Barometre Nedir, Nasıl Çalışır? Barometre Çeşitleri Nelerdir?

Barometre basınç ölçen bir alet olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu alet ilk olarak İtalyan fizikçi tarafından 1643 yılında kullanılmıştır. Daha sonra ise bu aletin farklı çeşitleri ortaya çıkmıştır. Günümüzde pek çok meslek grubu tarafından kullanılan bu alet insanlık için önemli bir yere sahiptir.

Barometre Nasıl Çalışır?

Basınç ölçer olarak bildiğimiz barometrenin çalışma prensibi merak edilen konular arasında yer almaktadır. Basınç ölçmeye yarayan bu aletin çalışma prensibi şu şekilde karşımıza çıkar: Bir kabın içerisinde 3 ya da 4 cm kadar cıva konulur. Ve bu 90 cm uzunluğa sahi olan bir tüp içerisinde yerleştirilir. Cıva dolu kabın içerisinde bulunan basıncın artması ile tüp içerisinde bulunan cıva da yükselmektedir. Deniz seviyesinde bu yükseklik 75 cm civarındadır. Fakat deniz seviyesinden yukarı çıkıldıkça bu cm değeri düşmektedir. Örneğin yükseklik 6000 metre olduğu zaman cıvanın seviyesi 32 cm, 9000 metre olduğu zaman ise cıvanın seviyesi 22 cm düşmektedir.

Barometre Çeşitleri Nelerdir?

Barometreler en temel halleri ile ikiye ayrılmaktadır. Bunlardan bir tanesi cıvalı diğeri ise havalı şeklinde karşımıza çıkmaktadır.

• Cıvalı Barometre: Cıvalı Barometre 1643 yılında İtalyan fizikçi Toricelli tarafından keşfedilmiştir. Bu barometre türünde basınç azaldığı zaman cıva seviyesinde azalma görülmektedir. Rakım 0 olan bir yerde cıva seviyesi yüksek iken, rakım yükseldikçe cıva seviyesi düşmektedir.
• Havalı Barometre: Havalı Barometre Fransız Bourdon tarafından keşfedilmiştir. Çalışma prensibi cıvaya bağlı değil kıvrımlı bir yaya bağlıdır. Havası alınan bir kutu üzerinde çelik bir yay konulur, yay bir kenarından kutuya sabittir. Hava basıncında yükselme olması ile birlikte kutu içeri doğru basık bir şekil alır ve hava basıncı düştüğünde kutu dışarı doğru şişer.
• Dijital Barometreler: Dijital Barometreler sensörlüdür ve bu sensörleri ile deniz seviyesinden yüksekliği gösterirler. Bu barometre türünde sensörlerin etrafına ince bir tel sarılır. Bu tele uygulanan basınç ile telin direnci değişim gösterir ve bu direnç voltaj olarak ölçülür. Bu basıca dönüşerek gösterge üzerinde görülür.

Barometre Değerleri Nedir, Nasıl Okunur?

Barometrenin birimi (mb) yani milibar olarak karşımıza çıkmaktadır. Deniz seviyesinde bulunan atmosfer basıncı 1000 mb kabul edilmiştir. Deniz seviyesinden yükseklere çıkıldıkça basınç azalmaktadır. Deniz seviyesinden her 10.5 metre yükseğe çıktığımız zaman basınç değeri 1 mb azalmaktadır.

Barometre ile Rakım Nasıl Ölçülür?

Rakımın anlamı karşımıza yükselti olarak çıkmaktadır ve bu bir coğrafi terimdir. Yukarıda anlattığımız gibi deniz seviyesinde bulunan basınç 1000 mb olarak karşımıza çıkmaktadır. Ve bu basınç deniz seviyesi üzerinden her 10.5 metre yukarı çıktığımızda basıncın değeri 1 mb azalmaktadır. Bu bağlamda rakımı ölçmek istediğimiz yere çıkarız ve orada basıncın kaç mb olduğunu bulunu barometre yardımı ile buluruz. Bulduğumuz sonucu 1000 mb dan çıkarırız ve çıkan sonucu da 10.5 metre ile çarparız. Bu sayede yüksekliği ve dolayısı ile rakımı bulmuş oluruz. Örnek verecek olursak:

Üzerinde bulunduğumuz yerin basıncını 780 mb olarak ölçmüş olalım. Yapacağımız işlem şekildedir: 1000 mb – 780 mb = 220 mb. Her 1 milibarda 10.5 metre yükseğe çıkmışız demektir. 10.5 ile 220 yi çarparız 10.5*220 = 2310 olarak karşımıza çıkar. Bizim deniz seviyesinden yüksekliğimiz 2310 metre demektir.