Ahilik Ne Demek? Selçuklularda ve Osmanlıda Ahilik Teşkilatı Nedir, Görevleri Neler ve Kim Kurdu?

Ahilik ne zaman kuruldu sorusu ilgilileri tarafından merak ediliyor. Teşkilat kurulduğunda Türk İslam devletlerinin iç işleyişlerinde ilerleme sağlanmıştır. Bu sebeple, ahilik teşkilatı kurucusu ve görevleri, geçmişe dair bilinmek istenen konuların arasında yer alıyor. Ahi teşkilatının sorumlulukları ile birlikte, ahiliğin anlamı hakkındaki bilgileri sizler için derledik...

Ahilik Ne Demek?

Ahilik, birden fazla farklı anlamı bulunan, hem genel bir tanım üstünden, hem de meslek yahut iş manasında kullanılmış olan bir kelime olarak karşımıza çıkmaktadır. Ahilik kelimesinin anlamları arasında; ''cömertlik, Selçukluların dağılma zamanlarında sosyal düzenin sağlanması amacıyla sahip olunan meslek, Osmanlıda meslek ve dayanışma örgütü, esnaf-zanaatçı ve çiftçi'' gibi çeşitli anlamlar bulunuyor. Kelimenin kökeni konusunda ise, iki görüş bulunuyor. Bu görüşlere göre, bu kelime Arapça kökenli olmaktadır. Buna göre "Ahi" sözcüğü ''ahiyye''nin hecesi "ah" sözcüğüne birinci tekil olan "ya" eki eklenerek "ahi" hali ile telaffuz olunmuştur. Yani bu düşünceye göre Ahi'nin sözlük anlamı "kardeşim" olarak şekillenmektedir. Bir diğer görüşe göre ise, Ahi sözcüğü, Türkçe olan ''Akı'' sözcüğünün zaman ile değişmesiyle meydana gelmiştir.

Selçuklularda ve Osmanlıda Ahilik Teşkilatı Nedir, Görevleri Neler ve Kim Kurdu?

Ahilik, hem Selçuklularda hem de Osmanlıda (özellikle Osmanlı'nın kuruluşunda) bulunan bir teşkilat olarak karşımıza çıkmaktadır. Ahilik; Hacı Bektaş-ı Veli'nin tavsiyesi üzerine, Ahi Evran tarafından kurulmuş olan bir esnaf ve dayanışma teşkilatı olarak bilinmektedir. Aslen Horasan kökenli olan, Selçuklu ve Osmanlı devirlerinde Anadolu'da yaşamakta olan Alevî-Bektaşi ve Müslüman-Türkmen toplumun ticaret, sanat ve ekonomi gibi farklı meslek dallarında gelişmesini sağlamakta olan, bu toplumu hem ahlaki hem de ekonomik açıdan geliştirip yetiştiren, çalışma hayatını iyi bir insan özellikleriyle esas alıp, düzenleyen bir örgütlenme olan ahiliğin kendine has kurulları ve de kuralları mevcuttur. Günümüzdeki esnaf odalarına benzeyen bir işleyişi ve görevi olan Ahilik; doğruluğun, yardımseverliğin, iyi ahlakın ve kardeşliğin, kısacası tüm iyi özelliklerin bir arada olduğu sosyoekonomik bir düzenlemedir. Ahi Evran'a ise Ahi Baba denmektedir.