Son Güncelleme: Cuma 27.01.2017 16:45
Geleneksel türk tiyatro çeşitleri nelerdir?
Türk edebiyatında ilk tiyatro eseri örnekleri Tanzimat Döneminde verilmiştir. Geleneksel seyirlik oyunların hemen hepsinin çıkış noktası komedidir. Amaç seyirciyi güldürerek eğitmektir. Oyunların sonunda genellikle anlatılan olaydan alınması gereken ders vurgulanır. Oyunların önceden hazırlanmış metinleri yoktur. Hepsi yüzyıllardan bu yana sürüp gelen sözlü geleneğin ürünüdür. Oyunun konusu bellidir. Oyuncular oyunun akışına uyarak söylenmesi gereken kalıp sözler dışında doğaçlama yaparlar.
Türk tiyatrosunda eserler iki bölümde incelenir;
1. Sözlü tiyatro verimleri
2. Yazılı tiyatro eserleri
1. Sözlü Tiyatro Verimleri: Türklüğün ilk çağlarından beri sürmüş, yaşanan bölgelere, yaşayış şekillerine ve insanlarına göre farklılıklar göstermiştir. Sözlü tiyatro eserleri; İslamiyet'ten önceki ve İslamiyet'i kabulümüzden sonraki oyunlar olmak üzere ikiye ayrılmıştır.
a) İslamiyet Öncesi Oyunlar: İslamiyet öncesi çağlardaki tiyatrolarımız hakkında araştırma yapmış olan Sırp bilgini M. Nikoliç'e göre Türk tiyatrosunun geçmişi 4000 yıl öncelere kadar çıkar. Nikoliç dörtbin yıl önce Türk'lerin temsil ettikleri bir oyunun yazılı bir parçasını ele geçirmiştir. Bu temsil Türklerin zaferiyle biten bir savaşı anlatmaktadır. Nikoliç M.Ö. 2000 yıllarında oynandığını sandığı bir başka oyununda özetini vermektedir.
Bu çok eski temsillerin, Türklerin o zamanki, çevik, göçebe ve akıncı hayatlarına uygun olarak destani niteliklerde görülür. Acıklı, ürpertici, macera dolu oluşları ile daha çok "tragedya"ya benzerler.
İslamiyet Sonrası Oyunlar: İslamiyet sonrası görülen sözlü tiyatro eserleri üç ana grupta incelenir.
Bunlar;
- Meddahlık
- Karagöz
- Ortaoyunu
Meddahlık: Oyuncunun tek başına hazırlayıp yürüttüğü temsildir. Sanatçıların Ortaçağda, Anadolu'ya akınlar devrinde beylere ve akıncı yiğitlere destanlar, düzenleyen saz şairlerinden çıkmış olmaları düşünülebilir. "Dede Korkut meddahların en iyisidir" diyebiliriz.
Meddahlarda aranan hünerlerden biri; kız, kadın, koca-karı, çocuk seslerini; konuşma, ağlama, gülme benzerlerini değirmen, araba, çıkrık, satıcı
Taklitçiler: Şive ve Karakter tipleri olmak üzere ikiye ayrılır. Şive tipleri de iki kısımdır; Irk tipleri ve Bölge tipleri.... Oyunun bütün kişileri şehir arasından çıkarılmıştır.
Yazılı Tiyatro Eserleri: Türk edebiyatının ilk yazılı eserleri 19. yüzyıl başlarında görülmeye başlıyor.
Orta oyunu geleneğinden faydalanılarak, Batı yönetiminde Türk komedyasını kurmak amacıyla yazılan ilk önemli eser ise Şinasi'nin bir perdelik Şair Evlenmesi'dir.
III. Selim devrinden beri, bazı Avrupalı tiyatro ve opera takımları Saray'da gösteriler yapmıştır. Daha sonra Devlet Opera ve Tiyatroları kurulmuştur. Bugün ise hemen hemen her ilde resmi ve özel tiyatrolar vardır.
EN SON HABERLER
- 1 Ders: Tarih Konu: Dünya 5’ten büyüktür
- 2 Öğretmen atamalarında geri sayım başladı
- 3 MEB’de dijitalleşme mesaisi
- 4 Gümrü Antlaşması Önemi Ve Tarihi - Gümrü Barış Antlaşması Maddeleri, Kısaca Özeti, Kimler Arasında, Nerede Ve Ne Zaman İmzalandı?
- 5 Betimleme Türleri Ve Çeşitleri - Betimleyici Anlatım Çeşitleri ve Özellikleri Nelerdir?
- 6 1. Dünya Savaşı Nedenleri ve Sonuçları Nelerdir? Birinci Dünya Savaşı Tarihi, Tarafları, Genel ve Özel Sebepleri
- 7 Osmanlı Padişahları İsimleri - Kronolojik Soyağacı Sırası İle Osmanlı Devleti Padişah İsimleri Listesi
- 8 Yaşam Eş Anlamlısı Nedir? Yaşam Kelimesinin Eş Anlamlısı Olan Sözcük ve Cümle İçinde Kullanımı
- 9 Tane Eş Anlamlısı Nedir? Tane Kelimesinin Eş Anlamlısı Olan Sözcük ve Cümle İçinde Kullanımı
- 10 Sınıf Eş Anlamlısı Nedir? Sınıf Kelimesinin Eş Anlamlısı Olan Sözcük ve Cümle İçinde Kullanımı