Hz. Ömer döneminde teşkilatlanma çalışmaları nelerdir? Hz. Ömer döneminde yapılan teşkilatlanma çalışmaları

Hz. Ömer, Müslüman olduktan sonra Hz. Muhammed ile sıkı bağlar kurmuştur. İslam Devleti'nde güçlü ve sözü geçen birisi olan Hz. Ömer, bu sayede Müslümanlığın yayılma hızını etkilemiştir. İlk halife olan Hz. Ebubekir'in yardımcısı olan Hz. Ömer, Hz. Ebubekir'in ölümünden sonra ikinci halife olmuştur. İkinci halife olan Hz. Ömer İslam Devleti için pek çok yenilik gerçekleştirmiştir.

HZ. ÖMER KİMDİR?

Hz. Ömer, Hz. Muhammed'den yaşça küçük olan sahabelerden birisi olarak bilinmektedir. Çocukluğunda çiftçilik yaparak babasına yardım etmeye çalışan Hz. Ömer yetişkinlikte ticaret işleri ile ilgilenmiştir. Hz. Ömer kabileler arasında sözü dinlenen bir kişi olmasının yanında şehir eşrafından birisi olması ile de anılmaktadır.

Müslüman oluşundan önce Müslümanlara zorbalık eden kişilerden birisi olan Hz. Ömer, Müslüman olduktan sonra Müslümanlara çok büyük bir güç getirmiştir. Nüfuzlu ve sözü dinlenen bir kişi olan Hz. Ömer, Müslüman olduktan sonra bu gücü İslamiyet lehine kullanmıştır. Hz. Ömer'in Müslüman olmadan önce bile akşamları İslam dini peygamberi olan Hz. Muhammed'in Kuran okuyuşunu gizlice dinlediğine dair söylentiler de bulunmaktadır. Zaman içinde Müslüman olan Hz. Ömer, Müslüman olduğu ilk gün Kâbe'de halka açık bir şekilde namaz kılarak Müslüman olduğunun duyulmasını sağlamıştır.

Hz. Ömer Müslüman oluşundan sonra Hz. Muhammed'in her daim yanında durmuştur. Müslüman olmayan ve kafir diye anılan kişiler ile mücadele etmiş ve onların zorbalıklarına katlanmıştır. Hz. Muhammed'in alacağı kararlarda söz sahibi olduğu gibi yapılan savaşlarda da Hz. Muhammed'in yanında savaşmıştır.

Hz. Ömer'in çocuklarından olan Hafsa'yı Hz. Muhammed ile evlendiren Hz. Ömer, hem Hz. Muhammed'in kayınbabası olmuş hem de onun ölümünden sonra Hz. Ebubekir'in yardımcısı olmuştur. Hz. Muhammed'in ölümünden sonra halifelerin yönetimi aldığı İslam Devleti'ne ilk halife Hz. Ebubekir'in ardından halife olmuştur.

HZ. ÖMER DÖNEMİNDE YAPILAN TEŞKİLATLANMA ÇALIŞMALARI

Hz. Ebubekir'in ölümü ardından ikinci halife olarak görevine başlayan Hz. Ömer pek çok toprağın İslam Devleti'nin hükümdarlığı altına girmesinde rol almıştır. İslam orduları tarafından fethedilen bu yerlerde de İslamiyet dini kısa sürede yayıldı ve pek çok kişi Müslüman oldu.

Hz. Ömer döneminde ele geçirilen İran topraklarında Müslümanlar için şehirler kuruldu ve Hz. Ömer Müslümanlardan İran'ın bazı geleneklerini öğrenip benimsemelerini istedi. Fethedilen topraklarda yaşayan verimli toprak sahiplerinin toprakları kendilerinde kaldı, bu sahiplerden sadece vergi alındı. Bu topraklardan elde edilen vergiler Müslüman halk için kullanıldığından Hz. Ömer Müslüman halka vergi alınan toprakları satın almalarını yasakladı.

Hz. Ömer halifelik yaptığı dönemde İslam toprakları adına pek çok ilki gerçekleştirdi. Bu döneme bazı kaynaklarda İslam Devleti'nin teşkilatlandığı dönem adı verilmektedir. Hz. Ömer döneminde yapılan teşkilatlanma çalışmaları şunlardır:

• Ülke toprakları genişlediği için yönetimi kolaylaştırmak adına günümüzdeki şehirlere benzeyen yönetim birimlerine ayrılmış ve bu birimlere valiler atanmıştır.
• İslam Devleti'nde ilk defa düzenli bir ordu oluşturulmuş, bu ordular için ordugâh şehirler kurulmuştur.
• İkta sistemi adı verilen askeri sistemin temelleri atılmıştır. Bu sayede var olan topraklar çok daha verimli bir şekilde kullanılabilmiştir.
• Yeni kurulan Basra, Kûfe gibi şehirlere Müslüman aileler yerleştirilerek yeni toprakların Müslümanlaşması için adımlar atılmıştır.
• Halktan toplanan vergilerin kontrollerinin daha sistemli olması için genel bir hazine oluşturulmuş ve hazineye Beytü'l-mâl adı verilmiştir.
• Orduların durumunun kontrol edilebilmesi ve bu durumlardan kısa sürede haberdar olunabilmesi adına posta evleri inşa edilmiştir.