Mizahi Anlatım Nedir? Mizahi Anlatım Açıklamalı Örnekleri, Çeşitleri Ve Özellikleri

Mizahi anlatım, dilin sadece bir araç olarak kullanılmasından ötürü okunması kolay bir anlatım türüdür. Mizahi anlatım türünde yazılmış bir eseri okurken okuyucu çok fazla zorlanmayacak, anlatılmak isteneni kolayca kavrayabilecektir. Fakat bu her eser için geçerli değildir, bazı eserlerde yazar anlatmak istediği meseleyi karmaşık bir hale getirerek okuyucusunun zihnini zorlamak isteyebilir, verdiği mizah sosunun yanında onu okuyan kişiyi hayat hakkında güçlü bir düşünme eylemine sokabilir.

Mizahi Anlatım Nedir?

Okuyucuyu güldüren, güldürürken de bununla yetinmeyip bir de düşünmesini, olaylar üzerine kendince yorumlarda bulunması ve anlatılanı analiz edebilmesini isteyen özel bir alandır mizahi anlatım. Genellikle toplumsal meseleler üzerine yazılarak bazı şeylere dikkat çekmek isteyen mizahi anlatımda elbette ki her içerik toplumsal olacak diye bir koşul yoktur, fakat genelde bu tarz içeriklerde mizahi anlatım kullanılmaktadır.

Mizahi anlatım kendini geleneksel tiyatro türlerinde de gösterir. Karagöz, meddah, köy seyirlik oyunu ve orta oyunu" gibi oldukça geleneksel değerlerimiz olan bu tarz etkinliklerde mizahi anlatım türüne başvurulurdu. İlkokuldan itibaren çoğu kişinin bildiği fıkralar ile birçoğumuzun severek okuduğu karikatürler de mizahi anlatım çatısı altındadır.

Taşlama ve hiciv şeklindeki şiirler de tarih içerisinde dikkatleri çekmiş olan ve mizahi anlatımın çok yoğun şekilde kullanıldığı şiir türleridir.

Mizahi Anlatım Örnekleri

Mizahi anlatımı daha iyi anlayabilmek için bunları örneklerle pekiştirmek iyi olacaktır. Aşağıda iki adet mizahi anlatım ile yazılmış örnek yer almaktadır.

• AL HAKKINI GİT

Nasrettin Hoca'nın, Akşehir'de kadılık yaptığı günler...

Yoksul bir adam, eline geçirdiği bir parçacık ekmeği ile birlikte bir aşçı dükkânının önüne gitmiş, orada fıkır fıkır kaynamakta olan bir et çömleğinin başına geçmiş. Ve sonra ekmeği, çömlekten çıkan buhara tutarak yemeye başlamış. Bunu gören aşçı dükkânının sahibi:

"Ver bakalım tirit parasını." demiş. Adamın yakasına sarılmış.

Yoksul adam:

"Yahu!" demiş dükkân sahibine. "Ben senin ne etinden aldım ne de etin suyundan, insaf et!"

Dükkân sahibi, yoksul adamı yakaladığı gibi Nasrettin Hoca'nın önüne getirmiş.

Olayı anlattıktan sonra:

"Bu adamdan şikâyetçiyim, paramı isterim Kadı Efendi." demiş.

Nasrettin Hoca, bir de yoksul adamı dinlemiş. Sonra cebinden birkaç akçe çıkarıp avucunda sallamaya başlamış. Sonra da dükkân sahibine:

"Bu sesi duydun mu?" diye sormuş.

Dükkân sahibi:

"Duydum, Kadı Efendi." demiş.

Nasrettin Hoca:

Bu ses, senin hakkın olan sestir. Al hakkını ve durma git.

• TAŞLAMA

Ormanda büyüyen adam azgını

Çarşıda pazarda insan beğenmez

Medrese kaçkını softa bozgunu

Selâm vermek için kesan beğenmez

Âleme ta'n eder yanına varsan

Seni yanıltır bir mesele sorsan

Bir cim çıkmaz eğer karnını yarsan

Camiye gelir de erkân beğenmez

Bir çubuğu vardır gayet küçücek

Zu'm-ı fâsidince keyf getirecek

Kırık çanağı yok ayran içecek

Kahvede fağfuri fincan beğenmez

İş gelmez elinden gitmez bir kare

Aslında neslinde giymemiş hare

Sandığı gömleksiz duran mekkâre

Bedestene gelir kaftan beğenmez

Elin kapısında karavaş olan

Burunu sümüklü gözü yaş olan

Bayramdan bayrama bir tıraş olan

Berbere gelir de dükkân beğenme

Dağlarda kırlarda gezen bir yörük

Kimi tımar sıpah kimisi bölük

Bir elife dili dönmeyen hödük

Şehr-istana gelir ezan beğenmez

Yaz olunca yayla yayla göçenler

Topuz korkusundan şehre kaçanla

Meşe yaprağım kıyıp içenler

Rumeli Yenicesi duhan beğenmez

Kazak Abdal söyle bu türlü sözü

Yoğurt ayran ile hallolmuş özü

Köyden şehre inse bir köylü kızı

İnci yakut ister mercan beğenmez. ( Kazak Abdal )

Mizahi Anlatım Biçimi Özellikleri

• Mizahi anlatımda hareket, konuşma, taklit ve ses çok önemlidir.
• Okuyucuyu güldürürken aynı zamanda düşündürmek asıl amaçtır.
• Durumlar, hareketler, kelime grupları ve karşılaştırmalar mizahi öğeleri birleştirirken kullanılır.
• Mizahı anlatımın kullanıldığı yerlere genelde romanlar, hikayeler, denemeler, tiyatrolar ve şiirlerdir.
• Mizahi anlatım, yazarın okuyucuda oluşturmak istediği etkiye göre ayarlanır.
• Dil, bir olayı anlatmak için araçtır. Pek fazla süslü değildir, yalın, açık ve kolayca anlaşılabilirdir.
• Mizahi öğelerde açıkça bir gerçekten sapma mevcuttur.

Cümlede ve Paragrafta Mizahi Anlatım Ne Demek?

Anlatım biçimleri liselerde okutulan ve sınavlarda öğrencilerin karşısına çıkan en önemli konulardan bir tanesidir. Bu nedenle anlatım türlerini öğrenmek ve içselleştirmek genç yaştaki bireyler için oldukça önemlidir. Üstelik üniversiteye giriş sınavlarında da çıkacak olması bu konuya olan önemi arttırmaktadır.

Cümlede ve paragrafta mizahi anlatım, mizahi anlatım biçiminin bir cümle veya bir paragraf olarak öğrencilerin karşısına çıkartılmasıdır. Öğrenciden beklenen, şıklarda verilen anlatım türleri arasından, verilen metnin (cümle veya paragraf) hangi anlatım türünde yazıldığını tespit etmesidir. Bu nedenle mizahi anlatımın yanında diğer anlatım biçimlerini de öğrenmekte büyük fayda vardır.