Poliüretan Nedir? Poliüretan Kullanım Alanları Neler ve Nasıl Elde Edilir?

Poliüretan nedir, karbamat bağlantılarıyla bütünleşen organik üniteler zincirinden meydana gelen polimer bir maddedir. Poliüretan kullanım alanları neler, tam olarak nerede kullanılır sorularının yanıtı şu şekildedir; esnek ve esnemeyen köpükler, dayanıklı elastomerler ve yüksek performanslı yapıştırıcılar, sentetik lifler, prezervatifler, halıların altları ve sert plastik yapımında kullanılmaktadır. Poliüretan malzeme nasıl olur sorusu ve daha fazlası aşağıda yer almaktadır.

Poliüretan Nedir?

Poliüretan nedir, polimer ailesinin içerisinde bulunan önemli bir ürün grubu olmasıyla bilinmektedir. Poliüretan ilk defa Alman bilim insanı Otto Bayer aracılığıyla 1937 senesinde sentezlenmiş ve diizosiyanatın, diol ile reaksiyonuyla elde edilmiştir. Daha sonra ise, diollerin yerini daha büyük molekül ağırlıklı polioller almıştır. Bu şekilde meydana gelen poliüretan daha dayanıklı ve daha esnek bir yapı oluşturmaktadır. Peki poliüretan malzeme nasıl olur, ürünün hammaddesi ne bunu inceleyelim. Poliüretan, sünger üretiminde 3 ana hammadde kullanılmaktadır. Bunlar; poliol, izosiyanat ve su olarak sıralanmaktadır. Diizosiyanatın bir bölümü poliol ile polimerleşirken, diğer bir kısmı da su ile reaksiyona girerek gözenekli poliüretan yapıyı oluşturmaktadır. Katalizör, stabilizör ve diğer yardımcılar ise kimyasal reaksiyonu desteklemek için kullanılmaktadır. Bunların yanı sıra; spesifik özellikler elde etmek amacıyla, istendiğinde, boya ve alev geciktirici gibi katkı maddeleri de formülasyona katılmaktadır. Olgunlaşma süresi (tahmini 24-72 saat) sonunda esnek ve sağlam bir polimer yapı elde edilmektedir.

Süngerle ilgili iki önemli ölçüm yoğun ve sert olmasıdır. Kalite sadece dansite ile ilgilidir. Yüksek dansite, yüksek kalite anlamına gelmektedir. Sertliğin kaliteye bir etkisi bulunmamaktadır. Yüksek kaliteli sünger yumuşak bir his verebileceği gibi, düşük kaliteli sünger de sert hissettirebilir. Tüm süngerler her kullanımda sertliğini kaybederler. Fakat daha kaliteli süngerler sertliklerini daha uzun sürede kaybederler. Rengin süngere kalite ve performans olarak hiçbir etkisi bulunmamaktadır. Süngerin doğal rengi beyazdır. Renk sadece farklı kalitedeki süngerleri birbirinden daha kolay ayırt etmek amacıyla kullanılmaktadır.

Poliüretan Kullanım Alanları Neler ve Nasıl Elde Edilir?

Poliüretan maddeler, su bazlı ve solvent bazlı olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Su bazlı poliüretan diğer ürünlere göre çevre dostu olmasının yanı sıra, kullanım bakımından da daha güvenli olmasıyla bilinmektedir. Aşınma direnci solvent bazlı ürünler kadar kuvvetli olmayan su bazlı poliüretan, aynı zamanda deniz verniği olarak da akıllarda yer almaktadır. Poliüretan ile ilgili; kullanım alanları neler tam olarak nerede kullanılır konusu oldukça merak edilmektedir. Poliüretan kullanım alanları şu şekilde sıralanmaktadır;

• Teknolojinin gelişmesiyle beraber poliüretanın kullanım alanı da artmaktadır. Dünya haberlerine bakıldığında PU tüketiminin %75'inden fazlasının köpük üretimi için olduğu bilinmektedir. Esnek ve sert olan köpükler eşit pazar payına sahipken özellikle diğer malzemeler ile beraber kullanılmaktadır.
• Esnek köpükler mobilyaların döşemelik kumaşlarının arkasında kullanılırken, sert köpükler buzdolabı ve dondurucuların metal ve plastik duvarlarının içerisine koyarak tercih edilmektedir. Sert köpükler, yapı sektöründe de kullanılmaktadır. Poliüretan kullanım alanları arasında; yapı ve inşaat, nakliye, mobilya, alet ve cihaz, ambalaj, makine, elektronik ve ayakkabı başlıca yer almaktadır.
• Mobilya alanında poliüretanın işlevi, döşemeli mobilyalar için kullanılan yastıklama malzemesi olmasıdır. Aynı zamanda, mobilyaların çok daha güçlü ve rahat bir özelliğe sahip olmasına yaramaktadır.
• Tıbbi alanda poliüretan; hastane yatakları ve enjeksiyon ile kaplanmış cihazlar, yara sargıları, cerrahi örtüler gibi alanlarda tercih edilmektedir.
• Denizcilik alanında kullanılan poliüretanlar; poliüretan epoksi olarak ifade edilir. Bu madde; gövdeyi su, hava, korozyon, sürtünme gibi olumsuz risklerden korumaktadır. Bunun yanı sıra dayanıklılık kazanmasını da sağlamaktadır.