Fasulye Çeşitleri - Dünyadaki ve Türkiye’deki Fasulye Türleri Nelerdir?

Baklagiller sınıfında yer alan fasulye kolesterol düşürücü etkisi, kan şekeri düzenleyici özelliği ve doyurucu yapısıyla hem geleneksel mutfaklarda hem de modern beslenme programlarında yaygın olarak bulunur. Toprak yapısına, iklime ve yetiştirme yöntemlerine göre farklı türleri bulunan bu sebze geniş bir biyo çeşitliliğe sahiptir. Merak edilen ise fasulye çeşitleri ile dünyadaki ve Türkiye'deki fasulye türleri nelerdir sorularının yanıtları olmaktadır.

Fasulye Çeşitleri

Fasulye hem kuru baklagil hem de taze sebze olarak tüketilebilen, baklagiller ailesine ait çok yönlü bir tarım ürünüdür. Türkiye'nin farklı bölgelerinde ve dünyanın çeşitli iklim kuşaklarında yetiştirilen fasulye türleri, morfolojik özelliklerine, büyüme biçimlerine ve kullanım amaçlarına göre sınıflandırılır. Bu çeşitlilik gıda sektöründen hayvancılığa kadar pek çok alanda fasulye kullanımını mümkün kılar.

Hasattan sonra taze haliyle tüketilen taze fasulye ve kurutulmuş fasulye tohumlarından elde edilen kuru fasulye bu gıdanın iki türüdür. Bu genel ayrımın dışında en çok bilinen fasulye çeşitleri ise şunlardır;

Barbunya Fasulye (Cranberry Bean)

Batıda Cranberry Bean olarak bilinen barbunya kabuk ve iç tanesindeki kırmızı lekeleriyle tanınır. Türkiye'de Ege ve Marmara bölgelerinde yaygın olarak yetiştirilen bu fasulye türü protein ve mineral bakımından oldukça zengindir. Hem taze hem de kuru olarak tüketilebilen barbunya özellikle zeytinyağlı bir ara sıcak olarak tercih edilir. Barbunya pişmesi uzun sürse de piştikten sonraki yumuşak dokusu sayesinde kolayca tüketilebilir.

Şeker Fasulye

Bir kuru fasulye çeşidi olan şeker fasulye Türkiye'de en çok bilinen ve en sık tüketilen fasulye türlerinden biridir. Karadeniz ve İç Anadolu bölgelerinde yaygın olarak yetiştirilen bu fasulye beyaz renkli, orta büyüklükte ve düz yapılıdır. Geleneksel kuru fasulye yemeğinde sıklıkla şeker fasulye kullanılır. Sindirimi kolaylaştıran lifli yapısıyla bağırsak sağlığına katkı sağlar.

Ayşekadın Fasulye

Ayşekadın fasulye ince ve uzun yapısıyla tanınan, Türkiye'de özellikle yaz aylarında taze olarak tüketilen bir türdür. Genellikle Akdeniz ve Ege bölgelerinde yetiştirilen bu fasulye, zeytinyağlı yemeklerin baş tacıdır. Lif ve C vitamini yönünden zengin olan Ayşekadın fasulye düşük kalorili olması nedeniyle diyet menülerinde sıklıkla tercih edilir.

Çalı Fasulye (Bush Bean)

Bush Bean adıyla da bilinen çalı fasulye destek gerektirmeyen bodur yapısıyla dikkat çeker. Hem taze hem kuru olarak tüketilebilen bu fasulye türü genellikle kısa sürede verim alınabilmesi sayesinde ticari tarımda tercih edilir. Çeşitli toprak koşullarına uyum sağlayabilmesi onu birçok farklı bölgede yetiştirilebilir kılar. Çalı fasulyenin lezzeti ve etli yapısı sayesinde yemeklik olarak kullanımı yaygındır.

Sırık Fasulye (Pole Bean)

Sırık fasulye ya da diğer adıyla Pole Bean uzun boylu yapısı ve sarılma eğilimli gövdesiyle tanınır. Bu tür destek sistemlerine ihtiyaç duyar ve bu nedenle sırıklarla yetiştirilir. Uzun meyveleri, bol verim sağlaması ve yoğun aromasıyla tercih edilen bu fasulye Doğu Karadeniz başta olmak üzere nemli ve ılıman bölgelerde yaygın olarak yetiştirilir.

Börülce (Black- Eyed Pea)

Batı ülkelerinde Black- Eyed Pea adıyla tanınan ve ülkemizde börülce adını alan bu fasulye türü sıcak iklimleri sever ve daha çok Ege Bölgesi'nde yetiştirilir. Diğer fasulye çeşitlerinden farklı olarak daha küçük taneli ve siyah benekli görünümüyle ayırt edilir. Protein bakımından zengin olup haşlama, salata ve zeytinyağlı yemeklerde kullanılır. Kuraklığa dayanıklı yapısıyla bilinir.

Kidney Fasulye (Böbrek Fasulye)

Kidney fasulye yani böbrek fasulye kırmızı renkli ve böbrek şeklindeki yapısıyla tanınır. Daha çok Amerika kıtasında yaygın olsa da Türkiye'de de son yıllarda yetiştiriciliği artmaktadır. Lif, demir ve protein bakımından zengin olup, özellikle etli yemeklerde kullanılır. Geç olgunlaşır, ancak raf ömrü uzundur.

Meksika Fasulyesi (Pinto Bean)

Pinto Bean denilen Meksika fasulyesi kahverengi üzerine benekli görünüme sahiptir. Meksika mutfağının temel bileşenlerinden biri olan bu tür, yüksek enerji ve protein içeriğiyle tanınır. Türkiye'de sınırlı alanlarda denenmekle birlikte, sıcak ve kuru bölgelerde başarılı sonuçlar vermektedir. Ezme, püre ve çorbalarda tercih edilir.