Hüseyin Rahmi Gürpınar Kimdir? Hüseyin Rahmi Gürpınar Eserleri, Hayatı ve Temsil Ettiği Akım

Hüseyin rahmi Gürpınar kimdir sorusunun yanıtı için Hüseyin Rahmi Gürpınar hayatına göz atmamız gerekir. Serveti Fünun döneminde eser veren Hüseyin Rahmi Gürpınar romanları ve eserlerini bu topluluğun dışında bir sanat anlayışı ile yazmıştır. Dönemin bağımsızlarından olan Hüseyin Rahmi Gürpınar edebi kişiliği oldukça renklidir. Edebi kişiliğinin bu özelliğine ve özgünlüğüne baktığımızda Hüseyin Rahmi Gürpınar hangi akım ve toplulukta eser vermiş öğrenebiliriz.

Hüseyin Rahmi Gürpınar Kimdir?

18 Ağustos 1864'te İstanbul'da doğan yazar, roman ve öykü yazmanın yanında gazeteci ve siyaset adamıdır. Padişah yaveri Mehmet Sait Paşa'nın oğludur. 3 yaşındayken annesinin ölümü üzerine Girit'e babasının yanına gitti. Babası tekrar evlendikten sonra babaannesinin İstanbul'daki konağına döndü. Yakub Ağa Mektebi, Mahmudiye Rüşdiyesi ve İdadisinde öğrenim gördü. Daha sonra 1878'de Mekteb-i Mülkiye'ye girmiş ancak 1880'de hastalık nedeniyle ikinci sınıftayken okulu yarım bırakmıştır. Oradan sonra kısa bir süre Adliye Nezareti Ceza Kalem'inde memur, Ticaret Mahkemesi'nde Azâ Mülazımı olarak çalıştı

1887'de yayın hayatına Ahmet Mithat efendinin Tercüman-ı Hakikat gazetesinde yazarak girer. Dönemin batı özentiliğine karşı bunda gülünç duruma düşen insanları eleştirdiği ilk romanı "Şık" burada yayımlanır. Pek çok Fransız yazardan çeviriler yapmıştır. Daha sonra Takdim gazetesinde yazmaya başlar. Burada "Mürebbiye" "Metres", "Tesadüf" ve "Nimetşinas" romanları tefrika edildi. Romanlarının yasaklanması üzerine bir süre yazarlığı bıraktı. İkinci Meşrutiyet Dönemi'nde Ahmet Rasim ile 37 sayı devam eden "Boşboğaz ve Güllabi" isimli mizah dergisini çıkarmışlardır. 1936-43 yıllarında milletvekilliği yapmıştır. Heybeliada'dan milletvekilliği hariç çıkmayan yazar burada 8 Mart 1944'te yaşamını yitirmiştir.

Hüseyin Rahmi Gürpınar Sanat Anlayışı ve Edebi Kişiliği

Eserlerinde toplumsal ve ekonomik adaletsizlikleri, eşitsizlikleri, kadın-erkek ilişkilerini, din sorunlarını konu edinmiştir. Zeki ve kurnaz insanların, saf ve cahilleri kandırarak işlerini yürüttükleri çağda yazar, bu kötü düzenden kurtulmak için bilim ve akılı savunmuştur. İstanbul dışına çıkmayan yazar şehrin dar sokaklarını, ahşap evlerin, konaklarını, yalılarını ve çarşılarını işlemiştir. Hemen her yazısında dönemin İstanbul'unu işlemiş ve her kesimden insanı eserlerine konu edinmiştir. Natüralist roman tekniği ve akımına bağlı yazar eserlerinde züppeler, fahişeler, hanımefendiler, mahalle kadınları, paşalar, memurlar, beslemeler, imamlar, esnaf vb. gibi pek çok çeşitli insanı eserlerine bütün çıplaklığı ile yansıtır.

Çevre betimlemelerini önemsemez. Daha çok karakter üzerinde çalışma yapar. Her karakteri kendi şivesi ile konuşturur. Emile Zola'nın deneysel roman tekniğini benimsediği için eserlerinde böyle yollara başvurmuştur. Serveti Fünun dönemi yazarı olan ancak bu edebiyat anlayışında eser vermeyen yazar, dönemin en üretken kalemiydi. "Sokağı edebiyata taşıyan adam" olarak bilinen Hüseyin Rahmi, edebiyatımızda Ahmet Mithat Efendi'den sonra en çok eser üreten yazardır. Hayatının son otuz yılını Heybeliada'daki köşkünde yazarak geçirmiştir.

Hüseyin Rahmi Gürpınar Eserleri

Döneminin en üretken yazarlarından olan Hüseyin Rahmi pek çok türde eser vermiştir. Edebiyatımızda Ahmet Mithat Efendi'den sonra en çok eser üreten yazardır. Hüseyin Rahmi'nin eserlerinden bazıları şunlardır:

Roman:

• Şık (1889)

• İffet (1896)
• Mutallâka (1898)
• Mürebbiye (1899)
• Bir Muadele-i Sevda (1899)
• Metres (1900)
• Tesadüf (1900)
• Şıpsevdi (1911)
• Nimetşinas (1911)
• Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç (1912)
• Gulyabani (1913)
• Cadı (1912)
• Sevda Peşinde (1912)
• Hayattan Sayfalar (1919)
• Hakka Sığındık (1919)
• Toraman (1919)
• Son Arzu (1922)
• Tebessüm-i Elem (1923)
• Cehennemlik (1924)
• Efsuncu Baba (1924)
• Meyhanede Hanımlar (1924)
• Ben Deli miyim (1925)

Öykü:

• Kadınlar Vaizi (1920)
• Namusla Açlık Meselesi (1933)
• Katil Bûse (1933)
• İki Hödüğün Seyahati (1934)
• Tünelden İlk Çıkış (1934)
• Gönül Ticareti (1939)
• Melek Sanmıştım Şeytanı (1943)
• Eti Senin Kemiği Benim (1963)

Oyun:

• Hazan Bülbülü (1916)
• Kadın Erkekleşince (1933)
• Tokuşan Kafalar (1973)
• İki Damla Yaş (1973)
• Gülbahar Hanım

Tartışma:

• Cadı Çarpıyor (1913)
• Şekavet-i Edebiye Tartışmaları (1913)
• Sanat ve Edebiyat