Osiloskop Ne Ölçer? Osiloskop Kullanım Amaçları Nedir, Ne İşe Yarar?

Elektrik alanında, akım, gerilim ve şiddet değerlerinin ölçümlerini yapan birçok alet vardır. Ancak osiloskoplar da elektrik alanında birçok değeri ölçmeye yarayan en önemli aletlerden biridir. Osioskoplar, elektrik geriliminde zamana bağlı olarak gerçekleşen değişimleri görme imkânı sağlayan ölçüm cihazlarıdır. Bu nedenle osiloskoplar, teknik servis ve laboratuvarlarda yoğun olarak kullanılır. Osiloskoplarla yapılabilen başlıca işlemler arasında şunlar sayılabilir:

• AC (alternatif akım) ve DC (doğru akım) gerilim ölçümleri
• AC (alternatif akım) ve DC (doğru akım) akım değerleri ölçümleri
• Periyot ve frekans
• Birden fazla sinyali karşılaştırma ve faz farkı ölçümleri
• Komtonent testleri (diyot, transistör gibi yarı iletken elemanların karakteristikleri)
• Kondansatörün şarj ve deşarj eğrileri

Osiloskop çalışma prensibi

Osiloskopların çalışma prensibi, geleneksel biçimiyle, gelen sinyalin alınarak katot ışını tüpünde ortaya çıkan elektron demetini saptırmada kullanılan bobinlere iletilmesine dayanır. Yapılan ölçüm, fosfor bir ekranda görüntülenir. Ancak bu temel çalışma prensibi, klasik yani analog osiloskoplar için geçerlidir. Osiloskopların klasik türü analog osiloskop iken, ayrıca dijital çeşitleri de vardır.

Osiloskop çeşitleri

• Analog osiloskop: Ölçüm için kullanılan osiloskopun bağlı olduğu devreye gelen sinyalin, katot ışını tüpü içinde oluşturulan elektron demetini saptırmada kullanılan bobinlere iletilmesi yöntemi ile çalışır.
• Dijital osiloskop: Yüksek hızlı mikro işlemciler sayesinde, girişten alınan sinyalin örneklenmesi prensibine bağlı olarak çalışır. Analog osiloskoplardan farklı olarak, ölçülebilecek sinyalin en yüksek frekansı yani cihazın örnekleme hızı üretilirken belirlenmiş durumdadır.

Osiloskop kullanım amaçları nedir?

Osiloskop aletlerinin kullanıldığı işlemlerden bazıları şunlardır:

• Devrelerin giriş, çıkış ya da dahili sistemlerinde kritik olabilecek bir sinyalin frekansını ve genliğini belirlemek. Bu şekilde, devre üzerinde bulunan bileşenlerin içinde arızalı bileşen olup olmadığı test edilebilir.
• Devrelerde ne kadar gürültü bulunduğunu ölçmek.
• Dalgaların şeklini belirlemek (sinüs, kare, üçgen, kompleks).
• İki farklı sinyalin aralarındaki faz farklarını ölçmek.

Osiloskopların kullanıldığı tüm bu alanlar, özellikle üretim ve ar-ge bölümlerinde yoğun kullanılmasına neden olmaktadır.