Mali açık nasıl ölçülür?

Bu nedenle kamu seçiminin net kaynak kullanımının, yani mali açığın, doğru olarak ölçülmesi makro-ekonomik yönetim için önemli bir ön koşudur. Ancak, mali açığın kesin ve kusursuz olarak ölçümü diye bir şey yoktur.

Bilakis, her bir avantaj ve dezavantajlara sahip farklı ölçüm yöntemleri vardır. Bazen bu ölçüm yöntemlerinin her biri, çok spesifik etkinlikleri birbirinden ayırarak önemli bir işlevi yerine getirmektedir.

Bu nedenle, ülkeler arasında anlamlı karşılaştırmalar yapabilmek veya maliye politikasıyla ilgili faydalı genel sonuçlar elde etmek için, bütün alternatif mali açık ölçüm yöntemleri açıklamakta ve her bir yöntemin en uygun bir şekilde ne zaman kullanabileceğinin mukayesesini yapmaya çalışmaktadır.

Mali açık üç ölçü kullanılarak değerlendirilebilir:(1) kamu kesimi kapsamı içinde ölçülen açığın çeşidi;(2) kamu kesiminin kapsamı veya büyüklüğü ile kompozisyonu; ve (3) uygun zamanı ufku. Mali açığın standart tanımı, geleneksel açık olarak ifade edilmektedir. Geleneksel açık, borçlardaki değişmeler dahil edilmeksizin toplam giderlerle gelirler arasındaki farkı ölçer. Geleneksel açık net nakit bazında ölçüldüğünde, 'kamu kesimi net borçlanma gereği'ne karşılık gelir.

Kamu kesimi net borçlanma gereği, genel olarak, denk bütçelerin gerekliliğini vurgulayan kanunlardaki açık ölçüm yönetiminden daha kısıtlayıcıdır ve olağan kamu geliri olarak devlet tahvillerinin satışını içine alarak tipik bir biçimde bütçeyi dengelemektedir (örneğin, kamu harcama ve gelirlerinin sunuluş şekli, açığı belirleyen kalemleri açığı belirleyen kalemleri açığı finanse eden kalemlerden ayırt etmektedir). 365 gün boyunca nakdi ödemenin yapıldığı kamu harcamaları ile fiili olarak elde edilen nakdi kamu gelirlerine dayanan tam nakit açığı bileşiminden daha az sıklıkla kullanılır.

Örneğin, vadesi gelen faiz ödemeleri genellikle gider sayılır; buna karşın kamu gelirleri ise tahsil edildiğinde değerlendirilir. Tam tahakkuk açığı, kamu kesimi muamelelerinin bilfiil vuku bulup bulmadığını dikkate almaksızın mali yıl içinde devletin kullanması gereken gerçek net kaynakları elde etmeye çalışır (örneğin, kamu kesimi taahhütleri). Tamamen bir tahakkuk açığı kalemi olan sabit sermaye amortismanı uygulaması, nakit açığı ile tahakkuk açığı ile en önemli ayrımdır. Nakit açığı ile * Mario I. Blejer and Andrienne Cheasty, 'How to Measure the Fiscal Deficit', Finance & Development, September 1992, Vol:29, No:3, pp.40-42. ** Araştırma Görevlisi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF, Maliye Bölümü, İzmir. 2 tahakkuk açığı arasındaki fark, normal muhasebe dönemini aşan nakdi ödemelerdeki gecikmeleri de içermektedir.