ADNAN GÜLERMAN: Akıllı kentler (2)

Geçen haftaki yazımda "Akıllı kentler"in bazı özelliklerini anlattıktan sonra, bu hafta devam edeceğimi söylemiştim. Yazımın bir yerinde de "Akıllı kentler, siz düşünmeden sizi düşünen kentlerdir" demiştim. Zaten, kenti yönetmek için seçilmiş olan kimseler, kentte yaşayanların yaşantılarını onların istekleri doğrultusunda rahatlatacaklarını vaat etmişlerdir. Kent yönetiminin sorunların çözülmesi, kamu hizmetlerinin iyileştirilmesi ve vatandaşların yaşam kalitelerinin artırılması için faydalandıkları sistemlerden birinin önceki yazımda sözünü ettiğim Kent Bilgi Sistemleri (KBS) olduğunu söylememe ilave olarak bir de Coğrafi Bilgi Sistemlerini (CBS) anlatmam gerekli olmaktadır. Eğer, yönetimine talip olunan kentin coğrafi bilgilerine doğru ve yeteri kadar sahip olunmamışsa, bazen giderilmesi, geri dönülmesi zor yanlışlıklar yapılacak demektir. İzmir'den bazı örnekler vereceğim: Yaşadığımız şu günlerde de görüldüğü gibi, hemen yağan her yağmurda evleri, ticarethaneleri sel basmakta; insanlar, eşyalar, mallar zarar görmektedir. Daha öncesini yaşamadım ama, İzmir'e yerleştiğim 1974 yılından bu yana her yağmurda medyada sel basması görüntüleri, ailelerin perişan halleri yer almaktadır. Başka bir örnek daha vereceğim: İzmir'de imbat rüzgarına yazın o boğucu sıcağında serinlik taşıdığı için "imdat rüzgarı" denildiğini öğrendim. Ne var ki, kıyı boyunca, ara vermeden Çin Seddi gibi sıralanmış çok katlı apartmanlar, bu serinletici rüzgarın arka semtlere geçmesini engellemekte, arka sıradakilerin sıcaktan kavrulmasına sebep olmaktadır.
YAŞAM KALİTESİNİ ARTIRAMAZ
İşte sadece bu iki örnekte de görüldüğü gibi, Coğrafi Bilgi Sisteminden yoksun veya bu sistemi iyi tanımlayamamış olan bir imar planlaması vatandaşın yaşam kalitesini artırmaktan uzak olmaktadır. Yıllar öncesinde başlamış olan bu yanlışlıklar, günümüze kadar geldiği gibi, bundan böyle de devam edecektir. Bu çarpıklıkları, trafik tıkanıklıklarını "Eskiden bu kadar araç mı vardı?" savunmasına benzer biçimde de savunamazsınız. Eskiden bu kadar araç yoktu ama, eskiden de bu sel basmaları, meltem tıkamaları da vardı. O dönemin kent planlamaları Coğrafi Bilgi Sisteminin dışında kalarak sorunların bugüne ve bu günden sonraya da taşınmasına sebep oldu. Bana "O kadar kusur kadı kızında da bulunur" diyemezsiniz. Çünkü bunlar sadece iki örnekti. Yıllardır çöplerin nerede toplanacağı, nasıl değerlendirileceği tartışılmasının sonuçlandırılamaması da bu Bilgi Sisteminin altının yeteri kadar doldurulamadığını göstermez mi? Bu bilgi sistemini iyi kullanan ve nüfusları İzmir'in dört-beş katı olan kentlerde çöp tartışmasını duyanımız oldu mu?
AKILLI KENTTE BU OLMAZ
Günlük gazetelerin hemen tamamında, okuyucu mektuplarının yer aldığı bir bölüm vardır. Bu bölümde okuyucuların yaşadıkları kentlerdeki rahatsızlık duydukları durumlara, şikayetlere yer verilir. Bazı okuyucu mektuplarında ilgililere tekrar tekrar başvurdukları halde sorunlarıyla ilgilenilmediği de yer alır. Akıllı kentlerdeki gazetelerin "okuyucu mektuplar" bölümünde hemen hiçbir şikayet mektubu yer almaz. Bazı kuruluşların bir yerinde "Şikayetinizi bize, memnuniyetinizi dostlarınıza bildirin" diye yazar ya, işte akıllı kentlerin gazetelerindeki okuyucu mektubu bölümünde de memnuniyetler yazar. Evimin dolaylarında birkaç hastane olduğu için, özellikle trafiğin sıkışık olduğu saatlerde ambulanslar yol açılması için sirenlerini sürekli çalarlar. Elektronik bir yönlendirme sisteminin olmaması sebebiyle, bu ambulansların trafiği rahat olan yolları bulması da mümkün değildir. Akıllı kentlerdeki yönlendirme sistemleri ambulanslara saniyeler kazandırarak hayat kurtarır, ambulansın içinde hastaneye yetişmek için saniyeleri saydırmaz. Akıllı kentlerde elektronik sisteme ilave olarak yolların sağ şeritleri itfaiye, ambulans gibi acil hizmetler için ayrılmış olup, aklı kıt kentlerdeki gibi otopark olarak kullanılarak trafiği büsbütün sıkıntıya uğratmazlar. Akıllı kentlerin dereleri de denizi de berraktır. Özetle, akıllı kent güzelliktir.