Domates Çeşitleri ve İsimleri - Dünyada Kaç Çeşit Domates Vardır, Türleri Neler?

Zengin besin değeri ve geniş kullanım alanı olan domates meyvesi sofralık tüketimden sanayiye kadar birçok alanda değerlendirilmektedir. Yetiştirildiği iklim, toprak yapısı ve üretim tekniklerine bağlı olarak şekil, renk, tat ve dayanıklılık açısından farklılık gösteren yüzlerce domates türü bulunur. Bu doğrultuda domates çeşitleri ve isimleri ile dünyada kaç çeşit domates vardır, türleri neler gibi sorular sıkça gündeme getirilmektedir.

Domates Çeşitleri

Solanaceae yani patlıcangiller familyasına ait domates bitkisi, tek yıllık bir kültür bitkisi olup genellikle sıcak ve güneşli iklimlerde yetiştirilir. En uygun gelişimi 20 ila 27 derece sıcaklık aralığında gösteren domates toprak olarak iyi drene edilmiş ve organik madde açısından zengin toprakları sever.

Kökeni Orta ve Güney Amerika'ya dayanan domates, günümüzde dünya genelinde yaygın şekilde üretilmekte ve tüketilmektedir. Domatesin ilk olarak Peru ve Meksika çevresinde kültüre alındığı, ardından İspanyol kâşifler aracılığıyla Avrupa'ya taşındığı bilinmektedir. Günümüzde dünya genelinde on binden fazla domates türü bulunduğu tahmin edilmektedir. Türkiye'de ise bu çeşitliliğin tarımsal üretime yansıyan kısmı daha sınırlı olsa da artan taleple birlikte çeşit portföyü giderek genişlemektedir.

Salkım Domates

Salkım domates özellikle sera üretiminde yaygın olarak tercih edilen bir türdür. Orta boyutlarda, düzgün şekilli ve dayanıklı kabuk yapısına sahip olan bu tür genellikle zincir marketlerde tam salkımlar hâlinde satılır. Raf ömrü uzundur ve nakliyeye uygundur. Hem iç pazarda hem de ihracatta önemli bir yere sahip olan salkım domates lezzeti ve dayanıklılığı açısından en kaliteli domates türleri arasında yer alır.

Çeri (Cherry) Domates

Çeri domates minyatür boyutları ve yoğun aromasıyla bilinir. Salatalarda ve kahvaltılık olarak sıkça tercih edilir. Kırmızı, sarı ve turuncu gibi farklı renk seçeneklerine sahip alt türleri vardır. Özellikle gastronomi alanında değer görmektedir. Yüksek şeker oranı sayesinde tatlı bir aromaya sahiptir. Hem estetik hem de tat açısından üst düzey domates çeşitleri arasında gösterilir.

Kokteyl Domates

Çeriye göre biraz daha büyük olan kokteyl domates, özellikle sandviç ve salata sunumlarında kullanılır. Tatlı ve hafif ekşimsi aroması ile dengeli bir tada sahiptir. Dayanıklı yapısı sayesinde uzun süre bozulmadan muhafaza edilebilir. Profesyonel mutfaklar tarafından sıkça tercih edilir.

Pembe Domates

Pembe domates Türkiye'ye özgü bir tür olup genellikle açık pembe renge ve yumuşak dokuya sahiptir. Özellikle İstanbul ve Karadeniz bölgesinde geleneksel üretimi yapılır. İnce kabuğu ve lezzetli iç dokusuyla sofralık tüketimde öne çıkar. Organik tarıma uygunluğu ve doğal aroması sayesinde en iyi yerli domates türleri arasında sayılır.

Sanayi (Salçalık) Domates

Bu tür domates genellikle salça, ketçap ve domates suyu üretiminde kullanılır. Etli yapısı, yüksek kuru madde oranı ve düşük su içeriği ile öne çıkar. Dayanıklılığı sayesinde hem işlenmiş gıdalarda hem de endüstriyel üretimde büyük rol oynar. Türkiye'nin birçok bölgesinde geniş alanlarda yetiştirilmektedir. En verimli domates türlerinden biridir.

Siyah Domates (Kumato)

Siyah domates özellikle son yıllarda popülerlik kazanmış egzotik bir türdür. Koyu kahverengi ile mor arasında bir renge sahiptir. Antioksidan oranı oldukça yüksektir. Tat olarak yoğun ve kompleks aromalıdır. Az bulunması nedeniyle özel pazarlarda yer alır. Sağlıklı beslenmeye önem veren tüketiciler tarafından tercih edilir.

Roma Domatesi

Roma domatesi oval ve iri şekliyle tanınır. Kalın kabuklu, az çekirdekli ve etli yapıya sahiptir. Kurutmalık, sosluk ve salçalık olarak değerlendirilir. Dünya genelinde en çok ticareti yapılan sanayi domateslerinden biridir. Türkiye'de Akdeniz Bölgesi'nde yaygın biçimde üretilmektedir. Uzun raf ömrü ve dayanıklılığı ile öne çıkar.

Hem geleneksel hem de modern tarım uygulamaları açısından geniş bir değerlendirme alanı sunan bu çeşitlilik domates üretimini olumlu etkilemekte ve tüketici beklentilerine cevap verebilmektedir. Domatesin bu çok yönlü yapısı hem yerel pazarlarda hem de uluslararası platformda stratejik bir ürün olmasını sağlamaktadır.