ADNAN GÜLERMAN: Sağlık harcamaları

Kısa bir süre önce, son yıllarda sağlık harcamalarının önemli ölçüde arttığı haberi basında yer aldı. Böyle bir artışı yadırgamamak gerekir. Sağlık harcamaları nüfus artışına paralel olarak artacaktır. Ayrıca, sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve kolaylaştırılması, insanların sağlıklarını korumada daha özenli davranmaları da bu harcamaların artmasının önemli bir sebebidir. Henüz unutulacak kadar bir zaman geçmedi. Yaklaşık bundan on yıl önceki sağlık hizmeti alışımızla, bugünkünü karşılaştırabilirsek, nereden nereye gelindiğini daha iyi anlarız. Bir örnek vermek isterim: 10 yıl kadar önce bir hastanede operasyon geçiren SSK emeklisi kızımı eve getirdikten sonra, doktorun yazdığı iki ilacı 50 metre yakınımızdaki eczaneden almak istemiştim. Bütün ilaçlarımızı aldığımız eczacı üzülerek "Bu SSK reçetesi. Ben SSK'lıların ilaçlarını veremiyorum. Spor salonunun karşısında bir eczane var oradan alabilirsiniz" deyince "Beni oraya kadar yorma, her kaç liraysa senden alırım" demeden söylenilen yere ulaştım. O eczacı da reçeteyi inceledikten sonra "Benim bu ilaçları verebilmem için önce Bozyaka veya Tepecik'teki hastanelerden birine gideceksiniz, onlarda bu ilaçlar yoksa, o zaman ben verebilirim" demişti.

NEREDEN NEREYE?
Üşenmedim Tepecik'e kadar da gittim. Öğleden sonraki saatte loş ve uzun bir koridorda duvar dibine çömelmiş bekleyenler. Sıranın başına kadar gelince öndekinin "Bey ilaç alacaksan sıraya gir" uyarısı üzerine duvar dibinde oturanları saydım. Tam 164 kişiydi ve ne zamandan beri o halde bekliyorlardı. Hemen geri dönüp komşumuz eczaneden 9,5 lira tutan iki ilacı aldıktan sonra Bakanlığa bir mektupla "Bunlar devlete prim ödeyen, ama iki parça ilaç için bu eziyete katlandırılan hastalar" diye bir mektup da göndermiştim. O günden bu yana, sağlık kuruşunuzdan elinize tutuşturulan parmak kadar bir kâğıt parçası ile ilaçlarınızı alacak noktaya gelindi. Yukarıdaki anlattığın eziyet ve benzerleri hastaları ilaçlarını kendi paraları ile almaya veya hastalığa katlanmaya yönlendiriyordu.

EXPO ÇOK ÖNEMLİ
Gelelim İzmir'imize: Daha önce bu köşede yazdığım gibi, İzmir'deki yaşlılık oranı öteki illerimizden oldukça yüksek. Çoğu zaman öteki bölgelerde emekliliğini kazananlar, hayatlarının son demlerini geçirebilmek için buraları tercih etmekteler. Bilindiği gibi, yaşlıların da sağlık bakımı ihtiyaçları daha farklı ve fazla olmaktadır. Kendi payıma, gençliğimde aspirinin tadını bilmezken şimdi çeşitli ilaçları akranlarım gibi yanımdan ayırmaz oldum. İzmir, insanlarına sağlık hizmetlerini daha çok ve çeşitli sunmak zorunda. Üstelik olumlu bir karar çıkmasını beklediğimiz 2020 EXPO'suna hangi ülkenin ev sahipliğini yapacağı İzmir için çok önemli. Çünkü, EXPO 2020'nin ana temamız "sağlık"tır.

HASSAS OLMALIYIZ
Hastanın doktorun önerdiği ilacı kullanması önemlidir, ama gereksiz yere sağlık harcamalarının yükselmesinde yardımcı olmaması gerekir. Bu husus ile ilgili olarak yetkililerin dikkatini çekmek istiyorum: Bu yaz aylarında bir doktordan dinledikten sonra, şu satırları yazdığım sırada aynı durumu bir yakınımdan dinlediğim için bana söylenenin gerçek payının olduğunu düşünmekteyim. Özellikle bazı özel sağlık kuruluşlarında gelirleri yükseltmek için, hastalıkla ilgili olmamasına rağmen, MR gibi pahalı incelemelerin istenildiği dile getirilmektedir. Hatta, böbreklerinden rahatsız olan birisinden MR istenmesinin bir anlaşmazlık haline getirilmiş olduğu da bana anlatıldı. MR ve benzerleri bazı sağlık kuruluşlarının gelirlerini artıracak nesneler olmayıp, bazı hastalıkların tanınmasına yardımcı olan önemli araçlardır. Önceleri de bazı firmaların pahalı ilaçların çokça yazılması karşılığında kongreye katılım gerekçesi ile doktorları Uzakdoğulara kadar götürüldüğü de anlatılmaktaydı. Sağlık harcamaları vatandaşın verdiği vergilerle karşılanmaktadır. Uygun sağlık harcamalarının artmış olması kimseyi rahatsız etmez, ama gerekçesi ne olursa olsun, amacına uygun olmayan harcamalardan kaçınılmasının üzerinde de mutlaka durulmalıdır.