Saz ve Bağlamanın Farkı Nedir? Saz ve Bağlama Aynı Mı, Farklı Mı?

Bağlama ile saz, Türk müziğinde kullanıldıkları için ayrı bir öneme sahiptirler. Anadolu'da sazı ifade etmek için bağlama sözcüğü kullanılsa da aslında bu çok daha geniş bir kavramdır. Bağlamanın saz olduğu söylenebilir, ancak her sazın bir bağlama olduğunu söylemek yanlıştır. Tambura, bozuk, çöğür, cura bağlama ile cura belli başlı saz çeşitleridir. Buna karşın, saz ve bağlamanın farkı nedir, aynı mı yoksa farklı mı araştırmakta fayda vardır.

Saz ve Bağlamanın Farkı Nedir?

Orta Asya Türklerinin yaklaşık 1500 yıl önce çaldığı bir enstrüman olan kopuz, bugün kullanılan saz ile bağlamanın atası olarak kabul edilir. O dönemlerde su kabağı ile deriden yapılan bu müzik aleti, birtakım değişikliklere uğramış ve günümüzdeki halini almıştır. Bağlama ile saz, tekne, göğüs ve sap olmak üzere üç temel bölümden oluşan aynı müzik aletleridir. Bağlamanın yapımında genel olarak, ardıç, gürgen, dut, ceviz, ladin veya kestane ağacı kullanılır. Genellikle göğüs kısmı ladinden oluşurken sap kısmı ise gürgen veya ardıçtan yapılır. Ölçüleri konusunda ise herhangi bir standart bulunmadığı için bu konuda net konuşmak pek mümkün değildir. Çünkü, sapı ve gövdesinin uzunluğu ile kalınlığı üretilen yere göre değişmektedir. Öte yandan bağlama bir saz türüdür, fakat her saz bağlama olmayabilir. Bağlama, saza göre daha küçük boyutlu bir çalgı olarak dikkat çeker. Bu yüzden, saz için bağlamanın büyüğü olduğu söylenebilir. Sazla melodik ve armonik müzik, bağlamayla ise perdeli ve ritmik müzik çalınabilir.

Bağlamanın Büyüğüne Ne Denir?

Büyüklüklerine göre kendi içinde gruplara ayrılan bağlamalar, meydan sazı, divan sazı, çöğür, bozuk, aşık sazı, tanbura, tanbura curası, cura ve bağlama curası olarak gruplandırılır. Meydan sazı, bağlama ailesinin en büyük çalgısıdır ve genellikle kalın bam telleri kullanılarak yapılır. 12 teli olduğundan dolayı Anadolu'da 12 telli saz olarak da bilinir. En küçük bağlama çeşidi ise curadır, çünkü sadece 3-6 teli vardır ve 7-16 perdesi bulunur. Ancak çoğunlukla 6 tellidir ve tellerin düzenleri değişebilir. Bazılarında üç tel, bazılarında altta iki, ortada iki ve üstte tek tel bulunurken bazılarında ise sadece iki tel bulunur.