaten insanlar ne gelebiliyor, ne gidebiliyor. Ne malını alabiliyor ne de gönderebiliyor. Hiçbirisi yetmiyor. Tıkandı artık. Ben iddia ediyorum, Aliağa 5 seneye kalmaz, Kocaeli'ni sollar" diye konuştu.
ALOSBİ ne zaman ve nasıl kuruldu?
1997 Temmuzu'nda yatırım programında ilan edildi. Programının dipnotunda "Sanayi Bakanlığı'nın fon kredilerinden istifade edemez" şartı vardı. Yani, "Kendi başınıza ne yaparsanız yapın. Finansmanı bulun, yapabiliyorsanız yapın" demekti. Diğer OSB'lere devlet bütçesinden çeşitli destekler veriliyor. Bu Aliağa'ya tanınmadı. O zaman bakan Yalım Erez'di. "Siz Ege Bölgesisiniz. Zengin bölgesiniz. Bu şartı kabul etmezseniz vermeyiz" dedi. Biz de, "Olur" dedik. 1998'de yer seçimine gelindi. 10 milyon metrekarelik. İstimlaklar yapıldı. Bir kısmını da rızaen pazarlıkla şahıslardan aldık. Projelerin yapılmaya başlandığı 2001'de kriz başladı. Bankalar devletleşti, sanayi kuruluşları battı. Bir hengame yaşandı. 2003 yılında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan geldi, temeli attı. Daha sonra ihaleler yapıldı.

3 bin 500 dönüm yeşil alan
ALOSBİ'nin fiziki özelliklerini anlatabilir misiniz?
ALOSBİ'nin yüzde 45 sanayi parseli için, kalanı yeşil alan ve teknik birimlere ayrıldı. 3 bin 500 dönüm yeşil alan var. 450 bin ağaç dikilecek. Bugüne kadar 100 binini diktik. Fidan ve dikimi masraflı, para yetmiyor. Orman İdaresi'ne "Gelin dikin" diyoruz. "Bizim öyle bir yetkimiz" yok diyorlar. Burası çevreci bir organize. Sırf yeşil alanlarıyla değil, yapısı itibariyle de öyle. Giriş kapısıyla en yüksek noktamız arasında 200 metre yükseklik farkı var. Biz buraları terasladık. İstinat duvarlarını yaptık. 2.40x2.50 metre ebatlı 52 kilometre tünel var. Elektrik, su, telefon hatları içinden geçiyor. 100 sene bir kazma vurmadan burası yaşar. Belediyelerdeki gibi bugün telefon geçecek, kaz! Ertesi gün doğalgaz gelecek, kaz! Bu yok bizde. Hepsi tünellerin içinde. Ayrıca 52 kilometre otoyol kalitesinde asfalt yol yaptık. Genişliği 50-90 metre arasında değişen 14.5 kilometre çevre koruma bandımız var. Toplamda 775 bin metrekare. Bazı organizelerin sanayi parsellerinin tamamı kadar bizim koruma bandımız var. Yani burası dünyada dört dörtlük bir sanayi bölgesi. İddia ediyorum, 9 yıldızlı diyoruz ya, dünyada bir eşi daha yok. Bunları söylerken neye istinaden söylüyorum. Türkiye'de doğalgaz her yerde kesilir, burada kesilmez. Sebebi ise Mavi Akım, Batı, Azerbaycan, İran doğalgazları kesilse bizim buradaki Egegazın LNG terminalinden sisteme gaz giriyor. Bu da bizim önümüzden geçiyor. 2012 Şubatı'nda bir çok ilin doğalgazı kesildi. Bizimki kesilmedi. Her yerden gemilerle sıkıştırılmış doğalgaz geliyor. Elektrik de kesilmez, çünkü doğalgaz var.
60 bin kişiye iş
Aliağa da ciddi gelişiyor....
Bugün Aliağa bir enerji terminali oldu. Çok enerji üreten ve farika ve tesis var. Petkim'in 210 MW, bizim Çakmaktepe'nin 285 MW'lik santral var. Rüzgar gülleri var. TÜPRAŞ'ın var. Termik santraller var. Burası petrokimya, demirçelik ve enerji üretimi üssü haline geldi. Ben iddia ediyorum, Aliağa 5 seneye kalmaz Aliağa, Kocaeli'ni sollar. Gayrisafi milli hasılada, ihracatta, vergide ve istihdamda... Aliağa'nın bütünü Türkiye'nin tek cazibe merkezidir. ALOSBİ'de 10 milyar dolar ihracat, 15 milyar dolar da GSMH'ye katkı olacak. 60 bin kişi çalışacak. Şimdi bölgede 9 liman var. Çandarlı Limanı da devreye girecek. Petkim Limanı yenileniyor. İzmir Limanı, kapasitesinin 1.5 kat artırıyor. Nemport ful çalışıyor. Hepsi kuru yük, konteyner, likidde ful çalışıyor. Aliağa'da yollar eksikti. Kuzey Otoyolu'nun çevre yolu Harmandalı'dan Çandarlı'ya kadar bizim önümüzden geçecek. İZBAN Çandarlı'ya ve Bergama'ya uzayacak. TCDD, Çandarlı'ya, oradan da Bergama'ya, sonrasında Bandırma'ya demiryolu döşeyecek. Su sorunu da sıfır. Gebze OSB'de 2 sene önce su sıkıntısı oldu. Tankerlerle su çektiler. Bizde yer altı suları var, sıkışırsak Güzelhisar Barajı var. Güzelhisar çayı var, ayrıca kunduz çayında baraj kurma lisansımız var. Orada 5-10 yıl sonra baraj kurabileceğiz.
ALOSBİ'de günümüzdeki doluluk nasıl?
Doluluk şu anda yüzde 45 civarında. 110 firmaya tapusunu verdik. 35-40 firma çalışıyor, bir kısmı deneme çalışmasında. Bizde sektör olarak hammadde üretenler var.
Yatırımcılardan örnekler verebilir misiniz?
Atik Metal var. Ürettiğinin tamamını ihraç ediyor. Denizciler Döküm de aynı. 2 yeni dökümcü geldi. 10-15 gün önce Kayserili bir firmaya 50 bin metrekare yer verdik. Bir 50 dönüm daha istiyorlar.Aliağa'daki demirçelik fabrikalarının baca küllerinden çinko üretecek. ABD ve Kayserili ortaklığında bir firma. Bağ Yağları ve Dalan Kimya 100'er bin, Akdeniz Kimya 50 bin metrekare yer aldılar. Taşınacaklar. Müthiş cazip hale geldik. Eltaş Trafo 60 bin metrekarelik yer alıyor. Bu hafta tapusunu veririz. İstanbullu Sotaş Kimyevi Maddeler 10 bin metrekarelik fabrika aldı. Aksa Jeneratör 60 bin metrekarelik yer istiyor. Elektrik taşıyıcı direkleri yapan Micha Galvaniz'in bir fabrikası var, çalışıyor. Şimdi 100 bin metrekare daha yer istiyorlar.
ÖNÜMÜZDEKİ YIL ÇOK ÖNEMLİ
Ne zaman tam kapasite olarak çalışılır?
Tam doluluk ekonomik şartlara bağlı. Bence en önemlisi Çandarlı Limanı'nın, TCDD'nin, İZBAN'ın faaliyete geçmesi olacak. Yatırımcılar bunları bekliyor. 2014'te çok daha ciddi hareketlilik bekliyoruz. Yani Aliağa'da arsa bulabilmek için insanlar araya insanlar koyarlar. Böyle bir yer burası. Türkiye'de gelecekte 2 yer parlar. Birincisi Aliağa, ikincisi Yumurtalık... Yumurtalık'ın zamana ihtiyacı var. Ailağa'nın ise zamanı geldi. Aliağa Türkiye'nin yıldızıdır. Kocaeli devrini tamamladı. Zaten insanlar ne gelebiliyor, ne gidebiliyor. Ne malını alabiliyor ne de gönderebiliyor. Hiçbirisi yetmiyor. Tıkandı artık. Bursa'dan İzmir'e araba geliyor. Bu maliyete biniyor. Çandarlı Limanı faaliyete başladığında maliyet azalacak. Biz burada kar amacı gütmüyoruz. Bizim gayemiz sanayiciye ucuz arsa vermek. Maliyetine arsa vermek. Sanayicinin ihracatının yapmasını sağlamak. İstihdam oluşmasına katkıda bulunmak.
ALOSBİ olarak sıkıntılı günler geçirdiniz. Gelişmeler hakkında bilgi verir misiniz?
Bizim eskiden olan katılımcılarımız vardı. Bunlardan 19'u yerlerini küçültüp paralarını ödemişti. Biz bu protokolleri yaptıktan sonra onların parasını verdik. Ayrıca, eski katılımcılarımızdan 45 kişi kalan paralarını ödedi, tapularını aldı. Sonra yeni talepleri karşıladık. Bir kısmının tapusunu verdik. Bir kısmı prosedürleri bekliyor. Görüşmelerimiz süren de çok var. Bir firma var, makine sektöründen. 265 bin metrekarelik yer istiyor. Yerimiz var. Fizibilite yaptırıyor. Eğer o firma gelirse onun yan sanayisi de bölgemize gelecek. Bizim için iş daha yeni başlıyor.
Üniversite istiyoruz
Bölgenin bu kadar gelişmesi, yeni yatırımları da gerektirir.
Evet. Aliağa-Şakran arasına bu tesislerde çalışacak beyaz yakalılar için bir uydukent kurulmalı. Aliağa'ya bir üniversite şart. Bunun için biz 200 bin metrekare yer ayırdık. Bir yüksekokula hemen başlıyoruz. Bu yüksekokulu sanayide 3 ayaklı olacak. Kimya sektörü, enerji elektrik ve demirçelike hitap edecek.
Limansız olmaz
İzmir Limanı, Aliağa'nın etkinliğinden olumsuz etkilenir mi?
Etkilenmez. 2023'te 500 milyar dolarlık ihracat hedefliyorsak böyle 10 tane limana ihtiyaç var. Liman, tren yolu, kara yolu olmadan ihracat yapman mümkün değil. Hele liman olmadan hiçbir şey olmaz.
Tanıtım atağı başlatıyoruz
Bölgenizin tanıtımı da çok önemli.
Yeni bir tanıtım atağına geçeceğiz. İzmir'de hiçbir yerde 400 bin metrekarelik yer bulamazsınız. 100 bin metrekarede bulamazsın. Ama bizde var. Havaalanı gibi. 265 bin, 200 bin, 100 bin metrekarelik yerlerimiz var. Bunları tanıtımlarımızda göstereceğim. Büyük yatırımcıyı çekmek için çalışacağız. Size bir örnek vereyim. Micha Galvaniz. Ankara'da fabrikası var. Demiri alıyor Aliağa'dan, Ankara'ya götürüyor. Orada galvaniz yapıyor. Paketliyor sonra tekrar Aliağa'daki Nemport ya da Ege Gübre Limanı'na getirip yurtdışına gönderiyor. Adam burada bir fabrika yaptı, memnun kaldı. Şimdi 100 bin metrekare daha yer istiyor. İkincisini yapacak. Nakliyeden avantaj sağlayacak. Kimya sanayi her yerde kurulamıyor. Şimdi onlara da ağrılık vereceğiz. Hele hele Petkim'in rafineri kurması kimya sanayisi açısından çok önemli. Adana'dan bir firma geldi 100 bin metrekarelik yer istedi. Madeni yağ üretecek. Görüşmeler devam ediyor. Ailağa'nın müthiş bir potansiyeli olduğun gösteren şeyler.
YARIN: İzmir'i, eski İzmirliler büyütmüyor