Harmandalı gerçekleri

Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüseyin Günerhan kendi yönetimindeki Dr. Ali Kemal Çakır tarafından, "İzmir Harmandalı Düzenli Depolama Alanındaki Metan Gazı Potansiyelinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi" isimli doktora tezinde Harmandalı'ndaki tehlikeyi gözler önüne serdi. Geçtiğimiz günlerde İzmir Ticaret Odası Meclisi'ne konuk olarak katılan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, çevre konusunda, özellikle arıtmalarla ilgili İzmir'in Türkiye'deki kentlerden kat ve kat önde olduğunu belirtmişti. Harmadalı Çöp Depolama alanında Avrupa standartlarında düzenli depolama yapıldığını belirten Kocaoğlu, burada yaptığı konuşmada; "Harmandalı'yı Çevre Bakanlığı tarafından periyodik olarak kontrol ediliyoruz. Tam 99 boruyla metan gazını atmosfere çıkartıyoruz. Orada herhangi bir risk yok. İzmir Büyükşehir Belediyesi bu kadar çevre yatırım yaparken boruyla metan gazını atmosfere atmaktan aciz mi?" şeklinde konuşmuştu. Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüseyin Günerhan yönetimindeki Dr. Ali Kemal Çakır tarafından, "İzmir Harmandalı Düzenli Depolama Alanındaki Metan Gazı Potansiyelinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi" isimli doktora tezini 6 ay önce güncelledi.
TEZ KONUSU OLDU
Öğrencisiyle birlikte hazırladığı tez doğrultusunda konuşan Doç. Dr. Günerhan, Harmandalı Katı Atık Depolama Tesisi'nde mevcut deponi gazın bacalardan havaya gelişigüzel bırakıldığını söyledi. Bu durumun sera gazı etkisi nedeniyle küresel ısınmaya katkıda bulunduğu için hem çevre kirliliği hem de patlama ve yanma tehlikeleri göz önünde bulundurulduğunda endişe verdiğini söyleyen Günerhan, "Ayrıca alanda yer yer toprak kaymaları olduğundan gazın kontrolü de zorlaşmakta ve alandaki gaz haznelerinin dağılımı ve verimliliği konusunda yeterli bilgi alınamamaktadır. Bu durum alanda her an bir yangın veya patlama tehlikesi olabileceğini göstermektedir" dedi. Tesisin kuruluşunda yer alan çöp sızıntı suyunun arıtma tesisinin büyük bir kısmının toprak altında kalmasının kaymanın boyutunu çok net bir şekilde ifade ettiğini hatırlatan Doç. Dr. Günerhan, "Çöp sızıntı suyu arıtma tesisi işlevini bu nedenle yapamadığından tesis genelindeki çöp suları 400'lük borularla Sasalı Biyolojik Arıtma Tesisi'ne arıtılmadan gelişigüzel gönderilmekte bu durumda yasal mevzuat ve yönetmelikler göz önüne alındığında suç teşkil etmektedir" dedi.

İZMİR'E YAKIŞMIYOR
Harmandalı Katı Atık Depolama Tesisi'nde çöplerin herhangi bir ayrıştırma yapılmadan toprak altına iş makinaları ile gömülmek yöntemi ile depolandığını vurgulayan Günerhan, "Çöpler önce iş makineleri ile sıkıştırılıyor sonra da üzeri toprak ile örtülüyor. Daha sonra bu toprak malzeme de iş makineleri ile tekrar sıkıştırılıyor. Ortalama 20 metre civarında bu şekilde yükseltiler oluşturuluyor. Hali hazırda Harmandalı Depolama Alanı'nda evsel atık, endüstriyel sanayi atığı, arıtma çamurları ayrı ayrı bölümlerde toplanıyor. 2012 yılına kadar tıbbi atık da bu depolama alanında depolanmakta idi. Fakat Çevre Şehircilik Bakanlığı'nın çıkardığı yönetmelik gereği günde 20 tondan fazla toplanan tıbbi atıklarını yakmak zorunda kaldı. İzmir Büyükşehir Belediyesi elinde mevcut bir tıbbi atık yakma tesisi olmadığından bu atıklarını Manisa Belediyesi'ne ait olan Tıbbi Atık Yakma Tesisi'ne götürüyor. Bu durum Türkiye'nin 3. büyük şehri olan İzmir'e yakışmıyor" dedi.
DEPOLAMA TEKNİĞİ YANLIŞ
Çöplüğün bugün itibariyle psikolojik ömrünü tükettiğini belirten Doç. Dr. Günerhan şöyle devam etti: "900 dönümlük yerin 170 dönümünde Evsel Atık kullanımı olmuştur. Depolama tesisinin yapısı çanak şeklinde olup, maksimum verim alınma amaç edilmiştir. Ancak yanlış depolama tekniği nedeniyle alandan maksimum verim alınamamıştır. Çünkü depolama üst bölümden alt bölümlere kademe kademe gidiliyor. Ancak çanak yapılarda maksimum verimden yararlanabilmek için alt kademeden üst kademeleri düşük şevlerde geçilmesi gerekmektedir. Özetlersek; yanlış depolama sonucu alandan yeterince yararlanılmamıştır. Ancak yapılacak rehabilite çalışmaları neticesinde yeni lot alanları oluşturularak İzmir'in çöpünün bir 10 veya 15 yıl çok rahat yetebilecek seviyelere getirilmesi mühendislik açısından pekala mümkündür. Bu hali ile kullanılması beraberinde ciddi tehlikeleri getirebilecektir."