Gökmen KÜÇÜKTAŞDEMİR: Ders çıkaramadık

Kaybettiklerinden ders çıkartanlar, istedikleri noktaya ulaşanlardır. EXPO 2015 yarışında ilk yenilgisini aldığında, İzmir'in ikincisi için tecrübe kazandığı söyleniyordu. Oysa, benim Paris'teki oylamada ve daha öncesinde gördüğüm iki şey vardı. Birincisi, ne kadar büyük hayalleriniz ve umutlarınız olursa olsun cebinizde yeterli para yoksa oyuna 3-0 geriden başlıyorsunuz demektir. İkincisi de bu yarışı kazanmak için kusursuz oynayan oyunculara sahip olmanız ve çok iyi bir dış politikanızın olması gerekir.Mesela, 165 dünya ülkesinin delegelerinden oy toplarken komşularınızdan oy alamıyorsanız zaten kaybetmişsiniz demektir. Türkiye yarışa girerken planı şöyleydi: İlk turda elenmeden 60 ülkeden oy almayı planlayan İzmir, diğer turlarda Rusya'nın önüne geçip onun oylarını da alıp ip göğüsleyecekti. Ancak ilk turda 33 oy alabildik. Brezilya'nın elenmesiyle oylarımız sadece 3 oy artınca da elendik. Yani evdeki hesap çarşıya uymadı.
Sondan başa doğru gidelim... Yarış, bir ekip işidir. Kaybettiğin zaman da birlikte olmalısın. Dubai, kazandıktan sonra İzmir EXPO heyetinde büyük bir moral bozukluğu oldu ve sanki her şey bitti havasına girildi. İzmir EXPO heyetinden doğru dürüst ne yapılacağına dair bir açıklama gelmedi. Bir araya gelinip bir değerlendirme yapılmadı. Oysa yaklaşık 4 milyon kişinin yaşadığı bir kentten bahsediyoruz. Bu kent için yapılacak çok şey var ve illa EXPO'ya da ihtiyaç yok. Ortada bir güç birliği varsa bu bozulmamalı. Sunum başta etkileyici gibi gözükse de ilginç ayrıntıları toplayınca, çok da başarılı olmadığımızı gördüm. Salondaki herkes İngilizce konuşurken bizim sunumlarımızda Türkçe bölümler vardı. Bu bölümlerde, delegelerin kulaklarında tercümeleri dinleyecekleri kulaklıklar yoktu. Anlatılanları anlamadılar bile. Konuşmalar ve takdimler yapılırken saniyelerin önemli olduğu sunumda ekranda sadece EXPO yazısı vardı. Farklı görüntüler kullanılabilirdi. Karşımıza 2 farklı film çıkardılar. Başta etkileyici gibi görünse de "Biz hazırız" sloganıyla yapılan filmi izleyince İzmir'in aslında tarihsel birikimi haricinde önemli bir hazırlığının olmadığını, sadece 2020'ye kadar hazır olabilme ihtimalini gördük.

Oysa Dubai'nin kendisi zaten başlı başına bir proje kentiydi ve altyapısıyla hazır olan onlardı. Gelecek işadamlarının ağırlayacak yeterli sayıda otelleri ve kongre merkezleri de vardı. Sunumda EXPO'ya katılacak ülkelere ücretsiz alan tahsis edeceklerini, özel stantlar kuracaklarını da söylediler. EXPO için açıkladıkları rakam 150 milyon euroydu. Kim bilir örtülü ödenekleri ne kadardı! İkinci filmde ise Hindistan'a yaptığımız bir hastane ve fakir halkı gördük. Hindistan'da bugün yaklaşık 1 milyar 195 milyon insan yaşıyor. Elbette içinde fakir insanlar olacaktır ama bu adamlar uzaya araştırma gemisi yolladı. Yani bizim yapamadığımız bir hayali gerçekleştirdi. Bir başka ülkeyi kötüleyerek bir yere gelebilir misiniz?
Paris'i gezerken bizi en çok etkileyen şeylerden biri kat kat olan metrosuydu. Mesela Louvre Müzesi'ne gideceksiniz. Aynı adı taşıyan durakta indiğinizde müzenin içine çıkıyorsunuz. İzmir Bayraklı'da da yeni bir kent merkezi kuruluyor. Oluşacak trafik muazzam. Ama bunun için yapılan proje var mı diye sorduğunuz, "Yok" cevabıyla karşılaşıyorsunuz. Geleceğinizi planlamazsanız kaybetmeye mahkum olursunuz.