ZEKİ HOZER: Verem haftası

8 Şubat 1923 tarihinde İzmir'de, kendisi de bir yakınını verem hastalığı nedeniyle kaybeden Dr. Behçet Salih öncülüğünde, veremle mücadele cemiyeti kuruldu. Bugün olgu hızı olarak kentimiz, yüzbinde 20-29 rakamları ile orta baremlerde yer almakta. Bu haliyle verem hastalığı hala dünya ve ülkemiz için ciddi bir halk sağlığı sorunudur. Bu yüzden de Ocak ayının ilk haftası ülkemizde, "Verem Haftası " adı altında, verem hastalığına yönelik algıda farkındalık ve bilincin yaratılmasına yönelik aktivitelerin yapıldığı bir süreç olarak çeşitli etkinliklerle gündeme getirilmektedir. Verem, mycobacterium tuberculosis isimli bir bakteri tarafından oluşturulan bulaşıcı olan, yüzyıllardır varlığını koruyabilmiş ve tedavi edilmediği takdirde ölümcül bir hastalıktır. Mikrobun kaynağı, hastalığı aktif olarak taşıyan, tedavi olmamış bireylerdir. Bu kişilerin nefes alıp vermeleri ve öksürükleri ile ortama yayılan mikroplar, sağlıklı kişilere geçmektedir. Ne yazık ki hastalığı alan bireyler bunun farkında olmayabilir ve hastalık yıllarca bir belirti vermeden inaktif formda kalabilir. Bu formadaki kişilerin en az yüzde 10'u hayatlarının bir döneminde hastalığın gelişmesi durumu ile karşı karşıya kalır. Bunda en büyük etken kişinin bağışıklık sistemi zafiyeti ve bazı kronik hastalıkların mevcut olmasıdır. Ateş, gece terlemeleri, zayıflama, öksürük gibi bu hastalığa özel olmayan ve başka hastalıklarda da görülen şikayetler söz konusudur ama uzun süren öksürük, kanlı balgam dikkati bu hastalığa yönlendirebilir. Balgamda mikrobun tespiti ve akciğer filmleri ile tanı konulabilir. Günümüzde de başarı ile tedavi edilmektedir. Ülkemizde verem savaş dispanserleri ve BCG aşı çalışmaları ile bu hastalıkla çok etkin mücadele edilmiştir. 1950 yıllarına kadar enfeksiyona bağlı ölüm nedenlerinin başında gelen ve her bin kişiden üçünü öldüren verem, günümüzde 25 bin civarında bir hasta sayısı boyutlarına inmiştir. Dünyada verem hastalarının büyük çoğunluğu Afrika ve Uzak Asya'da bulunmakta (yaklaşık 10 milyon) ve maalesef 1 milyonun üzerinde insan bu hastalık yüzünden ölmekte. Hastalığın ulusal sağlık politikaları ile kontrolünün gevşetilmesi, AIDS ve kronik hastalıkların artması ve göçler, hastalığın dünyadaki artışının altındaki en önemli sebeplerdir. Halk arasında "ince hastalık" olarak da bilinen verem, günümüzde önemini korumakta. Hastalığın önlenmesi, tanı ve tedavisi ile ilgili kurumların çalışmalarının koordineli bir halde yürütülmesine ve tanısı konulmuş hastaların da kayıt, takip ve tedavilerinin en etkin şekilde yapılmasının ihmal edilmemesi önem arz etmektedir.