Fabl nedir?

Sonunda bir ahlâk dersi vermek amacıyla kaleme alınan, konusu bitkiler, hayvanlar veya cansız varlıklar arasında geçtiği düşünülen ve genellikle manzum olan edebî yazılara fabl denir. Kişilerin veya topumun aksayan yönleri fabl aracılığıyla düzeltilmeye çalışılır. Hayalî varlıklar ve olaylar gerçeğe ne kadar yakın olursa fabl o derecede etkili ve başarılı olur. Teşhis ve intak sanatlarından yararlanılarak anlatıma canlılık ve güzellik katılır.
Fablın sonunda kıssadan hisse alınabilecek bir dersin verilmesi onu masaldan ayıran özelliklerin başında gelir.
Hint filozofu Beydeba'nın Kelile ve Dimne'si ile La Fontaine'in Fabller'i bu türün başarılı örneklerindendir. Orhan Veli'nin La Fontaine'in Masalları adıyla manzum olarak Türkçeye kazandırdığı çalışma da anılmaya değerdir.
KARTAL, YABANDOMUZU ve KEDİ
Yavrularıyla kartal yerleşmişti oyuk bir ağacın tepesine ağacın dibinde bir domuz, ara yerde de bir kedi. Kardeş kardeş yaşarlarken bu bölüşme sayesinde kedi fesatlığıyla bozar bu ahengi, tırmanıp kartalın yanına gider ona şöyle der: Bizimki değilse de, her şeyimiz olan çocuklarımızın

ölümü yakın. Görmüyor musunuz, işte bakın: şu melun domuz toprağı boyuna eşeleyip azıyor, ayaklarımızın dibine lağım kazıyor. Meşeyi köklemek istediği belli pek, niyeti yavrularımızı mahvetmek. Ben razıyım yine, hiç olmazsa Yavrularımdan bir taneciği kalabilse bana Fesatçı kedi burayı böylece kaygılandırdıktan sonra doğruca aşağıya iner, yan gelip yatan domuza şöyle der: tavsiyem olsun size; sakın yavrularınızı yalnız
bırakmayın, kartal onları parçalayacak.Fakat aramızda kalsın bu sır, sonra benim başımda patlar kabak. Kedi burayı da böylece kaygılandırır ve deliğine çekilir. Çocuklarına yem getirmeye bile gidemez kartal, aynı iş domuzun da başına gelir. Asıl tehlikenin açlık olduğunu görmez bu iki aptal, ikisi de yerinden kıpırdamaz, inat eder. Kartal der ki, neredeyse patlayacaklağım, ayrılmağa gelmez, yavrularımı kurtarmalıyımkartal bu haberi duyunca çok telaşlandı. Domuz yavrularını öldürecek diye yuvadan ayrılamaz oldu.

Yaban kedisi bir süre sonra domuzun ziyaretine gitti. " Beni dinle dostum dedi, yukarıdaki kartalın yavrularına söylediklerini duydum, kulaklarıma inanamadım. Sen yuvadan ayrılır ayrılmaz senin minik domuzlarınla onlara ziyafet çekecekmiş.

Domuz telaşlandı, yavrularını bırakıp yiyecek aramaya gidemedi, kartal telaşlandı yiyecek aramaya gitmedi ve ikisinin yavruları da açlıktan öldü. Yaban kedileri ise bu yavruları yem yaptılar kendilerine. Fakat hiç biri fitnecilere karşı uyanık olmak gerektiğini düşünemedi.