Temel Ve Türetilmiş Büyüklükler Nelerdir? Farkları Ve Örnekleri

Fizik alanında büyüklükler temelde iki ayrı bölüme ayrılmıştır. Bu büyüklüklerden birisi temel büyüklük, diğeri türetilmiş büyüklüktür. Temel ve türetilmiş büyüklük, fizik alanında yer alan önemli bir konudur. Temel büyüklük, türetilmiş büyüklükten farklıdır. Her ikisinin birbirinden farklı görevleri vardır. Bu büyüklükler birtakım yöntemlerle ölçülür. Bütün büyüklükler farklı birimlere ayrılır. Bu farklı birimlere ise global birimler ya da SI birimleri adı verilir. Temel büyüklükler, direkt ölçülebilir ve kendi başlarına ifade edilir. SI biriminde toplamda yedi adet temel nicelik kullanılır. Bunun yanı sıra türetilmiş büyüklükte ise geriye kalan nicelikler vardır. Fizik ile ilgili konularda sıklıkla karşımıza çıkan bu iki büyüklüğü iyi bilmek gereklidir. Birbirinden farklı olan bu iki büyüklük çeşidine dair örnekler de mevcuttur.

Temel ve Türetilmiş Büyüklükler Nelerdir?

Temel ve türetilmiş büyüklük, fizik bilimi için önemlidir. Temel büyüklük, kendinden başka bir büyüklüğün ölçülmesine gerek olmayan büyüklüktür. Temel büyüklük, diğer fiziksel büyüklüklerin tanımlanmasında temel oluşturduğu için bu ismi alır. Bu büyüklük böylece toplam yedi birimden oluşur. Temel büyüklükteki bu birimler şu şekildedir:

• Kütle
• Zaman
• Uzunluk
• Elektrik Akımı
• Madde Miktarı
• Işık Şiddeti
• Sıcaklık

Türetilmiş büyüklük ise diğerinden farklı olarak, ölçülmesi için başka büyüklüklerin ölçülmesine gerek duyan bir büyüklüktür. Buna örnek olarak zaman ve yolu gösterebiliriz. Zaman ve yol bu durumda ölçülebilmeyi gerektirir. Türetilmiş büyüklüklere şunlar örnek verilebilir;

• Kuvvet
• Direnç
• İvme
• Hız
• Enerji

Temel ve Türetilmiş Büyüklükler Farkları

Temel ve türetilmiş büyüklükler, fizik biliminde önemli kavramlardır. Türetilmiş büyüklükler, ölçülebilmesi için başka büyüklüklerin de ölçülmesine ihtiyaç duyar. Örnek verdiğimizde, zaman ve yol ölçülmeyi gerektiren büyüklüklerdir. Hacim üç uzunluğun birbiriyle çarpılması sonucu bulunur.

İvme ise hızın zamana bölünmesiyle birlikte oluşur. Bunlar türetilmiş büyüklükleri kapsamaktadır. Temel büyüklük hesaplanırken herhangi bir büyüklüğe gereksinim duyulmaz, türetilmiş büyüklük hesaplanırken de başka bir büyüklüğe ihtiyaç duyulur. Bu iki büyüklük arasındaki temel fark budur.

Temel ve Türetilmiş Büyüklükler Örnekleri

Temel ve türetilmiş büyüklük birbirinden farklıdır. Temel büyüklük, başka birimlere gerek kalmadan ifade edilen birimlerdir. Bu büyüklüğe örnek birimler; kütle, zaman, uzunluk, akım şiddeti, sıcaklık, ışık şiddeti ve madde miktarıdır.

Türetilmiş büyüklük ise başka büyüklüklerle ifade edilir. Bu büyüklüğe örnek birimler ise; kuvvet, ivme, hız, direnç ve enerjidir. Türetilmiş büyüklerin birimi de böylece temel büyüklüklerin birimlerinden faydalanılarak bulunur.