Materyalizm nedir?

Felsefede iki ana cizgi var, materyalizm ve idealizm. Somut ve maddi olani, soyut ve manevi olandan daha öne koyan, daha öncelikli gören ve soyut ve manevi olanin somut ve maddi olandan ciktigini soyleyen dusunce bicimlerine materyalist adi verilir. Idealist ise bunun tersi anlasilacagi uzere (Yani soyut olani somut olandan daha oncelikli goren ve maddi ve somut olanin, manevi ve soyut olandan ciktigini soyleyen dusunce bicimi). Kolayca anlasilacagi gibi teist fikirler idealist cizgide kaliyor ve cogu ateist de genellikle materyalisttir. (Fakat bu bir kural degil ve idealist ateistler de var).

Materyalizm ve idealizm arasindaki birbaska onemli fark, materyalizm dis dunyanin gercek olduguna ve arastirma sonucu anlasilabilecegine inanir. Idealizm ise, akimdan akima degismesine ragmen pek cok durumda bu iki noktanin en az birine karsi cikar. (Yani ya dis dunyanin gercek olmadigini, ya da istesek de tam olarak anlasilamayacagini soyler. Ya da ikisini birden). Materyalizmin diyalektik materyalizm adi verilen biciminin ozelligi ise Hegelin felsefesinde yer alan diyalektik kavramini alip, materyalist dunya gorusunun icine sokarak dis dunyayi bu cercevede aciklamaya calismasidir.

Tarih boyunca felsefede bu iki cizgi (materyalizm ve idealizm) carpismis birbiriyle. Fakat bilimsel ve teknolojik gelismeler ve bilim cagi, materyalist dusuncenin hakim oldugu donemde buyuk sicrama gostermis yakin tarihe bakildiginda. (18. yuzyil ve sonrasinda bilim dunyasinda materyalist bir dunya gorusu hakimdir genel olarak). Bu bir materyalist olarak sasilacak birsey degil benim icin ama uzucu olan materyalist dusuncenin ne oldugunun ve tam olarak ne anlama geldiginin toplumda bircok kisi tarafindan fazla anlasilamamasi.

Ornegin felsefi terimlere yabanci pek cok kisi icin materyalist sozcugu, maddeye, paraya, pula, sohrete ve haz almaya cok duskun olan kisi demek. Idealist ise bu kisiler icin amaclarina ve ideallerine bagli, yuce amaclar ve sebepler icin yasayan, gunluk zevkler icin bunlardan odun vermeyen kisi demek. Bu iki kelimenin gunluk kullanimda bu tur anlamlari oldugu da gercek tabi ama herkes bilmelidir ki felsefi terim olarak kullanildiginda bu kelimeler baska anlam ifade etmektedir. Materyalist dusunce tarzi tarih boyunca cesitli felsefi akimlar tarafindan saldiriya ugramis. Eski yunandaki sofistlerden tutun, solipsistlere, daha sonra skeptiklerden tutun oznel idealistlere kadar pek cok fikir akimi su ya da bu sekilde materyalist dunya gorusunu reddetmis. Kullanilan argumanlar da donemden doneme, felsefi akimdan akima degisiyor. Fakat cogu benzer temalardan yola cikiyor.