4. Sınıf Işık Kirliliği Konu Anlatımı -Işık Kirliliği Nedir ve Işık Kirliliğini Önlemek İçin Neler Yapılabilir?

Gün içerisinde hayatımızı devam ettirmek için ışığa ihtiyacımız vardır. Güneş ışığı her ne kadar geniş bir alanda kullanılsa da günün her anında etkili olan bir kullanım imkanı yoktur. Bu da kişileri yapay ışık kullanımına itmektedir. İstediğimiz süre boyunca kullanabileceğimiz yapay ışıklar belirli ihtiyaçları karşılarken aynı zamanda ışık kirliliğine de sebebiyet verebilir. İşte ışık kirliliğinin nedenleri ve önlemek için yapılması gerekenler.

IŞIK KİRLİLİĞİ NEDİR?

Işık kirliliği kavramının ortaya çıkışı, güneş ışığına ek olarak kullanılan yapay ışıklardan dolayı ortaya çıkmıştır. Fazlaca kullanılan bu yapay ışıklar görüşümüzün olumsuz etkilenmesine yol açarak göz sağlığımıza da zarar verir. Çevre kirliliğinin arasında yer alan ışık kirliliği hava ve su kirliliği kadar olmada da zarar verici etkenlere sahiptir. Yapay ışıkların fazla kullanımı üretiminde fazlalaşmasına ve gereksiz enerji kullanımına yol açar. Fazla enerji kullanımı ise ekonomik zararlara neden olur. Işık kirliliğinde bilinen en büyük problem ise bu ışık kirliliğinin idrak edilmemesidir.

IŞIK KİRLİLİĞİ ÇEŞİTLERİ

Işık kirliliğinin farklı çeşitleri bulunmaktadır. Bunlar şu şekildedir:

Işık taşması: Işık taşması ışık kaynağının yanlış yerde, verimsiz bir şekilde kullanılmasıdır. Işık taşması ile istenilen yer yeterli bir şekilde aydınlatılmaz. Bunun nedeni ışığın yanlış konumlandırılması ya da ihtiyaç olmayan bir alanda kullanılmasıdır.

Göz kamaşması: Göz güneş ışığına dahi hassasiyet gösterir. Eğer göz alışık olduğu seviyenin üstünde bir ışığa maruz kalırsa göz sağlığı zarar görür. Görme kalitenizi düşüren ve günlük hayatınızı da olumsuz olarak etkileyen bu ışık kirliliğine göz kamaşması adı verilir. Göz kamaşması zamanla ciddi göz sorunlarına da yol açabilir. Bu yüzden göz kamaşması olduğu takdirde önlemler alınmalıdır.

Dikine ışık: Dikine ışık gökyüzüne bakar. Işık aydınlatma özelliğini kullanamaz ve boşa çalıştırılmış olur. Bu da enerji zararına yol açar. Dikine ışık kirliliği insan sağlığına herhangi bir zarar vermez. Ancak ışık boşuna kullanıldığı için ekonomik zararı vardır.

Aşırı miktarda ışık: Aşırı miktarda ışık adından da anlaşılacağı gibi ihtiyaç fazlası kullanımdan meydana gelir. Aşırı miktarda ışık kullanımı ile göz sağlığına zarar gelirken enerji kaybı da yaşanır.

Işık kirliliğine neden olan kaynaklar ise şu şekildedir:

• Yol kenarlarında bulunan aydınlatmalar
• Açık alanlarda kullanılan aydınlatma sistemleri
• Bina ve merkezlerin dış cephelerinde gece kullanılan aydınlatma sistemleri
• Reklam panoları

Yukarıda yer alan ve ışık kirliliğine yol açan bu kaynaklar kontrol edilebilir ve denetlenebilir kaynaklardır.

IŞIK KİRLİLİĞİNİ ÖNLEMEK İÇİN NELER YAPILABİLİR?

Yapay ışık kullanımından kaynaklanan ışık kirliliği hem bireysel hem de yönetimsel önlemler ile azaltılabilir. Bireyler evlerindeki gereksiz yanan ışıkları söndürebilir. Ampul kullanımında tasarruflu ışıkları kullanabilir. Bunun yanı sıra yollarda, park, bahçe, alışveriş merkezi, iş hanları, reklam panoları gibi yerlerdeki ışıklar geceleri kapatılabilir. Sadece yol kenarlarında ihtiyaç kadarı ışıklar kullanılabilir. Işık kullanımındaki bu dikkat ve özen ışık kirliliğine büyük ölçüde katkı sağlayacaktır.