İyon Dipol Etkileşimi Nedir? İyon Dipol Etkileşimi Kimler Arasında Olur, Nasıl Anlaşılır ve Örnekleri Neler?

Moleküller arası kuvvetlerden biri olan iyon dipol etkileşimi nedir diye merak edenler olabilir. İyon dipol kimler arasında olur diyenlerin, bunun kalıcı dipol molekülleri ve pozitif ile negatif yüklü iyonlar arasında gerçekleştiğini öğrenmesi gerekir. İyon dipol etkileşimi nasıl anlaşılır diye soranlar için bu etkileşim, iyon ile polar moleküller arasında meydana gelir. İyon dipol etkileşimin örnekleri neler? Nasıl anlaşılır?

İyon Dipol Etkileşimi Nedir?

Moleküller arasındaki etkileşimler, aslında moleküllerin birbirlerine uygulamış oldukları kuvvetlerdir. Bu etkileşimler, çekim merkezlerini ve itmeleri kapsar. Moleküller arası kuvvetler, başta kristaller olmak üzere bazı bileşiklerin oluşumuna zemin hazırlar. En sık görülen çekici moleküller arası kuvvetler arasında hidrojen bağı, iyonik bağ, iyon kaynaklı dipol etkileşimleri, iyon-kalıcı dipol etkileşimleri ve Van der Waals kuvvetleri yer alır.

İyon dipol etkileşimi ise kalıcı dipol polar moleküllerinin, pozitif yüklü veya tam tersine negatif yüklü iyonlar ile oluşturduğu bağlardır. Polar ve iyon molekülleri yan yana geldiğinde, her ikisinin de yüklü kutupları arasında bir kuvvet (etkileşim) meydana gelir. Bu, iyon dipol etkileşimidir. Buradaki tüm katyonlar, kalıcı dipol olan polar molekülünün negatif yüklü kutbu ile kuvvet oluştururken, negatif yüklü anyonlar ise pozitif kutup ile etkileşim içine girer.

İyonlar, elektron ile proton sayısı denk olmayan atomlardır. Kendi içinde, katyon (pozitif yüklü) ve anyon (negatif yüklü) olmak üzere ikiye ayrılır.

Polar molekül (HCI, NH3 vb.) ise molekül yüklerinin eşit bir şekilde dağılmadığı, asimetrik olduğu ve sıfırdan daha büyük net kuvvetin bulunduğu moleküllerdir.

İyon Dipol Etkileşime Örnekler

KCl ile NaCl iyonik bileşenlerdir ve bunların molekülleri iyonik kristallerden meydana gelir. İyon dipol etkileşimi, bu tip bileşiklerin kullanıldığı çözeltilerde görülür. Buna örnek vermek gerekirse,

Su ile etkileşime giren Na+ Cl- iyonları, suyun kalıcı dipol molekülleri olan H2O ile bir araya gelerek iyon dipol bağ oluşturur. Buna ek olarak, aşağıda birtakım polar moleküller ile iyonlar arasında meydana gelen iyon dipol bağ örnekleri verilmiştir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

KCl - Nh3

LiBr - C2H5OH

MgS - BH3

BeO - H2SO4

Cal2 - H2S

AIN - HBr

Zn3P2 - H2O