Mazmun Nedir? Divan Edebiyatında Mazmun Ne Demek, En Meşhur Örnekleri ve Özellikleri Neler?

Edebiyatta kurgusal eserlerde ve şiirlerde kullanılan mazmun sözcüğünün ne demek olduğu çok sık araştırılmıştır. Divan edebiyatında çok fazla örneklerini görebileceğimiz bu yapı, Arapça kökenli "zımn" kökünden türetilmiştir. Bu isim Türkçeye de uyarlanarak gelmiştir. Divan edebiyatının yanı sıra günümüzde de şairlerin kullandığı bu sözcük şiir anlamına da gelir. Günlük dilde bu sözcük çok fazla duyulmasa da edebiyat ile ilgilenen kişiler tarafından özellikle araştırılmıştır. Divan şiirinde de en çok kullanılan mazmunlar nelerdir sorusu da çoğu zaman araştırılmıştır. Peki mazmun ne demek, divan edebiyatındaki örnekleri ve özellikleri neler? Bu sorulara dair merak edilenler mazmun nedir soru başlığı altında sizlerle.

Mazmun Nedir?

Mazmun sözcüğünün anlamını bilmeyen kişiler TDK'de bu kelimenin anlamının ne olduğunu da araştırmıştır. Kelime anlamı "anlam, kavram" olarak bilinen mazmun, edebiyatta bazı düşüncelerin ifadesinde kullanılan klişeleşmiş söz ve anlatımlara denir. Bu sözcük özellikle kurgusal eserlerde ve şiirlerde kullanılan nükteli ve sanatlı sözdür. Divan edebiyatında gazel, kaside ve şarkı türündeki şiirlerde mazmun görülmüştür.

Edebiyatta Mazmun Ne Demek?

Edebiyatta mazmun ne demek sorusuna, "bir şeyin özelliklerini çağrıştıracak kelime grupları içinde gizlemek" tanımlamasını yapabiliriz. Divan şairleri tarafından kullanılan bu kavram mecazlardan farklıdır. Bunun en büyük farkı ise mazmunların kalıplaşmış ifadeler olmasıdır. Günümüz Türk şiirlerinde de mazmuna yer verildiği az da olsa görülmüştür. Bir şiir ya da öyküde kullanılan mazmunlar, o edebi eserin ana fikrini de oluşturur.

Divan Edebiyatında Mazmun Örnekleri

Divan edebiyatında çeşitli kavramları açıklamak için kalıplaşmış sözlere yer verilir. Bu kalıplaşmış sözlere de mazmun denilmiştir. Divan edebiyatındaki mazmun örnekleri çeşitlilik göstermiştir. Divan şairlerinin kullandığı bu mazmun ifadelerden birisi de sevgilinin ağzı için "âb-ı hayat, gül, gonca, şarâp ve la'l" gibi mazmunlar kullanılmıştır. Bu ifadelerin yanı sıra divan şiirinde en çok kullanılan mazmunlar nelerdir sorusuna şu örnekleri verebiliriz; göz için badem, kaş için keman, kirpik için ok, saç için gece ve diş için inci gibi kullanılan benzetmeler mazmuna örnektir.