Oksidatif Fosforilasyon Nedir? Oksidatif Fosforilasyon Kim Yapar, Kimler Yapamaz?

Canlılarda, ATP sentezini oluşturan yollardan biri olduğunu bilmeyenler için oksidatif fosforilasyon nedir merak uyandırıcıdır. Oksidatif fosforilasyon ne demek öğrenmek için oksijenli ve oksijensiz solunum iyi anlaşılmalıdır. Her canlıda var mı diye araştıranlar, oksidatif fosforilasyon kim yapar ve kimler yapamaz sorularına cevap bulmalıdır. Fotosentezde oksidatif fosforilasyon var mı? Bitkilerde oksidatif fosforilasyon var mı? İşte ayrıntılar…

Oksidatif Fosforilasyon Nedir?

Tüm canlılarda üretilen ve enerji meydana getirmek için tüketilen ATP sentezi veya diğer adıyla adenozin trifosfat, hücreler arasında enerji alışverişi sağlayan bir moleküldür. ATP, hücrenin temel enerji birimidir ve oluşumu için sırasıyla bazı olayların gerçekleşmesi gerekir. ATP sentezinin meydana gelmesi, fosforilasyon, hücresel solunum ve fermantasyon sonucunda olur. Fotofosforilasyon, bir ışık kaynağının enerji olarak kullanılması ve bir grup fosfatın bir moleküle eklenmesi olayıdır. Buna fotosentez de denilebilir ve bitkilerde rastlanır. Oksidatif fosforilasyon ise bitkiler de dahil olmak üzere oksijenli ve oksijensiz solunum yapan her canlıda görülür.

Glikoliz ve Krebs döngüsü sonucunda birtakım bileşikler meydana gelir. Bu bileşiklerde bulunan hidrojen atomları, ökaryot hücrelerde mitokondriden geçer. Prokaryot hücrelerde ise ETS'den (elektron taşıma sistemi) geçer ve oksijenle birleşir. Bunun sonucunda su oluşur, ancak geride kalan bazı bileşikler ATP sentezi için kullanılır. Bu olaya, oksidatif fosforilasyon adı verilir.

Fosforilasyon Çeşitleri Neler?

Genel olarak fosforilasyon, organik moleküllere fosfat grubunun eklenmesidir. Bunun sonucunda ATP sentezi meydana gelir. Hücreler için önemli bir enerji kaynağıdır ve her canlıda farklı reaksiyonlar sonucu üretilir. Fosforilasyon kendi içinde dört gruba ayrılır. Bunlar:

Oksidatif fosforilasyon: Oksijenli ve oksijensiz solunum yapan canlılarda rastlanır.

Fotofosforilasyon: Fotosentez yapan canlılarda görülür.

Substrat düzeyinde fosforilasyon: Hücresel solunum esnasında oluşur ve her canlı tarafından yapılır.

Kemofosforilasyon: Enerji üretimi için ışık kaynağına ihtiyaç duymayan canlılarda meydana gelir.