Börülce nedir?
Ekonomik önemi, Ana vatanı ve Yayılma Alanları Börülce insan beslenmesi yanında hayvan yemi olarak da değerlendirilen bir baklagil sebzesidir.
Börülcenin taze baklaları ve kuru daneleri yemeklik olarak kullanılır. Taze börülcede % 80-85 su, % 15-20 kuru madde bulunur. Yağ miktarı düşüktür. Kuru maddenin, % 20-30nu proteinler meydana getirir. Ege bölgesinde börülcenin taze baklası yemeklik olarak çok kullanılır. Özellikle taze baklası ve kuru daneleri haşlanarak zeytinyağlı ve limonlu olarak yapılan salatası beğenilen tüketim şeklidir. Ülkemizde insan beslenmesi bakımından
börülcenin önemi tam olarak bilinmemektedir. Börülce, Ege ve Akdeniz Bölgelerinde tanınmakta olup tarımı da bu bölge¬lerde yapılmaktadır. Yıllık börülce üretimi yıllara göre değişmekte olup 9-10 bin ton civarındadır (Anonymous, 1998). Börülce ile ilgili fazla çalışma olmamakla beraber kültür formuna yakın yabani bir börülce türü Afrika kıtasında yetiştirilmektedir. Yabani börülcenin tohumu ufak, olgunlaşmamış meyveleri orak şeklindedir. Yabani formlar kültür çeşitleri ile melezlenebilmektedir. Bu bilgiler ışığında börül¬cenin kültür formunun Afrikadan çıktığı ileri sürülmektedir.
Börülce sıcak iklim sebzesi olduğu için Afrika, Güney Amerika, Güney Asya ve Akdeniz bölgelerinde yayılmıştır. Amerikaya İspanyollar tarafından götürülmüştür (Akçın, 1973). Sınıflandırılması Börülce; Phaseolus L. Cinsine çok benzediği için uzun yıllar Phaseolus cinsine bağlı olduğu düşünülmüştür. Ancak Vigna cinsi çiçek kayıkçığının kıvrımsız olmasıyla Phaseolus cinsinden ayrıcalık gösterir. Vigna cinsi ilk kez 1824 yılında Savi tarafından açıklanmıştır.
(Pos, 1932). Dünya üzerinde yaygın olan Vigna türleri 4 grup altında toplanmaktadır. Her bir grup, birbirine çok yakın olan formları kapsamaktadır. Bu formlar bazı sistematikçiler tarafından tür olarak kabul edilmektedir. Fakat bazı sistematikçiler bunların benzer olduklarını belirtmektedir. (Paris, 1965). Bu gruplar; a) Vigna sinensis (L.) Savi b) Vigna luteola (Laca.) Benth c) Vigna vexillata (L.) Benth d) Vigna lutea A. Gray (Vigna marin (Burn.)merr.)dir. Vigna sinensis 3 alt bölüme ayrılmaktadır. a) Var. sinensis: Yarı böbrekten yarı yuvarlağa kadar değişen şekillerdeki taneleri 6-9mm uzunluğunda olan bu alt bölümün yabani ve kültür formları bulunur. b) Var. sesquipedalis (L.) Fruw: Uzun böbrek şeklindeki taneleri 8-12mm uzunluğundadır. Asparagus fasulyesi olarak ta bilinen bu alt bölümün baklaları 30-l00cm uzunluğundadır. c) Var. cylindrica (Vigna cylindrica Skeels) yada catjang (Burm.) Walp: Daneleri 5-6cm uzunluğunda uzun yada silindirik şekillidir. Baklaları 8-13 cm uzunluğundadır. Dik büyüyen yan çalmışı bir bitkidir. (Şehirali, S.; Akdağ, C.) Börülcenin Morfolojisi Kök Börülcenin kuvvetli kazık kökü vardır, yan kökler de gelişmiştir ve toprağın üst tabakalarında lateral olarak yayılmıştır.
EN SON HABERLER
- 1 Erzincan’da TEDx Ergan “Zamanın Ruhu” temalı etkinlik düzenlendi
- 2 Yerel yerleştirmede 5 tercih hakkı
- 3 Sınavda ezber sorusu yok
- 4 LGS’de kazandıran taktikler: Uzun sorudan korkmayın
- 5 Çetin Eş Anlamlısı Nedir? Çetin Kelimesinin Eş Anlamlısı Olan Sözcük ve Cümle İçinde Kullanımı
- 6 Çağ Eş Anlamlısı Nedir? Çağ Kelimesinin Eş Anlamlısı Olan Sözcük ve Cümle İçinde Kullanımı
- 7 Yurttaş Eş Anlamlısı Nedir? Yurttaş Kelimesinin Eş Anlamlısı Olan Sözcük ve Cümle İçinde Kullanımı
- 8 Yağmur Eş Anlamlısı Nedir? Yağmurun Eş Anlamlısı Olan Sözcük ve Cümle İçinde Kullanımı
- 9 Yarışma Eş Anlamlısı Nedir? Yarışma Kelimesinin Eş Anlamlısı Olan Sözcük ve Cümle İçinde Kullanımı
- 10 Varsıl Eş Anlamlısı Nedir? Varsıl Kelimesinin Eş Anlamlısı Olan Sözcük ve Cümle İçinde Kullanımı