Gökyüzü Nasıl Yazılır? TDK’ye Göre Gök Yüzü Ayrı Mı Bitişik Mi Yazılır?

Günlük olarak kullandığımız birçok kelimenin yazımı konusunda hatalar yapabiliyoruz. TDK'ya göre Anlam bütünlüğünü koruyarak tek kelime haline gelen bazı sözcükler bitişik yazılırken, bazıları ayrı yazılmalıdır. Bu nedenle de birleşik kelimelerin yazım kuralları farklı olabildiğinden sıkça karıştırılabiliyor. "Gökyüzü" de yazımı konusunda en çok hata yapılan kelimelerden biri. Gökyüzü nasıl yazılır? TDK'ye göre gök yüzü ayrı mı bitişik mi yazılır? gibi soruların en doğru yanıtını öğrenmek için ise Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından belirlenen yazım kurallarına göz atarak doğru kullanım hakkında bilgi sahibi olabiliyoruz...

GÖKYÜZÜ NASIL YAZILIR?

Gökyüzü kelimesi, Türkçeye eski Türkçeden geçmiş bir birleşik kelimedir. "Gök" kelimesi, eski Türkçede "yükseklik, geniş alan" anlamına gelirken, "yüz" kelimesi ise "yüzey" veya "yüzey alanı" anlamında kullanılır. Bu iki kelime bir araya geldiğinde, yer yüzeyinin üstündeki geniş, sonsuz alanı tanımlayan bir anlam taşır. Gökyüzü, bu şekilde doğa ve evrenle ilgili geniş bir kavramı ifade etmek için kullanılmaktadır.

Öte yandan günlük hayatımızda da sıkça kullandığımız bu kelimenin doğru yazımı merak ediliyor. Bu noktada en doğru kaynak olan Türk Dil Kurumu resmi sitesinden detayları sizler için derledik. Buna göre; Belirtisiz isim tamlamaları, sıfat tamlamaları, birleşik fiiller ve ikilemeler gibi dilbilgisel yapılar, yeni bir anlam ifade ettiklerinde birleşik kelimeler oluşturur. "Gökyüzü" kelimesi de böyle bir yapıdır. "Gök" ve "yüz" kelimelerinin bir araya gelmesiyle yeni bir kavram ortaya çıkmış ve birleşik kelime hâline gelmiştir.

TDK'YE GÖRE GÖK YÜZÜ AYRI MI BİTİŞİK Mİ YAZILIR?

Türk Dil Kurumu'na (TDK) resmi sitesinde yer alan bilgilere göre "gökyüzü" kelimesi her zaman bitişik yazılmalıdır. Gökyüzü kelimesinin anlamına baktığımızda ise; yer yüzeyinin üzerinde, atmosferin oluşturduğu geniş ve boş alanı tanımlayan bir kelime olduğunu söyleyebiliriz. Genellikle bulutlar, güneş, ay ve yıldızlar gibi gök cisimlerinin görülebildiği, hava olaylarının yaşandığı yerdir. Anlam bütünlüğü taşıyan ve doğadaki bir kavramı ifade eden birleşik kelimeler genellikle bitişik yazıldığını söyleyebiliriz.

Bu nedenle "gök yüzü" şeklindeki kullanım tamamen hatalıdır. Yazım kurallarına uygun olarak kelimenin doğru kullanımını öğrenmek, dilimizi doğru ve etkili kullanabilmek adına oldukça önemlidir.

Tüm bunları göz önüne alırsak;

Gökyüzü - Doğru kullanım

Gök yüzü - Yanlış kullanım

Yine TDK tarafından belirlenen "Bitişik yazılan birleşik kelimeler" kuralı şöyle ifade edilmektedir; Belirtisiz isim tamlamaları, sıfat tamlamaları, isnat grupları, birleşik fiiller, ikilemeler, kısaltma grupları ve kalıplaşmış çekimli fiiller, yeni bir anlam kazandıklarında birleşik kelime hâline gelir. Bu tür kelimeler, belirli yazım kurallarına bağlı olarak bitişik ya da ayrı şekilde yazılabilir. Kelimelerin birleşik mi yoksa ayrı mı yazılacağını anlamada bazı ipuçları ve kurallar bulunmaktadır. İşte bunlardan bazıları:

Eğer iki kelime bir araya geldiğinde yeni bir anlam oluşturuyorsa, genellikle bitişik yazılır. Örneğin, "gökyüzü" gibi birleşik kelimeler, kendi başlarına ayrı anlam taşıyan kelimelerden farklı bir kavram ifade eder.

Yani genel olarak, anlam kaybı yaşamadan bir araya gelen ve yeni bir kavram oluşturan kelimelerin birleşik yazıldığını söyleyebiliriz. Ancak bazı kelimeler dilin evrimiyle zaman içinde birleşik veya ayrı yazılabilir. Bu yüzden doğru yazımı öğrenmek için dilin resmi kaynaklarına başvurmak önemlidir.

1. Gökyüzü kelimesinin doğru kullanımını içerisinde barındıran örnek cümleler:
2. Gökyüzü, akşam saatlerinde en güzel renklerini sergiler.
3. Gökyüzüne bakarak geleceğini hayal ediyordu, her şeyin mümkün olduğuna inanıyordu.
4. Gökyüzü bulutlarla kaplı, sanki yağmur yağacak gibi.
5. Havanın açılmasıyla birlikte gökyüzü gün boyunca güneşle parladı.
6. Gökyüzü kararmaya başladığında, şehirdeki ışıklar bir bir yanmaya başladı.
7. Dün akşam yürüyüşe çıktım ve gökyüzü yıldızlarla doluydu