İzmirli riski sevmiyor

Aliağa Kimya İhtisas ve Karma Organize Sanayi Bölgesi (ALOSBİ) Yönetim Kurulu Başkanı Atıl Akkan, Egeli Sabah'ın Sabah Kahvesi'nde İzmir'in geleceğine yönelik önemli açıklamalar yaptı. Akkan,"İzmir'de bir sıkıntı var. Eski İzmirliler yatırımdan, risk almaktan kaçınıyorlar. Bana kimse masal anlatmasın. İzmir eski yerinde durmuyor. İzmir kendi içinde büyüyor. Ama yeni göçlerle büyüyor. Yeni firmalarla, Anadolu sermayesiyle, İstanbul sermayesiyle büyüyor. İzmirliler risk almaktan korkuyor. İzmirliler, risk almaktan korkmamalı" dedi.
İzmir'i konuşalım istiyoruz. İzmir'in gelişimini nasıl görüyorsunuz? Neler söylemek istersiniz?
- İzmir'de bir sıkıntı var. Eski İzmirliler yatırımdan, risk almaktan kaçınıyorlar. Bana kimse masal anlatmasın. İzmir eski yerinde durmuyor. İzmir kendi içinde büyüyor. Ama yeni göçlerle büyüyor. Yeni firmalarla, Anadolu sermayesiyle, İstanbul sermayesiyle büyüyor. İzmirliler risk almaktan korkuyor. İzmir Limanı'nın ihalesine gidildi. O günkü değerle fiyat verildi. Halbuki önümüzdeki günlerin fiyatını verebilirsen alabiliyorsun. İzmir'de doğalgaz dağıtım ihalesine İzmir Marşı'yla gittik, Mehter Marşı'yla geri geldik. İhalede 11'inci olduk. Bir de övündük, 'İzmir'i kazandırdık' dedik. Sen İzmir'i kazandırmaya gitmedin ki... Doğalgaz ihalesini almaya gittin. Neyi met ediyorsun. Sen İzmir'e kazandırmadın, İzmir'e kaybettirdin. Doğalgaz dağıtım ihalesini alan Kolin Grubu battı mı? Şakır şakır para kazanıyor. Gelecek ufkunu hesapladılar. Dikili Limanı'nı aldık nasıl kurtulduğumuzu anlamadık. Dikili Limanı bugün ful çalışıyor. Bütün Türkiye'nin tavuk sanayisinde kullanılan mısır, ayçiçeği oradan geliyor. Çeşme Limanı'nı aldık pahalı gördüler, bıraktık. Şimdi ne oldu kruvaziyerler geliyor. Bana İzmir'in özelleştirmeden yer aldığını gösterin. Binalar hariç. İşletme ve üretim anlamında... Konyalı geldi, Kayserili, Antepli geldi, aldı. Bir tane gösterin. Rüzgar güllerinin yüzde kaçı İzmirliler'in? Yüzde kaçı Anadolu'nun, İstanbul'un? Kentsel dönüşüm diyoruz, inşaat sektöründe de aynı, dışarıdan gelenler var. İzmir'i metropol olma yolundaki ivme yürütüyor. İzmir'de sanayici doğmuyor artık rant ekonomisne alışmışlar. Faiz lobisine alışmışlar. Başbakanın söylediği doğru. Sen yatacaksın yazın Bodrum'da, Kışın Uludağ'da, bilmem nerde gelsin faizler.... Ne o Atıl Akkan, esnaf çalışsın faiz ödesin. Sen lüp lüp yiyeceksin. Size bir olay anlatayım. Benim eşimin bankada 100 bin lira parası vardı. Her ay 9 bin lira para alıyordu. Benim emeklilik maaşım 540 liraydı. Herkes arabasını sattı, parayı faize yatırdı. Ben yapamadım. İzmir büyüyor ama Anadolu'dan gelen yeni kan, gözü kara insanlarla büyüyor. Bir tanede özelleştirmeden yer aldık deyin.Yok... İzmirliler risk almalı. İzmir Demir Çelik fabrikası... İDÇ, 3 sene satılık kaldı. Adam İskenderun'dan geldi, para da vermedi. 60 milyon dolar İş Bankası kredisini yaydı. Aynı yıl, 60 milyon doları ödedi. Şimdi rekorlar kırıyor, vergi şampiyonu oluyor. 500 milyon dolarlıkta termik santral yatırımı yapıyor.
Yaklaşık 200 milyon euroluk yatırımla kurduğunuz Çakmaktepe Enerji Üretim A.Ş. ile ilgili bilgi verir misiniz?
- Son dönemde elektrik piyasalarında neler yaşanıyor? Enerji piyasası 12-15 aydır batak durumda. Elektrik fiyatları geceleri kw/saati 3-4 kuruşa düşüyor. Kilowatt saat olarak gündüzleri 16-18 kuruş. Bütün enerji santralleri bu fiyatlardan işlem yapıyor. Burada fiyatlar baskı altında tutuluyor. Bizim mesela 12 aydır, 15 milyon lira civarında zararımız var. Ondan evvelki Şubat ayında, 28 gün çekmiş ama 12 milyon lira para kazanmışız. Olması gereken o. Ama ondan sonra yok. Elektrik tüketiminde artış 2 senedir frenledi. 34-37 bin megawattı buldu. Pik saatlerde ülke genelinde bu rakamlara ulaşıldı. Bu demektir ki, 2014 yılında Türkiye karanlığa mahkumdur. Şimdi birçok elektrik santrali kapanma aşamasına geldi. Özellikle doğalgazlıların durumu ortada. Hidro elektrik Santarallerinin de sıkıntısı büyük. Şuanda para kazanan kömürlüler yani termik santraller var. Türkiye bu sene tüketimde yüzde 8 artış yaparsa, 3 bin MW'a daha ihtiyaç var. Yeni yatırım yok. Kalmış yatırımlar kör topal gidiyor. Mayıs'ta çıkan torba yasadan sonra herkes eski lisanslarını iptal etti. Yatırımlarını durdurdu. Lisanları geriye iade ettiler. Verdikleri paraları geriye alabilmek için böyle yaptılar. Bir kısmı kaldı, onlarda lisans satmaya çalışıyor. Bir tesisi kurmak 36 ay sürüyor. Nükleer santraller kurulacak deniliyor. Kurulsun ama daha temelini atmadık. Şimdiden koy 10 sene, yıl oldu 2023. Türkiye'de öyle bir noktaya geldi ki, Eylül-Ekim aylarında 2007 Temmuz olayı yaşanabilir.
Elektrik üretiminde doğalgaz kullanımı ciddi oranda bulunuyor...
- Doğalgaz yatırımına bizi kim teşvik etti? Fabrikayı, santrali gelip kim açtı? Biz kafamıza göre takılmadık. Verilen teşviklerle bu işlere girdik. Sırf bu fiyatları tutsunlar diye... Bence maniplasyonda var. Devletin elinde 22 bin MW maliyeti sıfır enerji var. Bu enerjinin 12-13 bin MW HES'lerden. DSİ'den bedelsiz, KDV'siz faizsiz HES'leri devralmışlar. Ne olmuş? HES imparatoru olmuş? Özel sektör ne yapmış? Yeni yapılan HES için kredi kullanılmış. 500 milyon dolar... 1 milyar dolar. Adamın finansman yükü var. Borcu var. Ana parasını da koymuş. Sen onunla rekabet ediyorsun. Fiyat 1-2 Temmuz'da 21 kuruşa çıktı. Ertesi gün sistem kilitlendi dediler. Bilgisayarlar bozuldu denildi. Üçüncü gün yine 18 kuruşa düştü. Bizim 20 kuruş kw/ saat'te çıplak maliyetimiz var. Doğalgaza iki defada yüzde 45 zam yapıldı. Biz elektriği o zamanlar 23-25 kuruş arasında satıyorduk. Yüzde 45 zam yaptı. Şimdi ise biz elektriğin saatini 17 kuruşa satıyoruz. Doğalgaz yüzde 45 arttı, fiyat yüzde 30 aşağıya indi. Böyle bir komiklik olmaz.30 kuruşa kim elektrik verebilir? Mümkün mü? Dayanılmaz hale geldi.
ÇALIŞMASAM DA ÖDÜYORUM
Elektrik vermeme gibi bir durum olabiliyor mu?
- Size şöyle anlatayım, biz her ay 620 bin lira iletim parası ödüyorum. Çalışsam da çalışmasam da ödüyorum. Sayın Bakan'a bunu anlattım. Otobandan geçerken ne yapıyorsun? Çeşme'ye giderken OGS cihazı ötüyor. Çıkarkende düdük ötüyor, "aldım" diyor. Kırmızı yanarsa, ceza geliyor. Ben senin iletim hatlarını kullanmıyorum. Ben buradan geçmediğim halde sen bana geçmişim gibi işlem yapıyorsun. Deli dumrul gibi oluyor. Geçersen bir akçe, geçmezsen 2 akçe. Bu anayasaya aykırı. Hizmet vermeden nasıl para alıyorsun. Primer diye bir şey var. Bu 50 MW üstü kurulu gücü bulunan santraller için geçerli. Hatlarda bir şey olmasın, acil durum gibi nedenlerle 2.5 MW hatlarda olması gerekiyor. Vermek zorundasınız. Bunu elde edebilmek için ben 34 MW'lık sistem kullanıyorum. 24 saat çalıştırıyorum. 20 kuruştan üretiyorum. 14 -16 kuruş arasında fiyatla veriyorum. Buna nasıl dayanacağım. 50 MW altında olanlar bunu üretmiyorlar. O zaman ondan alıp bana vereceksin. Ben 280 MW yerine 6 tane 50 MW'lık kursaydım bu sorumluluk olmayacaktı. Hani özelleştirme ani serbest piyasa ekonomisi.