Madde Döngüleri Konu Anlatımı - Madde Döngüsü Nedir, Nasıl Oluşur ve Örnekleri Nelerdir?

Madde döngüsü nedir, doğada maddelerin bitmemesi ve maddelerin tekrar aynı şekilde oluşması için gerekli olan dönüşüme madde döngüleri demektir. Madde döngüleri konu anlatımı da kaç tane madde döngüsü vardır ve bu madde döngüleri nelerdir konularını aydınlatmaktadır. Bu konu kapsamında madde döngüleri hangi maddeler arasındadır diye bakacak olursak doğada en çok ihtiyacımız olan oksijen döngüsü, su döngüsü, karbon döngüsü ve azot döngüsü örnek verilir.

Madde döngüsü nedir?

Doğa birbirleri ile ilişkili olan canlı ve cansız varlıklardan oluşmuştur. Doğa bu varlıklar arasındaki madde ve enerji alışverişi ve dolaşımı sayesinde kendisini yeniler ve besler. Doğanın enerjisini güneş sağlar, ancak hayatın devamı için gerekli olan su ve diğer kimyasal maddeler dünyamızda yer alır. Doğada madde varlığı sınırlıdır, alınan maddeler yerine konmadığı takdirde tükenmeye mahkûmdur. Hayatın devamı için gerekli olan maddelerin doğa içinde canlılar ve cansız çevreleri arasındaki dolaşımına Madde Döngüleri denir. Madde Döngüleri güneş enerjisi sayesinde gerçekleşir.

Madde Döngüsü Çeşitleri Nelerdir?

Madde Döngüleri çeşitleri farklı aşamalarla gerçekleşir. Madde Döngülerinin 4 önemli çeşidi vardır. Bu Madde Döngüleri çeşitleri:

• Su döngüsü

• Oksijen döngüsü

• Karbon döngüsü

• Azot döngüsü

Madde Döngüsü Örnekleri Nelerdir?

Doğa kaybolan maddelerine yerine yenisini oyabilmek için ve canlıların yaşamının devamı için sürekli döngü halindedir. Bunun yanında madde döngüsü örnekleri doğadaki çeşitleriyle sınırlıdır. Bunlar:

Su döngüsü, Su döngüsü 3 evre halinde gerçekleşir. Bu evreler buharlaşma, yoğunlaşma ve yağıştır. Su, doğal kuvvetler ve hava hareketleriyle atmosfer ile yeryüzündeki karalar ve sular arasında sistemli bir şekilde hareket etmektedir. Güneş enerjisinin ısıtmasıyla, çeşitli kaynaklardan atmosfere çıkan su buharı; yağmur, kar, dolu gibi yağış biçimleriyle yeniden yeryüzüne döner. Bu suyun bir miktarı yer altı sularına karışırken, daha büyük bir kısmı, göl ve deniz gibi kaynaklarda birikir. Cansız varlıkların döngüde önemli yeri olduğu gibi canlı varlıklarında büyük rolü vardır.

Oksijen döngüsü, Canlıların aldıkları besinleri enerjiye dönüştürebilmeleri için oksijen gereklidir. Atmosferde % 21 civarında oksijen bulunur. Çok reaktif bir gaz olduğu için çeşitli elementlerle birleşir. Atmosfere en önemli oksijen kaynağı yeşil bitki ve alglerin fotosentez sonucunda kullandığı CO2 yerine oksijen vererek oksijen döngüsü gerçekleştirmelerdir. Dünyadaki oksijenin % 90'lık kısmını algler sağlar.

Karbon Döngüsü, Karbon atomlarının fiziksel, jeolojik, kimyasal ve diğer süreçler sonucunda atmosfer, okyanuslar, yeryüzü vb. arasındaki dolaşımıdır. Karbon atomları canlı dokularını meydana getirdikleri için tüm yaşamın temel taşıdır. Karbonun çoğu karbondioksit şeklinde atmosferde bulunur. Karbondioksitten çıkan karbonla fotosentez sayesinde oksijen ve organik maddeler üretilir.

Azot Döngüsü, azotun asıl kaynağı atmosferdir. Atmosfer %78 oranında azot molekülü içerir. Bazı mikroorganizmalar hariç canlılar azot gazını direkt kullanamazlar. Atmosferde yıldırım ve volkanik faaliyetler sırasında ortaya çıkan elektrik deşarjları gibi atmosferik olaylar sonucunda azot oksijen ile birleşerek nitratlara dönüşür. Bu nitratlar yağışlarla yere inerek toprağa karışır. Bitkiler tarafından alınır duruma getirilir. Hayvanlar azot ihtiyaçlarını beslenme yoluyla diğer bitki ve hayvanlardan karşılarlar. Ayrıca azot topraktaki verimi oldukça etkiler.