CAN AKSIN: Ege mutfağımız bunamaya çare

Ege'de yaşamakla ne bulunmaz bir nimete sahibiz, bilemezsiniz. Son olarak, Londra'daki Ulusal Obezite Forumu Başkanı Dr. David Haslam ve bir grup bilim insanı da bu gerçeği dile getirdi. Alzheimer ve diğer hastalıkların tedavisinde ilaçlar yerine Akdeniz tipi beslenmeyi önerdi. Bu anlı şanlı doktorlar, "taze balık eti ve zeytinyağının" bunama başta olmak üzere, yaşlılıktan kaynaklanan birçok rahatsızlığa iyi geldiğini vurguladı. Gerçekten de öyle. Geçen akşam Cunda'da bir arkadaş grubuyla yemekteydik. Yani, "rakı, balık, Ayvalık" muhabbetine girmiştik. Masanın üzeri mezelerle doluydu. Bir bayan, "Ne kadar ot var, nedir bunların adı?" diye sorunca, neredeyse tüm masa hep bir ağızdan saymaya başladık: akkız, deniz börülcesi, arapsaçı, turp otu, hardal otu, radika, kuşkonmaz... Ege'nin otları o kadar değil tabii, bir sürü daha var. O akşam da, bugün de, "İyi ki Ege'de yaşıyoruz" diye seviniyorum. En azından şu GDO'lu ürünlerden, hormonlu etlerden daha az tüketiyoruz.

ALTIN SIVININ MUCİZESİ
Uzun yaşayan insanların oldukça çok olduğu bölge Ege'dir. Türkiye genelinde en az kalp hastalıklarının Ege'de gözlendiğini biliyor musunuz? İşte David Haslam gibi diğer uzmanlar da, bu bölgede zeytinyağı, balık ve sebze yemeklerinin çok tüketilmesinin, bunda etkili olduğuna dikkat çekiyor. Türkiye genelinde en az kalp hastalıklarının Ege'de rastlanmasına karşılık, "Karadeniz'de kalp hastası" sayısı oldukça fazla. Bunun nedeni olarak da zeytinyağının çok az, buna karşılık yoğun tereyağı tüketilmesi gösteriliyor. Ben bir Karadenizli olarak, kalp rahatsızlığı geçirdikten sonra, neredeyse tereyağını hiç yemediğimi söyleyebilirim. Kalp hastalıklarına yakalanmamak için, sigaradan ve yağlı yiyeceklerden uzak durmak gerekiyor. Yemeklerde katı yağ yerine, zeytinyağı kullanılmalı. Kızartmadan da kaçınılmalı. Bir de yiyip içtiklerimize dikkat etmeliyiz.

AMAN DUMANLAŞMAYA DİKKAT!
Şimdi sizle bana, "Kızartmalarda zeytinyağı kullanılır mı?" diye sorarsanız, "Kesinlikle zeytinyağı" derim. Çünkü, zeytinyağının yanma derecesi, daha doğrusu halk dilindeki adıyla "dumanlaşma" derecesi, ayçiçeği yağından çok daha yüksek. Ancak 240 derecede dumanlaşır. Kızartmaların yapıldığı tava ısısı normal şartlarda 180 dereceyi çok az aşar. O yüzden rahatlıkla kızartmalarda da zeytinyağını kullanabilirsiniz. Yalnız bir şeye de dikkat etmek gerekir, sızma zeytinyağı kullanıldığı zaman, çok daha düşük derecede dumanlanma görülebilir. İşte o dumanlanma su buharıdır. Su buharı ve içindeki bazı organik maddelerin, koku maddelerinin, tat maddelerinin yanmasıdır. Bunama başta olmak üzere, yaşlılıktan kaynaklanan, alzheimer gibi birçok rahatsızlığa Ege mutfağı iyi gelse de, biz yine, az da rastlasak, göğüs ve kalp hastalıklarına da dikkat etmeliyiz. Sık sık birbirimize, bir yakınımızı kaybettiğimizde, "Çok vakitsiz öldü" diye üzüntülerimizi bildirmişizdir. Şu gerçeği hiç unutmayalım; "Herkes, beklenmedik bir anda, kalp krizi geçirebilir." Onun için önlem almakta yarar var.

BASİT, AMA ETKİLİ ÖNLEMLER
Doktorlar, 35 yaşına gelmiş herkesin, kolesterol, tansiyon ve kan şekeri ölçümlerini yaptırmasını şart koşuyor. Hele ailesinde 55 yaşından önce kalp rahatsızlığı geçiren, bypass olan herkesin, 35 yaşı beklemeden, ilkokul çağında bile kontrol yaptırmasını özellikle vurguluyorlar. Çünkü o kişilerde kalp sorunu daha erken yaşlarda ortaya çıkabiliyor ve ilk ihtarı da "ani ölüm" oluyor. Böyle kişilerde kalp krizi görüldüğünde, 30 saniyede müdahale etmek gerekiyor. Daha sonra yardım gelse, kalp çalıştırılsa bile, beyinde ölüm gerçekleştiği için "bitkisel hayata" geçiliyor. Kalp ve damar hastalıklarına karşı koruyucu sağlık önlemlerinin önemi büyük. Bu konuda çeşitli öneriler var. Bazıları şöyle:
Hayata karşı iyimser olun.
Aileniz ve çevrenizle kaliteli zaman geçirin.
Düzenli sağlık kontrollerinizi ihmal etmeyin.
Hazır gıdalar yerine, taze besinleri tercih edin:
Şekerinizi ve uyku düzeninizi kontrol altında tutun.
Kan değerlerinize dikkat edin. Bütün bu öneriler insanların daha sağlıklı ve daha mutlu yaşaması için. Çünkü hepimiz sağlıklı mutlu günleri hak ediyoruz.